Zobacz dużą mapę
Planowanie
Alaska od dawna była moim marzeniem. Wspomnienia lektury opowiadań J. Londona przynosiły na myśl Dziką Północ – wspaniałą krainę mrozu i urzekającego piękna nieskalanej natury. W to komponuje się twardy, odporny na trudy człowiek.
Tak samo piękna, jak niedostępna – Alaska przez długi czas mogła być tylko marzeniem. Pod koniec lat 90-tych, na skutek zmian politycznych, społecznych, które dotknęły również mnie, Alaska stała się celem podróży w zasięgu ręki. Przygotowania zacząłem od zakupu w 2001 r. Milepost, legendarnego przewodnika, który szczegółowo opisuje drogę Alaska Highway oraz najważniejsze, oraz te mniej ważne miejsca na Alasce. Bardzo piękna książka. Potem kilka razy przymierzałem się do wyjazdu, ale za każdym razem okazywało się, że mam zbyt mało czasu do dyspozycji, aby taka wyprawa miała sens. Gdy wiosną 2004 r. dowiedziałem się, że posiedzenie VISA Business Advisors odbędzie się we wrześniu w Vancouver, natychmiast zrodziła się we mnie myśl, żeby tym razem spróbować zrealizować swoje marzenie.
Plany zmieniały się w czasie. Najpierw chciałem zanalizować plan maksimum. Wynajęcie samochodu w Vancouver lub Edmonton i powrót do Vancouver. Gdy podliczyłem mile i km okazało się, że trasa obejmuje blisko 10 000 km. Ab nie był to wyłącznie rajd samochodowy należało na wyprawę przeznaczyć blisko 4 tygodnie. Tyle czasu nie miałem. Należało zatem zmienić założenia. Z bólem serca rozpatrywałem trasę: samolotem do Anchorage, tam wynajem samochodu na 2 tygodnie. Gdy okazało się, że koszt wynajmu samochodu na Alasce wynosi co najmniej 2550 USD na dwa tygodnie wobec 1650 CAD na blisko 3 tygodnie, to znów wróciłem do opcji z wynajęciem samochodu w Kanadzie. W miarę upływu czasu zacząłem studiować różnego rodzaju inne przewodniki wychodząc poza lekturę Milepost, który koncentrował się na Alaska Highway. To właśnie Lonely Planet wskazał drogę morską jako alternatywę komunikacyjną i wyjątkową atrakcję turystyczną. Wtedy natknąłem się na Inside Passage – wodny szlak komunikacyjny z Bellingham (Washington) lub Vancouver/Port Hardy do Skageway i dalej do Port Valdez. Inside Passage to niezwykła droga . Podróż wzdłuż wybrzeży British Columbia i Alaski dostarcza niezapomnianych wrażeń widokowych i ma wartość historyczną, bowiem wiedzie śladami odkrywców (Cooka, Vancouvera, Wrangella) oraz poszukiwaczy złota i przygód (Jack London).
Znalazłem połączenia promowe z Vancouver oraz Seattle (Bellingham) do Skageway. Zdecydowałem, że wyprawa będzie wiodła na Alaskę drogą morską, a następnie samochodem będę eksplorował Parki Narodowe i wrócę do Vancouver Alaska Highway. Od tego czasu planowanie nabrało rozmachu i zostało uszczegółowione.
W połowie sierpnia 2004 zarezerwowałem i kupiłem bilety na promy Port Hardy – Prince Rupert (BC Ferries) oraz Prince Rupert – Skagway (Alaska Marine Highway). Bilety były drogie, odpowiednio 460 CAD i 760 USD. Połowa opłaty za bilet to koszt transportu samochodu.
Do momentu wyjazdu nie planowałem szczegółowego grafiku podróży, a jedynie przygotowałem szkielet planu wyprawy wsparty konieczną logistyką (bilety lotnicze, rezerwacje i zakup biletów na promy, rezerwacje samochodu).
Leciałem do Ameryki Płn. w celach służbowych na spotkanie Doradców Biznesowych VISA Int. oraz na konferencję Senior CIO do Redmond/Seattle na zaproszenie Microsoft. Pierwsze wydarzenie miało się odbyć 21 – 23.09 w Vancouver, a drugie 27 – 29.09 w Seattle/Redmond. Stąd wybór terminu wyprawy, która ze względu na warunki klimatyczne (zimna jesień) powinna się odbyć wcześniej. Filip, mój syn studiujący w UCL w Londynie, z radością przyjął propozycje udziału w projekcie. Data wyjazdu zmieniała się, ale ostatecznie zakupiłem bilety na 03.09.2004, dla mnie do Vancouver przez Seattle, dla Filipa Warszawa – Londyn – Vancouver. Zarys planu wyglądał zatem następująco:
03.09.2004 – wylot do Vancouver.
05.09.2004 – 7.30 rano prom Port Hardy – Prince Rupert (7.30 – 22.30 – 15 godzin) – Inside Passage Southern Part
06 – 08.09.2004 – Prince Rupert – Skagway – Inside Passage Northern Part
09 – 21.09.2004 – trasa samochodowa – Skagway – Whitehorse – Dawson City – Fairbanks – Denali National Park – Anchorage – St. Elias & Wrangel National Park – Talkeetna – Whitehorse – Vancouver – 5800 km.
Szczegóły trasy samochodowej zostawiłem do zaplanowania wspólnie z Filipem podczas 3 dni podróży promami. Zakupiłem dodatkowo, ponad posiadane Milepost, oraz wydawnictwa Lonely Planet Canada, Northwest USA, Hiking in Alaska oraz Alaska. Filip przejrzał swoje archiwum cyfrowe National Geographic od 1960 r. na temat Alaski i wydrukował interesujące artykuły. Ja wziąłem na drogę zbiór opowiadań Jacka Londona będących wspomnieniem z młodości (Biały kieł, Zew krwi, Bellew Zawierucha i inne). Akcja tych utworów literackich toczy się w miejscach, które zamierzaliśmy odwiedzić.
Zapiski z podróży
Vancouver – 3.09.04
Przylot zgodnie z planem. Ja przez Chicago i Seattle, ze względu na konferencję Microsoftu, Filip przez Londyn, ponieważ wraca bezpośrednio do szkoły, na trzeci rok ekonomii na UCL.
Tuż przed odlotem, zdążyłem zadzwonić do American Express Travel, aby zarezerwować jakiś tani motel w Vancouver. Wiedziałem, że nie będzie tak tani, jakbym zrobił to sam, ale nie miałem wyjścia. Nie zrobiłem tego wcześniej, a obawiałem się stresu i napięć po wylądowaniu w godzinach wieczornych (ja po 21.00, Filip wcześniej o 1,5 godziny).
Wszystko poszło sprawnie, samochód w Hertzu czekał, ale nie ten co trzeba. Zarezerwowałem Forda Explorera 4WD, potwierdzona kwota 1603 CAD. Młody chłopak o azjatyckich rysach, powiedział, że ma dla mnie niespodziankę – samochód w wyższej klasie za tę samą cenę. Zamiast siermiężnego Forda przygotowano, mniemam w dobrej wierze, luksusowy SUV Lincoln Aviator. Upierałem się przy Fordzie, ale nie był dostępny, więc przyszło mi wziąć Pontiaca, który nie jest bynajmniej samochodem terenowym.
Tymczasem Lincoln jest duży (to dobrze), luksusowy (to onieśmiela i robi mi się nieswojo – nie o to chodziło) i co najważniejsze ma niskie zawieszenie oraz silnik V8 4,8 l, który pożera paliwo jak smok, więc w Kanadzie jazda nim będzie nas kosztowała fortunę . Poza tym nie wiem ile pali, co nie jest bez znaczenia. Byłe szczerze zmartwiony. Na szczęście, gdy podjechaliśmy pod Pacific Hotel przy Canada Place w Vancouver przypadkiem zaparkowaliśmy obok Forda Explorera okazało się, że porównanie zawieszenia nie wypadło źle. Lincoln był większy. Więc ostatecznie zdecydowałem się go zostawić, ryzykując większymi wydatkami na benzynę. W okazałym hotelu, gdzie za trzy tygodnie miało się odbyć spotkanie Doradców Biznesowych VISA INT. zostawiłem walizkę z oficjalnymi ubraniami na dalszą część pobytu. Do motelu dotarliśmy bez problemów. Comfort Inn to znana amerykańska sieć. Gdy odbierałem klucze, jacyś przybysze pytali się o cenę pokoju, w odpowiedzi usłyszałem 76 CAD. Spojrzałem na swoją fakturę 109 + TAX, razem 126 CAD. Więcej niż myślałem, ale pal licho, postanowiłem, że takie drobiazgi nie będą mi psuły tego wyjazdu. Pokój był dobry, sen krótki, ale pozwolił nam odzyskać siły.
Vancouver Island – 4.09.04
Pobudka o 7.00. Śniadanie i natychmiastowy wyjazd do Horseshoe Bay, gdzie jest terminal promowy do Nanaimo na Vancouver Island. Promy kursują co półgodziny, a sama podróż niewiele więcej. W Nanaimo postanowiłem zrobić zakupy żywności i brakującego sprzętu przed rozpoczęciem wyprawy. W internecie namierzyłem, że w Nanaimo znajduje się Wal Mart i Canada Tire. W tym pierwszym – myślałem – powinniśmy zrobić wszelkie zakupy – znałem Wal Mart, nie wszystko mają, ale artykuły typu outdoor dostępne są w dobrej cenie i szerokim asortymencie, w tym niektóre markowe (Coleman). Potrzebowaliśmy gaz, palnik, karimatę, stolik, krzesła. Poza tym Wal Mart to specjalista w zakresie artykułów spożywczych jeśli masz kupić spożywcze, to właśnie tutaj tanio można zakupić puszki mięsne, warzywne, sosy, zupy, soki, zupy, czekoladę, etc.. Standard. Canada Tire, jak mi mówił mój kolega mieszkający od lat w Kanadzie, to sklep specjalizujący się w sprzęcie turystycznym. Traktowałem te opcję jako backup i dobrze, że była przygotowana, bo Wal Mart w Nanaimo rozczarował. Wprawdzie był duży wybór artykułów na camping, ale głównie dla turystów poruszających się amperem do którego gabaryty nie maja większego znaczenia. Zrobiliśmy zaopatrzenie spożywcze i pojechaliśmy do Canadian Tire, gdzie było drożej ale rozmiary i charakter wyrobów europejski.
Wróciliśmy na bulwar portowy by zjeść późny lunch. Szybko zdecydowaliśmy się na przytulny bar. Filip zamówił dorsza, ja również. Obaj dostaliśmy fish & chips z dorsza, które były doskonałe, więc zamówiliśmy jeszcze jedną porcję. Pogoda była cudowna. Ciepłe jesienne słońce, nie paliło, ale świeciło leniwie.
Po 17-tej ruszyliśmy w kierunku Port Hardy. Po godzinie rozluźniło się na trasie i przyspieszyliśmy, aby jak najszybciej znaleźć się na miejscu, zwłaszcza, że obawiałem się ogarniającego mnie zmęczenia i coraz większej senności. Na postoju ok. 50 km przed Port Hardy, Filip korzystając z dostępu do sieci komórkowej, zamówił nocleg w Port Hardy. Tak więc jechaliśmy spokojni, wiedząc, że czeka na nas łóżko. Wjeżdżając do miasta podjechałem do terminalu portowego, gdzie udało nam się wziąć bilety zamówione uprzednio przez Internet. Nie mogłem się powstrzymać przed komentarzem, że żyjemy w świecie bez granic. Zaplanowaliśmy sen do 5.30.
Wyszliśmy na ostatnich nogach z hotelu, aby zjeść kolację i przespacerować się po mieście. Sportsmen Club był jeszcze otwarty, Filip zamówił NY steak, a ja halibuta. Potrawy były ok. ale wino z BC paskudne. Spacer po opustoszałym mieście to głównie okazja do rozmowy, obaj jesteśmy spragnieni kontaktów, które w ostatnich latach stały się rzadkością. Aby się wstać na czas zamówiliśmy budzenie. Nie dowierzając recepcji nastawiłem alarm w zegarku i telefonie komórkowym. Obudziłem się sam. Ani zegarek, ani telefon nie zadzwonił. Zegarka nie przestawiłem na czas kanadyjski a mójj telefon nie alarmuje jak jest wyłączony. Zegar biologiczny okazał się niezawodny. Najważniejsze, że zdążyliśmy na prom. Nie było żadnych niespodzianek. Wypłynęliśmy w wielką podróż.
Inside Passage – Port Hardy – Prince Rupert
Queen of the North – BC Ferries – Legendarny statek obsługujący południową część Inside Passage – drogi morskiej na Alaskę, wijącej się wśród tysiąca wysp i wysepek wzdłuż wybrzeża, przeciskającej się wręcz pomiędzy lądem i wyspami. Czasami trudno sobie wyobrazić, że to jest droga morska a nie wąski kanał.
W 1977 r. zapoczątkowano liniową komunikację pomiędzy Tsawwassen (Vancouver) a Prince Rupert. Podróż trwała 3 dni tam i z powrotem. Była to trasa w rodzaju minicruise więc stała się popularna wśród turystów. Wcześniej funkcjonowała liniowa obsługa pomiędzy Kelsey Bay (Vancouver Island) do Prince Rupert (od 1966 r.), ale zbankrutowała po utracie subsydiów. Wtedy trasa z Tsawwassen stała się popularna. W 1979 r. po zbudowaniu drogi lądowej do Port Hardy, terminal ten zaczął obsługiwać trasę do Prince Rupert pozwalając na skrócenie czasu podróży do jednego dnia. W 1980 r. Queen of Prince Rupert, który obsługiwał trasę do Prince Rupert od 1966 r. (z Kelaey Bay i później z Tsawwassen, został zastąpiony przez nowy statek Queen of the North. Od 1985 r. nowa koncepcja obsługi linii zakładała podróż w czasie dnia, co pozwoliło odbywać podróż w okresie letnim w godzinach światła dziennego. W ten sposób trasa ta stała się bardzo popularna wśród turystów. Rzeczywiście wkrótce po opuszczeniu Port Hardy, statek wciska się pomiędzy ląd stały a Vancouver Island, następnie Hunter Island, kolejne wyspy i wysepki dostarczające wspaniałych wrażeń widokowych. Krajobraz górzysty, stoki porośnięte lasem. Druga część trasy to bardzo wąski kanał pomiędzy Princess Royal Island oraz Pitt Island a lądem, w który wrzynają się długie fiordy. Trasa niezwykła, magiczna.
Zaraz po zaokrętowaniu, zostawiliśmy samochód, wzięliśmy podręczne plecaki i eksplorując powoli statek znaleźliśmy swoje miejsce do siedzenia na najwyższym pokładzie na zewnątrz. Z głośników rozlegały się ostrzeżenia, że nie wolno na fotelach i krzesłach zostawiać rzeczy, bowiem będą bezwzględnie usuwane. To miało zapobiec rezerwowaniu najbardziej atrakcyjnych miejsc na zewnątrz na stałe, podczas gdy osoby przebywały w celach konsumpcyjnych wewnątrz statku w restauracji albo barze lub zamkniętej kabinie by się przez chwilę ogrzać .
Dla wygody trzeba sobie zarezerwować dwa miejsca – jedno na zewnątrz, skąd najlepiej podziwiać krajobrazy i wewnątrz na wypadek niepogody i konieczności wypoczynku (wszak podróż trwa 15 godzin). Zgarnęliśmy najbardziej wygodne fotele i usadowiliśmy się na dziobie na najwyższym pokładzie, skąd rozpościerał się najlepszy widok z polem widzenia prawie 360 stopni. To był strategicznie doskonały wybór, tutaj spędziliśmy 12 z 15 godzin podróży, która wcale się nie dłużyła i z godziny na godzinę dostarczała więcej, coraz to innych wrażeń. W plecakach mięliśmy wałówkę. Kanapki zrobiłem wcześnie rano w odpowiedniej ilości. Na obiad był kurczak grillowany w całości, dwie bagietki i duży francuski chleb. Do tego woda. Kawę można tanio kupić na statku. Jedzenie na statku nie jest drogie, ale większość turystów miała własne. Inside Passage, przynajmniej w części dostępnej dla statków o dużej wyporności przemierzają ogromne statki wycieczkowe z bogatymi i leniwymi pasażerami, wiele z nich widzieliśmy później w drodze, a także na redzie w Jeaneu i Skageway. My w każdym razie czuliśmy się wspaniale na Queen of the North w wielonarodowym towarzystwie trampów w różnym wieku znakomicie.
Trudno opisać wrażenia wzrokowe, mam nadzieję, że zdjęcia robione przeze mnie i F. w ilościach możliwych do zniesienia tylko przez aparaty cyfrowe, oddadzą chociaż tych niepowtarzalnych wrażeń wizualnych i podniosłego nastroju.
Pogoda była niezła. Trochę słońca, zachmurzenie umiarkowane, temperatura powietrza w granicach 20 stopni C. Warunki idealne do podróży statkiem. Ostatnie dwie godziny przed Prince Rupert spałem, podczas gdy Filip pilnie studiował liczne przewodniki wzięte do bagażu, których nie było czasu wcześniej przejrzeć i przeczytać. To właśnie on jest odpowiedzialny za bieżące planowanie.
Po zejściu, a właściwie zjechaniu z Queen of the North, znaleźliśmy tani motel – Pacific Parkside (67 CAD + Tax). Nie było już pokoi dla niepalących. Wzięliśmy więc to co zostało. Dla niepalących wejście do pokoju palących to prawdziwa udręka. Niestety przekonaliśmy się o tym na własnej skórze. Wietrzenie na nic się nie zdało, zwłaszcza, że okna otwierały się tylko trochę, chyba zabezpieczone na wypadek silnych wiatrów. F. zwalczał tytoniowy smród dezodorantem. Pomogło połowicznie. W środku nocy czułem smród dymu papierosowego.
Prince Rupert 6.09.2004
Miasteczko miało niegdyś ambicje by współzawodniczyć z Vancouver. Założone w 1906 roku jako końcowa stacja transkanadyjskiej linii kolejowej. Liczy niespełna 15 tys. mieszkańców. Drugi co do głębokości port na świecie na tej szerokości geograficznej.
Poza okresem wątpliwej prosperity w okresie II Wojny Światowej, Prince Rupert dziś to senna, mała mieścina bez większych atrakcji, poza muzeum British Columbia, które F. zwiedził dokładnie i bardzo zachwala.
Wstałem 7.10 i wyszedłem na trening biegowy po szosie HW 19 East, w sumie 1 godz. 30 min., więc chyba zrobiłem 15 km w pięknej górskiej okolicy. Wracająć byłem z siebie dumny, ponieważ w ostatnim tygodniu zrobiłem tylko dwa treningi, a powinienem trenować w całym okresie cztery razy w tygodniu, by móc w miarę spokojnie myśleć o maratonie na jesienie. Co prawda, ze względu na długą wyprawę nie pojadę na maraton do Chicago 10.10, ale za to wybieram się do Aten 7.11, więc muszę dbać o tygodniową normę 45-60 km. Wracając, spotkałem na pustej trasie najpierw mężczyznę, a później biegnącą raźnie kobietę. Więcej było ludzi biegnących niż samochodów. Zdziwiło mnie to niezmiernie ale wyjaśnienie przyszło później, gdy dowiedziałem się, że na 6.09.04 przypada Labour Day i wolny poniedziałek przedłużonego weekendu. Cała Kanada wyjechała na łono natury. O 10-tej pojechałem na zakupy owoców i warzyw przed trzydniową podróżą promem do Skageway. F. poszedł do miasta na przechadzkę. Później próbowaliśmy znaleźć otwarty bar lub restaurację na lunch. Wszystko zamknięte ze względu na Labour Day. Widocznie właściciele też wzięli na serio Święto Pracy!. Na koniec zawitaliśmy do Cow Bay. Piękne miejsce. Port rybacki i turystyczna atrakcja. Tutaj widziałem cudownie położony przy 201 Cow Bay hostel BB Eagle’s Bluff http://www.citytel.net/eaglebluff/. W samym porcie na skarpie. Następnym razem na pewno tutaj stanę na noc. Nie zdążyliśmy nic zjeść. Pojechaliśmy do terminala aby się załadować na prom MV Kennicott. Okazało się, że możemy wziąć bilety, miejscówki i wrócić do miasta na 45 min. Wpadliśmy pośpiesznie do jednego z dwóch otwartych w międzyczasie pubów. przybytków publicznych w Cow Bay, a pewnie i całym Prince Rupert. Przypadkowo znaleźliśmy się w legendarnym Breakers Pub http://www.breakerspub.ca/, który okazał się świetnym miejscem, żeby wreszcie zaspokoić głód. Zamówiłem halibuta w postaci Halibut Quasadilla, która okazała się rewelacyjna! W końcu Prince Rupert jest stolicą oliwkowego halibuta. F. zamówił New York strip steak i też był zadowolony. Cena za obiadokolację umiarkowana, 48 CAD wraz z colą i lokalnym piwem (Molson). Szybki powrót i wjazd na statek. Na wejściu kontrola paszportowa i celna USA. Przyjazne zaciekawienie ze strony kontrolujących. Dokładne sprawdzanie polskich paszportów i papierów samochodu, Lincoln Aviator to przecież, nie byle co!
Inside Passage: Prince Rupert- Ketchikan-Wrangell-Petersburg-Sitka 07.10.2004
Prom, statek MV Kennicott, to najmłodszy z całej floty Alaska Marine Highway i w razie potrzeby (np. katastrofa podobna do Exxon Valdez) może służyć jako centrum dowodzenia kryzysowego na terytorium Alaski. Rekomendacja techniczna wystarczająca. Cena do Skagway 756 USD, z czego połowa to koszt transportu samochodu. Można podróżować spędzając czas w fotelach lub wynająć kabinę. Wybraliśmy drugi wariant, koszt 38 USD za noc. Wielu pasażerów podróżuje pomiędzy kolejnymi portami, a prom zawija do kolejnych mniej więcej dwa razy na dzień, więc średni czas podróży często czyni zbędnym luksus kabiny. Statek okazał się komfortowy, doskonale utrzymany. Kabina mała, ale wygodna do spania. Piętro niżej Main Deck, food court, cafe, no i najważniejsze Viewing Lounge. Przecież zaokrętowaliśmy się po to, żeby podziwiać krajobrazy. 15.30 odpływamy. Plan podróży przewiduje zawinięcie promu do portów w Ketchikan, Wrangell, Petersburg, Juneau, Haines i Skagway. Postoje w portach krótkie do 1 godz. 30 min., tylko w Juneau 3 godz.. Podróż można tak zaplanować, aby wysiadać w każdym z portów i kontynuować kolejnym rejsem. Koszt stop-over 15 USD. Dobre rozwiązanie na zwiedzanie trudno dostępnych miejsc Alaski. Tylko trzeba mieć czas. My płynęliśmy bezpośrednio do Skagway. Może uda się wyjść w Juneau? Regulamin obowiązujący pasażerów MV Kennicott bardziej rygorystyczny niż na Queen of the North. Do samochodu można zejść tylko, tylko gdy prom stoi więc przy okazji zawijania do portów. Bierzemy zatem sporo rzeczy do kabiny, na wszelki wypadek. W końcu to trzy dni podróży. Można ten czas poświęcić na czytanie, planowanie i rozmowy. Mamy w samochodzie spore zapasy jedzenia, więc z restauracji będziemy korzystać tylko w porze obiadu, bądź kolacji by spożyć gorące dania. Początek podróży mniej spektakularny, wkrótce jednak zobaczyliśmy to czym słynie Alaska. Gdy widoczność jest dobra, to obserwujemy z zachwytem dzikie, ostre , niezwykle, wyraziste kształty, intensywne kolory, surowy krajobraz szarpany wiatrem i zimnem. Przejmujące piękno wokół nas. Do Ketchikan dotarliśmy po 6 godzinach. Był środek nocy. W porcie staliśmy około 1,5 godz.. W pewnym momencie zobaczyłem F. wychodzącego do miasta. Krzyknąłem, żeby poczekał to pójdziemy razem. Ale gdzie tam, był tak zaciekawiony nowym otoczeniem, że nie zwrócił uwagi. Zostałem na statku, ponieważ on miał bilet upoważniający do powrotu wystawiony na nas dwóch . Okazało się, że powrócił za chwilę. Do miasta nie poszedł, opuścił statek, aby go sfotografować na redzie, stojącego w pełnym oświetleniu. Obce ciało na tle alaskańskiej głuszy. Zamiast korzystać ze śpiworów, za skromne 3 USD, kupiliśmy dodatkowe wyposażenie kabiny: zestaw prześcieradło, koc, poduszka, ręcznik. Śpiwory przydadzą się w później, w terenie, a poza tym te nasze są puchowe, za ciepłe na te warunki. Zanim MV Kennicott odbił od brzegu usnąłem. Obudziłem się o 6 rano, gdy statek opuszczał Wrangell. Niebo zachmurzone, chmury na wysokości kilkudziesięciu metrów. Nierzeczywisty krajobraz, baśniowa atmosfera. Zrobiłem mnóstwo zdjęć. Żeby chociaż jedno z nich oddało tę atmosferę podróży. Przez następne godziny stałem w oknie oglądając okolice, podczas gdy MV Kennicott przeciskał się przez Cieśninę Wrangla (Wrangell Narrows). To był slalom wytyczany znakami wodnymi. Z podziwem obserwowałem popis sprawności okrętu i kapitana, o ile to on był na mostku przy sterze.
Petersburg przywitał nas ostrym zapachem ryb. Malownicze miasteczko rybackie. W porcie, tuż obok nabrzeża dla statków znajduje się basen dla samolotów – startują prosto z portu, tuż obok statków i łodzi. Mały samolot startując z wody nie potrzebuje wcale wielkiego rozbiegu. Podobnie z lądowaniem. W pewnym momencie nad małym Petersburgiem unosiły się trzy śmigłowce i dwa samoloty, a trzeci właśnie startował z basenu pierwszego. Gdy odpływaliśmy ok. 9 rano, do następnego postoju w Juneau mieliśmy szmat drogi, 11 godzin. Pogoda się poprawiła. Wyszło słońce. Pasażerowie tłoczyli się przed oknem viewing lounge, co chwila wybiegali na pokład chcąc zobaczyć więcej, zwłaszcza, że pojawiły się wieloryby. Ten dzień jak się okazało obfitował w możliwości zobaczenia wielorybów. Najłatwiej na początek zobaczyć unoszące się w powietrzu fontanny wody, następnie pojawia się, a w zasadzie przewala się na powierzchni cielsko, coś jakby pagórek wynurzający się z wody. Na koniec widać płetwę ogonową. Wtedy jest pewne, że to był wieloryb. Następnie z napięciem czeka się, aż pojawi się następna fontanna, wiadomo bowiem mniej więcej w jakim kierunku ogromne zwierzę płynie. Później pagórek wyrasta nad woda i radosne potrząśnięcie płetwą. Wieloryby pływają stadami. W czasie naszej podróży można się było ich naoglądać do woli. Trzeba skoncentrować na obserwacji szerokiego obszaru, aby zlokalizować fontannę wody i wydychanego powietrza. Następnie trzeba się wykazać cierpliwością w utrzymaniu wzroku na wytyczonym obszarze. Reszta jak wyżej.
MV Kennicott jest jednym ze statków tworzących system komunikacji zapewniający ludziom zamieszkującym wybrzeże Alaski stałą łączność ze światem zewnętrznym i mobilność. Większość miast/portów nie jest połączona z systemem dróg lądowych, jak stolica Alaski – Juneau, które posiada zaledwie kilkanaście kilometrów utwardzonych dróg i żadnego połączenia lądowego z dalszym interiorem.
Nasza podróż była 439 rejsem MV Kennicott. Liczba pasażerów wahała się od 66 do 89 na różnych odcinkach. Maksymalna pojemność statku – 748 pasażerów, w tym 320 osób może spędzić czas podróży w kabinach (4 osobowe, 2 osobowe kabiny i 2 osobowe małe „roomates”, w jednej z nich mieszkaliśmy). MV Kennicott może zabrać 100 samochodów. To jest prom publiczny raczej niż statek turystyczny, ale doskonale nadaje się do trampingu. Zatrzymuje się w wielu portach (przerwy od 1,5 do 3 godzin) – Prince Rupert –Ketchikan-Wrangell-Petersburg-Sitka-Juneau-Haines-Skagway i dalej płynie do Valdez. Można wysiąść w każdym z nich, stop-over kosztuje każdorazowo 15 USD, więc może to być podróż z przerwami na zwiedzanie. Zalecane przystanki to Juneau, Petersburg, Sitka i Haines. Inne zalety:
- spać można w kabinach, z klasycznych najtańsza 2-osobowa roomates kosztuje 36 USD, ale równie dobrze na pokładzie w fotelach, lub na podłodze ( dozwolony czas rozłożenia śpiworów 22 – 8 rano), można nawet rozłożyć namiot (!) na najwyższym pokładzie Solarium Deck.
- food court – ceny przystępne, ale równie dobrze można mieć własny prowiant, a gorąca woda z automatu kosztuje 25 centów.
- statek jest w pełni dostosowany dla osób niepełnosprawnych
- obsługa miła i uczynna, chociaż pilnuje by procedury były jednoznacznie wykonywane
- toalety utrzymane bardzo porządnie i czysto, prysznice ogólnodostępne
Rzeczywiście, wydaje się, że na MV Kennicott podróżują tubylcy oraz starsi i młodsi z rodzaju trampów i globtroterów.
Wieczorem w Sitka wysiedliśmy na brzeg, bo zapowiedziano 3-godzinny postój. Poprzednia stolica Alaski jest położone na wyspie Baranowa. To właśnie tutaj w 1867 odbyła się ceremonia przekazania Alaski zakupionej przez Stany Zjednoczone. Stolica została przeniesiona do Juneau w 1904 r., które rozwijało się wówczas dzięki znalezionym i eksploatowanym złożom złota. Miasteczko schludne, robi wrażenie dostatniego. W porcie cumuje duża liczba statków i łodzi rybackich. Ale przerób łososia opiera się na dostawach dużych kutrów rybackich. Po wejściu do Pioneers Pub, energiczna barmanka natychmiast zwróciła uwagę na F. i zażądała dowodu osobistego. Według prawa po 20.00 mogą w pubie przebywać jedynie osoby starsze niż 21 lat. F. nie miał przy sobie ID co wzbudziło jeszcze więcej podejrzeń. Odeszliśmy jak niepyszni, uznając prawo USA za bezwzględnie obowiązujące. Ale po jakimś czasie weszliśmy do baru najlepszego hotelu w Sitka i bez problemu wypiliśmy po szklance Alaskan Amber. Wracając niemalże spóźniliśmy się na specjalny autobus odjeżdżający do portu.
Inside Passage – Juneau – Haines – Skagway – 8.09.2004
Wydawało mi się, że obudziłem się dość wcześnie ale gdy spojrzałem na zegarek była 8.15. Zerwałem się szybko, bo zgodnie z planem wkrótce powinniśmy dobijac od portu w Juneau. Wybiegłem na pokład, pogoda była wspaniała, rześki wiatr i słońce, ale portu nie było widać. Uzmysłowiłem sobie, że mój zegarek wskazywał czas kanadyjski, Alaska to jeszcze jedna godzina wcześniej (10 godzin różnicy do Warszawy). Odwołałem alarm w kabinie. F. z ulgą przyjął wiadomość, że może jeszcze zmrużyć oczy. Zrobiłem mocną kawę, ubrałem koszulę i wyszedłem na pokład. Pogoda wymarzona, ani jednej chmury, słońce świeciło jasno, wkrótce zrobiło się ciepło. Znów polowałem na wieloryby. Otoczenie zmieniło się, oprócz porośniętych lasem wybrzeży, pagórków i niewysokich szczytów, pojawiły się wysokie góry, których szczyty i zbocza pokrywały lodowce. Tak właśnie wyobrażałem sobie Alaskę.
W Juneau wyszliśmy na ląd ale do miasta nie mieliśmy czasu dojechać, bo postój trwał 1 godz 15 min, a centrum oddalone jest o 12 mil. Wkrótce udaliśmy się w dalszą podróż do Haines. Tam mam nadzieję sprawdzić, czy uda się jeszcze dziś ze Skagway złapać połączenie samolotem do Gustavus, co by nam dało cały dzień na zwiedzanie Glacier Bay. Wiemy z lektury przewodników, że stamtąd mały statek odpływa o 7.30 w głąb Glacier Bay, więc to jedyna szansa, aby w napiętym programie podróży zwiedzić jeden z najbardziej fascynujących Parków Narodowych USA. To jeden kulminacyjnych punktów wyprawy. Park Narodowy Glacier Bay, słynący ze spektakularnych formacji jest na liście liście światowego dziedzictwa UNESCO. Wrzesień na Alasce to koniec sezonu, więc mam obawy, czy się uda. Zobaczymy. Szczerze mówiąc pisząc te notatki spieszę się bardzo wyglądając przez okna rufowej kabiny widokowej i mam wyrzuty sumienia, że notatki można robić później, a mijające krajobrazy uciekają bezpowrotnie. Kończę więc i idę napawać się krajobrazami Alaski.
Żałuję, że nie da się zobaczyć Juneau, wszakże to stolica Alaski. Przyrzekam sobie, że następnym razem podróżując z Marzeną spędzimy tutaj kilka dni. Z pewnością warto tu się zatrzymać, chociażby dlatego, że stąd o wiele łatwiej i taniej jest przedsięwziąć wypad do Glacier Bay. Samolotem, statkiem lub samochodem do Gustavus i dalej do Parku. Poza tym miasto jest warte zobaczenia.
Skagway – miasto na końcu zatoki, konkurowało niegdyś z Dyea, skąd prowadzi legendarny Chilkoot Trail, którym podążało do Klondike 90% wszystkich poszukiwaczy złota. Chilkoot Trail jest trasą przez położoną powyżej 1000 m n.p.m. przełęcz Chilkoot Pass to Lake Bennett do Jeziora Benetta, skąd można spłynąć do Yukonem do Dowson City. Jednego roku 1898 30 tys. osób wspinało się Chilkoot Trail aby dostać się do Dowson City. Zdjęcia i opis tej wspinaczki robią wrażenie. http://en.wikipedia.org/wiki/Chilkoot_Pass Kilkukilometrowa kolejka poszukiwaczy złota obciążonych bagażem ok. 50 kg. Muszą pokonać tą drogę 50 razy, ponieważ wymagania kanadyjskiej straży granicznej nakazywały mieć ze sobą 1 tonę (1000 kg) żywności, co miało zabezpieczyć ludzi przed głodem w okresie pierwszej długiej zimy na Północy Kanady. Jack London przyjechał wraz z fala poszukiwaczy złota z Seattle do Skageway jesienią 1897 r., nadludzkim wysiłkiem przekroczył przełęcz Chilkoot Pass (http://www.arcticwebsite.com/LondonJackKlond.html ) a następnie po wielu trudach dotarł do Dowson City oraz Klondike. Pobyt dostarczył mu mało złota a duzo przeżyć, które stały się pożywką dla najsłynniejszych opowiadań i krótkich powieści: Biały Kieł, Zew Krwi, Odyseja Północy, Bellew Zawierucha. Stąd pamiętam opis wspinaczki przez Chilkoot Pass zawarty w Bellew Zawierucha, gdzie nade wszystko dominuje realistyczne zmęczenie, zwątpienie, determinacja i walka ze swoją słabością fizyczną i psychiczną do końca. W Skagway najpierw staramy się zorganizować wyjazd do Glacier Bay. Jest 8.09.2004 – pogoda cudowna, słońce, temperatura w dzień ponad 20 st. C. W Visitor Center starsza pani próbuje nam pomóc ale bardzo nieporadnie. Po jakimś czasie F. włącza się do akcji i sam ze stanowiska informacyjnego obdzwania agencje oraz punkty turystyczne w Glacier Bay. Bezskutecznie. Okazuje się , że właśnie poprzedniego dnia Glacier Bay National Park zamknął sezon! Nie poddajemy się, F. idzie do Skagway Air, gdzie niezwykle otyła, ale bardzo uprzejma młoda kobieta informuje nas, że pierwszy samolot do Glacier Bay startuje o 5.30 rano., by można było zdążyć na statek płynący z Gustavus do Glacier Bay. Daje nam namiar telefoniczny by zarezerwować statek. Euforia. Rezerwujemy na słowo samolot. Znajdujemy telefon publiczny, bo komórka nie działa, ponieważ tutaj nie działa GSM lecz DCS. Z budki nie sposób się połączyć, wszystkie łącza zajęte. Wracamy do Visitor Center, gdzie F. użył swojego uroku osobistego, by pozwolono skorzystać z telefonu służbowego, podczas gdy ja stałem cierpliwie na zewnątrz. Po 30 min rozmów i 15 min po zamknięciu Visitors Center, F. wyszedł zrezygnowany. Jednak to koniec sezonu. Nie ma co lecieć do Gustavus. Nie zobaczymy Glacier Bay, jednego z najatrakcyjniejszych miejsc na trasie naszej podróży. Uświadamiam sobie, że na Alasce pory roku mają znaczenie. Jest prawie połowa września, czas przygotowań do zimy. Gorączka krótkiego, intensywnego sezonu mija z dnia na dzień. Mam wrażenie, że przyjdzie nam gonić czas. Nachodzą mnie pierwsze wątpliwości, że inne atrakcje też mogą być niedostępne. Ale na razie pogoda jest cudowna i świeże wspomnienie podróży Inside Passage są niebywale pozytywne. Znajdujemy szybko fajny camping przy Brodway / 12th Street. Na parkingu przed administracją spotykamy studentów z Polski. Zaczynamy rozmowę, okazuje się , że oni są tutaj w ramach programu Work&Travel, pracują w restauracjach. Umawiamy się o 22.00 na piwo w Red Onion Saloon, gdzie jeden z nich pracuje jako kelner. Nie rozkładamy namiotu. Szkoda czasu. Decydujemy się na Wariant II, czyli spanie w samochodzie. Przygotowaliśmy wygodne posłanie w 10 min. Złożenie tylnych siedzeń pozwala wygospodarować tyle miejsca, że możemy się spokojnie wyciągnąć. Bagaż na przednie siedzenia i na bok. Zobaczymy jak wrażenie rano. Spotkanie w Red Onion Saloon bardzo fajne. Najpierw długa rozmowa z F., a później spotkanie ze studentami. W Skagway pracuje grupa 5 osób, z czego cztery osoby to studenci turystyki z Poznania, a jeden to student ekonomii z Wrocławia. Wspaniałe uczucie móc rozmawiać z młodymi Polakami na końcu świata, którzy nie przyjechali tutaj wyłącznie za pieniędzmi, ale są inteligentni, otwarci, ciekawi świata. Po pracy zostają w USA na miesiąc i zamierzają wspólnym samochodem zwiedzać Zachodnie Wybrzeże i najważniejsze Parki Narodowe.
Skagway-Whitehorse-Dawson City 9.09.2004
Wracamy do samochodu. Jest zimno. Szybko zasypiamy, wszak o 8.00 w Gold Rush Visitor Center zaczynamy dzień filmem o gorączce złota, a później w planie mamy zwiedzanie miasta z przewodnikiem. To dobre strony instytucji Parki Narodowe USA. W tym świecie komercji, która w USA przyjmuje ekstremalne wymiar NPS (National Parks System)wyczerpująco informuje i krzewi wiedzę. Film rozpoczął się z 30 minutowym opóźnieniem, ale dzięki temu wpadliśmy na pokaz slajdów NPS dla pracowników sezonowych i wolontariuszy. Pracują tutaj ludzie z różnych zakątków Stanów Zjednoczonych i najbardziej odległych krajów, w tym z Polski. Wycieczka po Skagway pokazuje, że to bardzo atrakcyjne turystycznie miejsce. Poza sezonem mieszka tu niespełna 900 osób, w sezonie dwukrotnie więcej. Corocznie odwiedza to miasteczko milion turystów. Pomimo tego miasta nie zadeptano. Wszystkie najważniejsze historyczne budynki są własnością NPS, który je następnie wynajmuje powierzchnie na cele komercyjne ( sklepy, restauracje, etc) stawiając określone warunki. W czasie naszego pobytu na redzie stały 4 ogromne statki wycieczkowe. Wielu ludzi przyjeżdża tutaj drogą przez White Pass, który łączy miasto z systemem dróg lądowych Alaski i Kanady. A dodatkowo jeszcze tacy jak my, którzy korzystają z Alaska Marine Highways! Wyjeżdżamy jak tylko wycieczka się skończyła. Podążamy drugim, dłuższym szlakiem do J. Benetta przez White Pass. White Pass Trial to bardziej wygodna droga, zbudowana w latach 80-tych. Dodatkowo do Whitehorse wiedzie kolej zbudowana w 1904 r., w czasie gorączki złota. Pisząc to uświadamiam sobie, że można było zorganizować wyprawę trochę inaczej.
Najpierw droga morska, promem z Port Hardy do Prince Rupert i dalej do Skageway. Tutaj przesiadka na kolej White Pass Railway i przez White Pass przyjemnie dojeżdżamy do Whitehorse, gdzie można bez problemu wynająć samochód. W drodze powrotnej najlepiej skorzystać z którejś z tanich linii lotniczych, które latają do stolicy prowincji Yukon . Whitehorse to średniej wielkości miasto, najważniejsze w północnej Kanadzie. Mieszka tutaj 30 tys. ludzi, ponad połowa mieszkańców Yukon. Niewiele do zwiedzania poza obejrzeniem parowca Klondike, który w czasie gorączki złota kursował na trasie do Dawson City.
Podróż do Dawson City rozpoczęła się z małym opóźnieniem, bo w Skagway okazało się, że w nowym namiocie North Face brakuje szpilek do naciągania tropiku i podłogi. W WalMart znalazłem 4 szpilki metalowe i z konieczności zakupiłem komplet plastikowych. Zajrzeliśmy jeszcze do Canadian Tire, ale tam też nie było już metalowych. F. kupił dodatkowy zestaw plastikowych, pewnie by usprawiedliwić zmarnowany czas.
Zaraz za Whitehorse droga urzeka nas krajobrazami. F. prowadzi naszą ciężarówkę ostrożnie. Zachwycony słońcem zachodzącym nad Yukonem proszę F. by się zatrzymał w dogodnym miejscu. Samochód staje za chwilę na jednym z zakrętów z widokiem na Yukon, kilka kilometrów za Carmacks. F. wychodzi zostawiając silnik włączony, zatrzaskuje drzwi, ja podążam za nim. Po chwili wracam do samochodu i z przerażeniem stwierdzam, że samochód się automatycznie zamknął! Sytuacja nie do pozazdroszczenia. Po dłuższej chwili decydujemy, że F. łapie pierwszy samochód w kierunku Carmacks i organizuje pomoc. Na myśl przychodzi nam stacja benzynowa, może warsztat samochodowy, a także Call Centre Hertza. Już wcześniej zwróciło moją uwagę, że na zwykłych drzwiach kierowcy widać było klawiaturę z cyframi 0-9, co przywodziło na myśl, że samochód jest kodowany. Zaczęło się ściemniać i temperatura szybko spadała, różnica pomiędzy słonecznym dniem i nocą dochodzi tutaj do kilkunastu stopni. Wybiegłem z samochodu w T-shircie, więc zacząłem marznąć. Gdyby nie gorąca maska samochodu oddająca ciepło, to miałbym się z pyszna. F. przyjechał po 45 – 60 min uśmiechnięty, przywiozła go starsza przedstawicielka First Nation, życzliwa wędrowcom Indianka. Kod! F. udało się uzyskać od Hertza w Vancouver, gdzie samochód został wynajęty, kod otwierający drzwi. Tak więc byliśmy uratowani. Szybko do samochodu i w drogę. Do Dawson City dotarliśmy już po 23.00, prosto na camping w mieście, gdzie zaplanowaliśmy nocleg. Przed snem zdążyliśmy jeszcze przed zamknięciem wypić piwo w Pink Place – Bar/Taverne/Restaurant. Muzyka live, tłum miejscowych ludzi przy barze i nie tylko. Było super!
Dawson City – 10.09.2004
Kate’s Saloon to znakomite miejsce na śniadanie w Dowson City, miejsce historyczne, cena bardzo przystępna- 4,95 CAD, a co najważniejsze jedzenie znakomite. Następnie wizyta w Visitors Centre. To stały punkt programu. Jasie rozgladam a F. sprawdza, czy jego plan można realizować. Okazuje się, że w Dawson City sezon też się już kończy. Wycieczka z przewodnikiem dopiero o 12.00, a wizyta i wykład w Jack London House & Museum dopiero o 14.00. Więc mamy czas, żeby się rozejrzeć w Dawson City. Miasto robi zupełnie odmienne wrażenie od Skagway. Dawson City to dokładnie tak, jak wyobrażałem sobie miasto Północy. Ulice w mieście są szutrowe, jedynie droga dojazdowa i wyjazd na Top of the World Highway są asfaltowe. Wszystkie budynki jak sto lat temu, kiedy miasto przeżywało swoje pięć minut. Widać i czuć, że atmosfera, jeśli nawet nie jak sprzed 100 lat, to na pewno typowa dla Boundary City, miasteczka dalekiej Północy, gdzie ludzie mają swój styl i charakter. Kobieta, przewodnik po mieście, jest wyraźnie nim zafascynowana, oprowadzając nas po mieście przedstawia najciekawsze fakty z historii. Niektóre z nich są zaskakujące. Dawson City miało elektryczność jako drugie miasto w Kanadzie, pomimo swojego położenie oddalonego od cywilizacji o tysiące kilometrów. Można tu było dotrzeć dwoma drogami, obie pochłaniały kilka miesięcy czasu i wymagały wiele trudu. Jedna droga wiodła z południa Kanady lądem do Whitehorse lub morzem do Skageway, Chilkoot Pass, Jezioro Barnetta, dalej z prądem rzeki Yukon do Dawson City. Zimą na tej trasie wykorzystywano psie zaprzęgi. Druga droga, znacznie dłuższa, ale mniej wymagająca wykorzystywała naturalną arterię transportową rzeki Yukon od ujścia do Dason City. Ta droga była z oczywistych względów dostępna tylko latem. Dlatego w pierwszej fazie ogarnięci gorączką złota poszukiwacze wybierali krótszą, trudniejszą opcję aby zapewnić sobie lepsze miejsce w wyścigu do działek i złóż złota. Już samo określenie – gorączka złota oddaje sedno sprawy. To stan chorobowy, który dotyczy zmian w psychice, które wpływają na podejmowane decyzje i działanie.
Złoto, pieniądze, przygoda, wszystko to razem wzięte powoduje, że w takich miejscach jak Dawson City można było spotkać najbardziej przedsiębiorczych ludzi, bynajmniej nie prymitywnych poszukiwaczy złota. Na wieść o odkryciu złota w Klondike, burmistrz San Francisco w jednej chwili porzucił pracę i podążył na Północ. Jest dziś na Ziemi kila takich miejsc, które kiedyś przeżyły okres gwałtownego rozwoju, a dziś są obumarłe, siła motoryczna ich rozwoju ustała np. Manaus w Brazylii, gdzie siłą motoryczną gwałtownych zmian był dla odmiany kauczuk naturalny. Studiowanie historii tych miejsc to ciekawy przykład rozwoju gospodarczego w miejscach najmniej spodziewanych, często trudno dostępnych i studium psychologiczne charakterów ludzi, którzy tam się znaleźli. To przykład, że nawet gwałtowne zmiany poprzedza wiele wydarzeń i przesłanek, które wskazują na kierunek. Wielu ludzi doskonale zdawało sobie sprawę, że gold rush do Dawson City nastąpi i przygotowywało się na miejscu do tego odpowiednio. Wszystkie tereny złotonośne zostały podzielone na długo przed przybyciem pierwszych poszukiwaczy. Zawodowcy, prospectors byli w tym rejonie od dawna, Klondike jak mityczne Eldorado ze swymi wyjątkowo bogatymi złożami rozpaliło wyobraźnię tysięcy ludzi, których dodatkowo pchał w nieznane brak nadziei i widoków na przyszłość w okresie Wielkiej Depresji lat trzydziestych. Do tego dokładał się przeciwny ogólnemu trendowi wzrost popytu na złoto, które w systemie z Bretton Woods było fundamentem wymienialności walut. Karty w biznesie zostały rozdane zanim do Skageway, Whitehorse i Dawson City napłynęła pierwsza fala poszukiwaczy złota. Prawa do złotonośnych terenów zostały rozdzielone, podobnie jak prawo do budowy osiedli mieszkaniowych, które później przekształciły się w Skageway i Dawson City. Dla celów eksploatacji złóż na wielka skalę brakowało siły roboczej, która przybyła później zwabiona chęcią zysku. Ale jak to bywa, pionierzy mieli przewagę pierwszeństwa ale nie mieli gwarancji, że utrzymają swoje pozycje. Wśród tysięcy przybyszów znalazło się wielu, którzy różnymi drogami doszli nie tylko do własności terenów złotonośnych, ale zarabiali na wydobyciu złota w inny sposób, rozwijając usługi wspierające działalność podstawową organizując dostawy żywności, sprzętu, czy wreszcie rozrywkę w samym Dawson City. Miasteczko jest urzekające swoja autentycznością, zachwyca barwną i niepowtarzalną historią. Wpadliśmy do Centrum Jacka Londona na wykład o życiu i twórczości pisarza związanego z tym miejscem. Północ Kanady zachwyciła nas do tego stopnia, że zdecydowaliśmy ad hoc by wyruszyć w podróż do najdalszego jej zakątka – Inuvik http://www.inuvik.ca/ położonego w sercu delty Mackenzie. Dempster Highway http://www.yukoninfo.com/maps/dempster.htm, to szutrową drogą, jedyna w Kanadzie, która wiedzie za krąg polarny. Indian Summer czyli kanadyjska jesień na Dempster Highway jest podobnież na szczególnie piękna. Nie zawiedliśmy się, rzeczywiście koloryt krajobrazów widzianych po drodze jest niepowtarzalny. Na początku zatrzymywaliśmy się co kilka, kilkanaście kilometrów by je podziwiać, ale wkrótce musieliśmy tego zaniechać, bo inaczej nigdy ie dotarlibyśmy do celu. Jedyne co pozostało to próba utrwalenia obrazów na zdjęciach, których zrobiliśmy tysiące w nadziei, że zachowają przynajmniej część tego piękna, którym będziemy się delektować do syta w domu. Trasa z Dawson City do Inuvik to ponad 800 km szutrowej drogi przez tundrę. Do Eagle Plaines dotarliśmy ok 20.30, a to była połowa drogi. Tutaj uzyskaliśmy brakujące informacje, że przeprawy promowe na Peel River oraz Mackenzie są czynne do 0.30. Jadąc na łeb na szyję zdążyliśmy, ale na ostatni prom wjechaliśmy na 10 min przed zamknięciem! Na ostatnich nogach, zmęczeni śmiertelnie, jadąc na zmianę z F. dotarliśmy ok 2.00 w nocy Inuvik. Znaleźliśmy camping, był pusty, sezon się tutaj już skończył definitywnie. Nie było czasu ani ochoty rozbijać namiotu. Samochód dobrze nam służy jako sypialnia.
Dempster Highway – Dawson City – 11.09.2004
Rano okazało się, że nie ma sensu ani możliwości polecieć na widokową wycieczkę nad delta Mackenzie, bo niebo zachmurzyło się i stało się nieprzyjaźnie, przejmująco zimno. Po śniadaniu, zwiedzanie Inuvik, w którym niczego ciekawego nie ma, a zaraz potem wyjazd. Powrót z Inuvik był nużący w pierwszej części, ale po przekroczeniu Richardson Range wyszło słońce, a przed Eagle Plains stało się słonecznie i ciepło. Na otwartych przestrzeniach tundry zobaczyć można było stada karibu. Na Dempster Highway ruch jest niewielki, ale trzeba bardzo uważać na samochody jadące z przeciwka a wyprzedzanie traktować jako ostateczność. Kamienie wydobywające się spod kół pojazdów stanowią rzeczywiste zagrożenie dla szyb i lakieru. Tubylcy nic sobie z tego nie robią, zresztą chłodnicę, szyby i reflektory mają najczęściej odpowiednio zabezpieczone. Przekonaliśmy się o tym na własnej skórze, bo przednia szyba od strony kierowcy bardzo ucierpiała dostając dwa uderzenia, co przysporzyło nam później dodatkowych kosztów, bo szyby nie są objęte ubezpieczeniem.
Reguły jazdy po szutrowej nawierzchni:
- Zwalniać przed mijaniem, zjechać na pobocze, szczególnie, gdy jest to samochód ciężarowy.
- Nie wyprzedzać, gdy drugi samochód nie zwolni i nie zjedzie na pobocze.
- Jeżeli jesteś wyprzedzany, czym prędzej zwolnij i zjedź na pobocze.
To proste reguły, nauczyłem się ich na własnych błędach.
Budowa tej drogi przecinającej trasę wędrówek karibu w niespotykany sposób utrudniła życie tych zwierząt ułatwiając polowania. Myśliwi poruszają się szybko samochodami po Dempster Highway, obserwują przestrzeń widoczną po horyzont i w ten sposób wybierają stado do podejścia. Zjeżdżają z platformy quadem i strzelają nie schodząc z maszyny. To niehumanitarne. Widzieliśmy takie sceny na własne oczy, mamy nawet dokumentację zdjęciowa, chociaż tubylcy byli ogromnie nieufni obawiając się przedstawicieli Greenpeace i państwowych służb ochrony przyrody. Chłopak pozujący do zdjęcia z porożem karibu, przyszedł i poprosił o przesłanie fotki na adres www.wiliamsnowshoe.hotmail.com. Rządowy program śledzenia wędrówek karibu posługuje się Internetem dla zbierania informacji o przemieszczaniu się zwierząt w celu określenia szlaków.
Potwierdza się moja intuicja, że Internet znajduje również zastosowanie w miejscach najbardziej oddalonych od cywilizacji. Paradoks, ale tutaj przynosi największą wartość dodaną. Nie. To rzeczywistość. Tam właśnie przynosi on największą wartość dodaną.
Obiad na Arctic Circle. Spędziliśmy tutaj ponad 1 godzinę. Kanapki z mięsem z konserw, ale także sałatka grecka i kieliszek czerwonego wina.. Po przyjeździe do Dawson City znaleźliśmy nocleg w Dawson City BB http://www.dawsonbb.com/Info.html za 100 CAD. Przywitała nas rodzinna atmosfera. W domu co prawda wszystkie wewnętrzne światła były pogaszone , bo dwaj Belgowie czekali na pojawienie się Zorzy Polarnej – Northern Lights. My wstąpiliśmy powtórnie do zachwalanego przez przewodniczkę baru Pink Palace okupowanego tłum miejscowych. Zresztą turystów o tej porze roku w tej okolicy już nie uświadczysz, my byliśmy wyjątkiem. W barze bardzo różne towarzystwo. Pewnie zbieranina z całego świata ale widać było również First Nation. Głośna muzyka. Zespół dobry, z grający z pasją szeroki zakres muzyki, ale najchętniej rocka i country. Śpiewać każdy może, jeden lepiej, drugi gorzej – śpiewali zatem wszyscy. I bynajmniej nie było to karaoke. Tutaj śpiewanie jest afirmacją siebie.
Wróciliśmy przed 1.00 w dobrym nastroju i z nowymi doświadczeniami. Rankiem, przed wyjazdem do Fairbanks, powinniśmy zmienić olej – sygnał oil change required pojawił się 400 km przed Dawson City.
Dawson City-Fairbanks 12.09.2004
Nie udało się zmienić oleju w Dawson City. Może ze względu na fakt, że to niedziela. Ale nadrobiliśmy to w Tok, gdzie nie było z tym żadnego problemu Na dużej stacji benzynowej zmieniłem olej all inclusive 43 USD. Jazda po Top of the World Highway nie zrobiło na nas specjalnego wrażenia, ale to głównie ze względu na doświadczenie z Dempster Highway. Po stronie amerykańskiej zjechaliśmy na chwilę do reklamowanego przez Milepost miasteczka Chicken. Mieszka tutaj 17 osób, ale mają własną linię lotniczą – Chicken Air. Zainteresował nas opis Beautiful Downtown Chicken. Zjechaliśmy z drogi i zobaczyliśmy bazar podzielony na trzy części, a w każdej z nich Gift Shop. Ani beautiful ani downtown, chyba że traktować to prześmiewczo. W Fairbanks znaleźliśmy fajny camping przy College Rd. Kolację zjedliśmy w Chena Pump Restaurant&Saloon. To jedna z najlepszych restauracji w mieście. F. zaryzykował stek z renifera, ja Alaskan Seafood.
Fairbanks niczym się nie wyróżnia, miasto bez wyrazu. Downtown – pustynia. Uniwersytet of Alaska położony na wzgórzu, z widokiem na Denali. Fajny.
Fairbanks – Denali NP – 13.09.2004
Noc w namiocie North Face 33. To jest duża trójka. Namiot rodzinny. Noc ciepła jak na tamtejsze warunki +3st.C, nad ranem spadł deszcz. Po deszczu, pogoda siadła. Nie zrażeni obrotem sprawy, spakowaliśmy namiot, po czym szybko pojechaliśmy zwiedzać Dredge 8, coś w rodzaju kopalni złota. Dziś ten kombajn jest maszynką do robienia pieniędzy na turystach – wejście 23 USD wraz z jedną rundą wymywania złota na patelni, co jest chyba bardziej ekscytujące niż zwiedzanie kombajnu zbudowanego na początku wieku. Nie mam polskiego określenia dla tej gigantycznej glebogryzarki, która płucze złoto. Trzeba wziąć pod uwagę, że złoto zalega w żużlu, który jest wieczną zmarzliną, więc najpierw trzeba było pokonać tą przeszkodę nawiercając teren żelaznymi rurami, przez które pompowano ciepłą wodę. Sama maszyna, poruszała się w bajorze wody, która była potrzebna do płukania złota. Wgryzając się w pokłady żużla i piasku szeregiem czerpaków, płukała złoto w swoim wnętrzu, pozostawiając za sobą hałdy przerobionej ziemi. Wypłukaliśmy z F. kilka ziaren złota, które zważono i wyceniono na 6,5 USD na głowę. Nie wiem, wątpię, że to jest tyle warte. Ale jako pamiątka płukania złotonośnego piasku w lodowatej wodzie na pewno była warta karty wstępu.
Dojechaliśmy do Denali National Park o 13.30, na godzinę przed terminem odjazdu ostatniego autobusu do Wonder Lake. F. zaplanował wyjazd do parku i noclegi na campingu najdalej oddalonym od granic parku. Wonder Lake, jak mówią, to najlepszy punkt obserwacyjny w Denali NP. W tym parku jest bardzo mało pieszych tras wycieczkowych. Większość (3) zaczyna się przy wejściu do parku, a z Wonder Lake wiedzie tylko jedna, krótka trasa. Później zrozumiałem dlaczego. Denali NP to ścisły rezerwat przyrody, gdzie żyje 2200 łosi i 1500 karibu (wcześniej 20000!), wiele niedźwiedzi grizzly (ponad 100) oraz stada wilków (130), więc w ten sposób ogranicza się kontakt ludzi ze zwierzętami. Wewnętrzna droga parku (90 mil) jest dostępna dla publiczności na odcinku 15 mil do mostu na rzece Savage, później jest dostępna tylko dla autobusów wycieczkowych Denali NP, oraz Camperów szczęśliwców, którym udało się dostać miejsce na kilku campingach powyżej Visitor Center. Pogoda się załamała w ostatnim dniu, droga do Wonder Lake powyżej Visitor Center została zamknięta na wysokości 3 mili. Wyjazd okazał się niemożliwy, a więc zmiana rezerwacji na następny dzień. Zostajemy na noc na dużym campingu NP Riley Camp przy wejściu do Parku. Aby się nieco rozerwać wracamy na George Park Highway, gdzie w ostatnich kilkunastu latach powstał kompleks hoteli oraz sklepów z pamiątkami i fast food. Jedziemy do Denali Resort, który wygląda najbardziej okazale, po to aby znaleźć stolik, kawę, dostęp do Internetu i miłe otoczenie, które pozwoli spędzić kilka godzin na lekturze. W Denali Resort wielkie poruszenie – jest 13. Września a wita nas w drzwiach informacja, że „We are closed for the season. Welcome in May 2005.”. Gift Shop otwarty jeszcze przez godzinę, 50% obniżki. Bar kawowy jeszcze pracuje, kupujemy latte i muf finy. Widać jak tłumy pracowników uwijających się jak w ukropie. To wszystko przyprawia o zawrót głowy. To jest Ameryka. Jeszcze rano byli tu goście, na parkingu przed ogromnym budynkiem recepcji i pomieszczeń publicznych (sklepy, restauracje, bar, ogromne open space zastawione wygodnymi fotelami) stoi wiele samochodów. Za chwilkę nic tu nie będzie. Zanim zdążyłem wybrać T-shirt już chcieli zamknąć kasę. W końcu udało mi się zapłacić. Po sąsiedzku znaleźliśmy podobny przybytek -Princess Adventure, na szczęście otwarty jeszcze tydzień. Dla gości Internet za darmo. Pomieszczenie recepcyjne ogromne. Na niższym poziomie założyliśmy bazę, niedaleko wejścia do gift shopu, w pobliżu dwóch stanowisk internetowych i baru kawowego. Do wyboru wygodne krzesła i stoliki lub głębokie, skórzane fotele. Słowem luksus. Dodatkowo kominek, a nawet trzy w różnych miejscach przestronnego holu. Nikt nie pyta czy jesteśmy gośćmi. Ten ogromny budeynek to tylko Recepcja z funkcjami socjalnymi, goście mieszkają w kompleksie dwupiętrowych budynków poniżej nad Riley River. Wygląda to imponująco. Towarzystwo starsze ode mnie pewnie o 20 lat, więc Princess o tej porze roku celuje w emerytów.
Następny dzień, pogoda pod psem. Zaczynamy dzień od wizyty w Visitor Center. Jak się można było spodziewać, nic w górę nie jedzie. Postanawiamy zostać kolejny dzień na campingu w oczekiwaniu na poprawę pogody. A
Dla zabicia czasu eksplorujemy okolice. Najpierw wycieczka na Mt. Heely, 2,5 godz. Wchodziłem bez okularów, pot zalewał mi oczy. Śnieg, wilgotno, ja w polarze 300 i kurtce gore-tex. Umęczyłem się strasznie, a to tylko pewnie 450-500 m różnicy poziomów. F. w całkiem dobrej formie. Autobus o 13.30 też nie wyjechał. Po południu pojechaliśmy do drogą w Paku Narodowym aż do szlabanu na 15 mili w nadziei, że spotkamy łosia. Przy Savage Bridge poszliśmy na spacer szlakiem Savage River Trail. To tylko 40 min. Przed pogadanką o łosiach w Visitor Center zdążyliśmy jeszcze przejść Horseshoe Lake Trial. Pogadanka o łosiach bardzo przyjemna, fachowa, ale daleko jej do tej z poprzedniego dnia, gdzie Ranger wykazał się niebywałym entuzjazmem, gdy w stanie duchowego uniesienia opowiadał o Denali NP i pokazywał slajdy, grał na gitarze, nawet czytał tomik poezji. Klasa. Mokry namiot wysuszyliśmy w Laundromacie. F. miał trochę wątpliwości, ale wybraliśmy opcję DELICATE. I tak musieliśmy przerwać po 15 min, ponieważ Mercantile Center przy Riley Camp zamykano o 20.00, a my tego nie sprawdziliśmy. Namiot był cały i suchy. Na przyszłość już wiemy, że namiot można prać i suszyć w pralce automatycznej. Zobaczymy co przyniesie jutrzejszy dzień! W Internecie prognoza w miarę pozytywna: pretty cloudy, high 3st.C, low -6st.C.
Śpimy w samochodzie, ponieważ chcemy się szybko zebrać, by zdążyć na pierwszy autobus o 7.30 lub następny o 9.30 jeśli pogoda będzie nie najlepsza.
Opcja spania w samochodzie jest bardzo wygodna, szybkie manewry, a miejsca tyle, ile w namiocie. Rano nie ma problemu z mokrym namiotem i w ciągu 15 min jesteśmy gotowi do działania. Ale wynajęcie SUV kosztuje 3x rental mid-size. Widać, że większość turystów wybiera opcję RV lub oszczędnościową, tani samochód + namiot. Pick-up jest popularny wśród turystów podróżujących własnymi samochodami. Wiele SUV 4WD porusza się po drogach, ale nie widać ich na kempingach, bo ich właściciele wybierają raczej hotele klasy samochodu. Moja opcja nie pasuje do standardu. Drogi samochód, noclegi tanie. Samochód ludzi zamożnych, a sposób zwiedzania typowy dla ludzi ciekawych świata, którym żadne przeszkody nie straszne, a chcą zapewnić sobie bezpośredni kontakt z naturą i otoczeniem.
Poza wszystkim mam słabość do dobrych miejsc rozrywki i jedzenia. Tutaj nie ma kompromisów. Sprawdziłem w Internecie, najlepsze miejsce w Anchorage na seafood i steakhouse – Club Paris 412 W 5 Ave. Zobaczymy, może uda się tam zajrzeć.
Denali NP 15.10.2004
Rano obudziliśmy się zgodnie z planem, bardzo wcześnie, tak aby zdążyć na 7.30 do Visitor Center i na drugi odjeżdżający autobus. Była szarówka, okna Pontiaca Aviatora zaszły parą. Na zewnątrz spora warstwa śniegu. Rano nie padało, temperatura w nocy wyraźnie spadła. Nie wypiliśmy nawet kawy, ale mnie udało się zrobić kanapki na ewentualną podróż do Wonder Lake.
Z mieszanymi uczuciami, ale z pewną dozą nadziei podjechaliśmy kawałek drogi z Riley Camp do VC. Niestety wieści były złe. Droga zamknięta na 3ciej mili, tuż przy Headquaters Rangersów Denali NP. Ale pogoda się poprawiła, więc istniała nadzieja, że może później jakiś autobus ruszy w górę, wszakże tam turyści oczekiwali na połączenie w dół mając ograniczone zapasy jedzenia. Kawa w VC nienajgorsza, bar obsługują studenci z Polski i Czeszka w ramach programu work&travel. Wypiliśmy kawę na zewnątrz, tym razem na stanowisku była Czeszka. Po odczekaniu godziny, gdy następny autobus nie odjechał o 8.30, zdecydowaliśmy pojechać jeszcze raz zobaczyć drogę w nadziei, że może spotkamy łosia. Wróciliśmy o 12.00 przed planowanym odjazdem następnego autobusu. I rzeczywiście na przystanku Eielson ustawiła się spora kolejka. W biurze powiadamiają, że droga do 40 mili jest otwarta, autobus jedzie i może przedłużyć trasę, jak warunki się w międzyczasie poprawią. Zapowiedziano, że wyjadą dwa autokary, więc zajęliśmy strategiczną pozycję, by w drugim autokarze usiąść na przednich siedzeniach. Udało się. Wyjechaliśmy o 13.20. Przez pierwsze dwadzieścia mil ani krajobrazowych ani łowieckich wydarzeń nie było. Dolina szeroka, zmieniający się krajobraz, w większości tajga, na wyższych poziomach tundra. Ale nie wspięliśmy się specjalnie wysoko w pierwszej fazie podróży. Po 2 godzinach jazdy zaskrzeczały głośniki obok kierowcy i DISPATCH nadał komunikat, że droga do EIELSON została otwarta. Okrzyki radości w autobusie. Jedziemy do Visitor Center, z którego widać piękną panoramę Alaska Range i Denali, jeśli jest dobra widoczność. Ku naszej największej radości wyszło słońce, widoczność zrobiła się znakomita. Piękny dzień nam nastał! Przed wyjazdem, jeden z przypadkowych przechodniów wymienił zdania z naszym kierowcą (niesamowity oryginał, sprawiający wrażenie niewdzięcznika), z których wynikało, że kilka dni wcześniej uczestnicy mieli ogromne szczęście i widzieli dużo zwierzyny.
Ludzie przyjeżdżający do Denali NP dzielą się na poszukujących wrażeń krajobrazowych (ci są dla mnie niespodziewanie w mniejszości) oraz tych, którzy polują z aparatami na zwierzęta (tych jest więcej).
Początkowo nasz autobus nie miał szczęścia, zwierzyna, jeśli się pojawiła, to była w dużej odległości, tak, że ani ja, ani F. nie mogliśmy jej dostrzec. Niesamowite wrażenie zrobiła na nas obu zdolność niektórych ludzi do wypatrywania zwierzyny. Niezwykłe, niektórzy z pasażerów potrafili dostrzec łosia, czy niedźwiedzia na taką odległość, że my mieliśmy trudność dostrzec cokolwiek używając zoomu aparatu fotograficznego, bo lornetkę zastawiliśmy w ogólnym zmieszaniu w samochodzie.
Po dwóch godzinach, przejeżdżając most zobaczyliśmy na drugim jego końcu stojące samochody. Na brzegu rzeki, niedaleko, w odległości ok. 200m od nas, szły w naszą stronę dwa wielkie niedźwiedzie grizzly. Powoli autobus podjechał bliżej, a następnie nasz kierowca, jakby chciał nam wynagrodzić dotychczasowy brak zdarzeń, zjechał w boczną drogę kierując się na parking, zbliżył się do niedźwiedzi na odległość ok. 25m. Ekscytacja uczestników sięgnęła zenitu. F. zrobił mnóstwo zdjęć, z pewnością kilka będzie super. Trudno sobie wyobrazić większe zbliżenie do tak wyjątkowego zwierzęcia. Niedźwiedzie bez pośpiechu, zupełnie nas ignorując, wygrzebywały spod cienkiej warstwy śniegu rośliny i korzenie i zjadały je. Grizzly rzadko atakuje inne zwierzęta, tylko w okresie, gdy nie umie zdobyć roślinnego pożywienia, które stanowi 90% jego jadłospisu.
Jadąc dalej, widzieliśmy w oddali inne niedźwiedzie, karibu, owce Dolla. Jednakże dla mnie największą atrakcję stanowiła wyłaniająca się coraz bardziej z każdym przejechanym kilometrem panorama Alaska Range. Niesamowita biel szczytów i lodowców, które spływają w doliny.
W Eielson nastąpiła kulminacja. Pogoda była doskonała, przyjechaliśmy na miejsce ok 16.30, widoczność była doskonała. Tylko Denali/MtMcKinley zasłaniała cienka warstwa mgły powodując, że widok był nieostry. Ranger powiedział mi, że bardzo rzadko można zobaczyć Mt. McKinley w pełnej ostrości kształtów i taki obraz jak dziś można uznać jako całkowitą widoczność Wielkiej Góry. Znacznie wyższa niż otaczające ją szczyty, Denali tworzy swój własny mikroklimat. Większość czasu jest niewidoczna, spowita chmurami.
Wiatry nad Denali należą do najsilniejszych na świecie. Zmiany pogody są gwałtowne i dramatyczne. W środku lata pogoda może zmienić się gwałtownie w zimową zawieruchę i temperatura spada poniżej 50 stopni Celsjusza. Dlatego Denali, pomimo relatywnie niewielkiej wysokości bezwzględnej to jedna z najtrudniejszych gór do zdobycia.
Powrót do bazy bez większych wrażeń, poza możliwością sfotografowania owcy Dolla z odległości ok. 100m. Szczęśliwi i trochę zmęczeni wróciliśmy do samochodu o 20.30. Na kempingu zjedliśmy kolację i następnie o 22.00 wyruszyliśmy w drogę do Anchorage, odległego o ponad 240 mil. Jechałem początkowo z dużą werwą i bardzo szybko. Końcówka, zdaniem F. była znacznie gorsza. Kłaniałem się kierownicy i jechałem wężykiem. 1.20 dotarliśmy do International Hostel, który położonego w samym centrum, w pobliżu Hotel Mariott. F. obudził recepcjonistę, który w zasadzie już nie powinien nam otworzyć. Potem szybko spać do łóżek po czterech dniach na kempingu.
Denali: Wnioski
- Camping nad Wonder Lake jest prawdopodobnie najlepszym miejscem, aby do syta napawać się niepowtarzalnymi widokami Alaska Range.
- w 2/3 drogi do Wonder Lake jest camping RV, który można wynająć przy minimum 3 noclegach,
- zarezerwować campingi poniżej na wycieczki w tajgę lub tundrę, ale to jest mniej atrakcyjne
- ogólnie w Denali NP. jest bardzo mało oznaczonych tras, można wybrać się w nieznane, ale w tutejszych warunkach to są ogromne przestrzenie i to wcale nie góry ale płaskowyż
- warto przyjechać tutaj, ale na najwyżej 2-3 dni, które trzeba dobrze wcześniej zaplanować rezerwując miejsca i wycieczki
- Park jest w sezonie strasznie zatłoczony, ponieważ to miejsce przyciągające nie tylko ludzi złaknionych dzikiej natury i porywających krajobrazów, ale również mnóstwo turystów wielkich biur podróży. Mnóstwo tutaj emerytów, ponieważ główna atrakcja to wycieczka autobusem w głąb parku . Wbrew pozorom, mająca opinię leżącej na końcu świata Alaska jest bardzo łatwo dostępna z USA. Przeloty są tanie. Podróż z Fairbanks trwa 2 godziny, z Anchorage 4 godziny. Denali Park obrósł w ostatnich latach chmarą luksusowych hoteli, które mogą pomieścić setki i tysiące ludzi, takich Princess Advebture czy Denali Resort.
Anchorage 16.09.2004
Rano z okazało się, że zostawiliśmy w autobusie w Denali telefon satelitarny. F. potwierdził telefonicznie, zguba się znalazła ale pozostał problem jak ja odzyskać. Dopiero 4 dni później F. ustalił ostatecznie, że Security of Denali NP wyśle telefon do hotelu w Seattle, gdzie w dniu 28-30.09 będę przebywał na Microsoft CIO Summit. Załatwienie tej sprawy kosztowało F. kilkanaście telefonów i mnóstwo czasu. Prawie zwątpiłem w skuteczność amerykańskiej biurokracji. To w istocie proste zadanie, stało się skomplikowana operacją logistyczną bo satelitarny aparat telefoniczny Irydium należący do cudzoziemca wzbudził podejrzenia. Lęki i obawy Amerykanów po 11 września 2001 jeszcze nie ustały. Pobyt w Anchorage sprowadził się w zasadzie do zwiedzania miasta – oficjalna 1,5 godzinna wycieczka, wraz z filmem. Potem wizyta w dwóch muzeach. National Heritage Museum – po polsku Skansen na początku nie wzbudziło we mnie entuzjazmu, a raczej powściągliwość, ale później okazało się warte zachodu. Skansen okazał się rzeczywiście znakomity. Spędziliśmy tam 4 godz! Najpierw w terenie obchodziliśmy domostwa głównych grup etnicznych Alaski, gdzie gospodarz/gospodyni opowiadali nam o życiu mieszkańców jej mieszkańców przed przybyciem tutaj Rosjan i później Amerykanów. Wcześniej w głównym budynku, który pełni funkcje wystawowe i spotkań, wysłuchaliśmy opowiadań eskimoskich. Później odbył się krótki koncert grupy zespołu folklorystycznego. Bębny, tańce i monotonny śpiew. To był jak najbardziej profesjonalny i oryginalny koncert.
Później poszedłem na trening biegowy. Pogoda była wietrzna. Spędziłem 1,5 godz na eksplorowaniu Coastal Trial. Było wspaniale. Anchorage ma 150 km dróg rowerowych i do biegania. W jego granicach żyje 1200 łosi ( dla porównania w Denali NP – 2200). Miasto zbudowane na początku XX wieku, jako baza dla budowy kolei z Seward do Fairbanks. Dziś mieszka tu 42% wszystkich mieszkańców Alaski, a jest ich ponad 500000. Typowe miasto biznesu, obecnie szykuje się do następnego kroku, kiedy można będzie eksploatować bogate złoża ropy naftowej, które znajdują się na obszarze Arctic Wildlife Refuge. Sprawa jest kontrowersyjna, ale mieszkańcy tutaj maja nadzieję, że pieniądze jednak zwyciężą. Ja mam wątpliwości, projekt naruszy z pewnością równowagę biologiczną regionu. Lotnisko w Anchorage ma znaczenie międzynarodowe jako hub międzykontynentalny. Odległość z Nowego Yorku do Tokio przez Anchorage wynosi 6200 mil, podczas, gdy lot trasa równoleżnikową to aż 8600 mil.
Wieczór spędziliśmy w Club Paris. Było pełno ludzi, mimo, że dotarliśmy tam 20.30. Barman w krótkich szortach i T-shircie. Po 30 min przy barze, zwolniło się dla nas miejsce. F. zamówił NY Steak, ja podobne danie – NY Pepper Steak. Jedzenie wyśmienite. Club Paris przez ostatnie 5 lat z rzędu był wybierany restauracją roku przez dziennikarzy w Anchorage.
Anchorage – McCarthy – 17.09.2004
Anchorage – Glennallen – początkowy odcinek trasy jest bardzo malowniczy i pokonujemy go przy dobrej pogodzie. Zrobiliśmy sporo zdjęć. Gdy oddałem F. kierownicę zaczęły się góry na serio i pogoda się zepsuła. Okresami jechaliśmy po mokrym śniegu.
10 km za Glennallen w kierunku Valdez znajduje się Visitor Center Wrangell – St. Ellias NP. Nowy buynek, centrum otwarte 2 lata temu. Rzeczywiście imponujące, Internet dla publiki za darmo. Muzeum w oddzielnym budynku. Spędziliśmy tam ponad godzinę. Punktualnie o 16.00 wyruszyliśmy do McCarthy, które położone jest w odległości 160 km. Coś mnie tknęło i na stacji benzynowej po ostatnim tankowaniu kupiłem rękawice robocze. Na wszelki wypadek, gdyby trzeba było zmienić koło na szutrowej drodze do McCarthy, którą kiedyś przebiegała linia kolejowa i dziś można się natknąć na żelazne pozostałości podkładów. Nie ma to jak samospełniająca się przepowiednia. Na 15-20 mil przed McCarthy, komputer zaśpiewał najpierw, a potem pojawił się komunikat: Low preasure in tire. Zmiana koła poszła sprawnie. Ale problem pojawił się później, gdy okazało się, że po sezonie turystycznym, warsztat naprawiający opony takich pechowców jak my jest „closed for the season”. W McCarthy Pub podano nam telefon Johna Adamsa, który prowadzi BB jeszcze przed rzeką, gdzie kończy się droga, bowiem mostu nie zbudowano i pewnie nigdy się nie zbuduje, bo brak jest ekonomicznych przesłanek. F. zadzwonił i umówił się z J. Adamsem na następny dzień na 8.30. Szczęśliwi poprosiliśmy o piwo. F. musiał jak zwykle okazać ID. Zjedliśmy kolację i wróciliśmy późnym wieczorem na parking po drugiej stronie rzeki, gdzie zostawiliśmy auto. Zamknęliśmy pieczołowicie wszystkie drzwi w obawie przed niedźwiedziami. Noc minęła spokojnie.
McCarthy – Wrangell – St. Ellias NP 18.09.2004
Nazajutrz wstał piękny dzień. W nocy było mroźno, poniżej -10st.C., ale szybko się ociepliło do +20 st. C. Pan Adams to człowiek od wszystkiego, bardzo spokojny, niczym się specjalnie nie przejmuje. Naprawa opony zajęła mu 50 min, ale najważniejsze, że był skuteczny.
J.Adams ma kilka domków kempingowych, które wynajmuje w sezonie, poza tym posiada prywatne i samolot. Kiedyś przyjechał tutaj z Anchorage. Obecnie lata w rodzinne strony na zakupy. Starszy, cichy, usłużny, przyjazny, rewelacyjny człowiek. Nie mam pojęcia z czego żyje. Na pożegnanie prosił, aby sprawdzić po południu czy wszystko jest ok. W razie czego mamy wrócić do poprawki, jeśli będzie konieczna. Dziura w oponie była ogromna i miał wątpliwości, czy opona wytrzyma.
W McCarthy mieszka 30 osób, miejscowość leży w zupełnej dziczy. Ospała osada ożywa na krótko w sezonie letnim, gdy ściągają tutaj turyści zwabieni pięknem lodowców i górskich krajobrazów. Naszym celem jest lot krajobrazowy i wycieczka piesza na lodowiec Kennicott oraz zwiedzanie starej kopalni miedzi.
McCarthy Air zamknął się na sezon. Na szczęście konkurent, Wrangell Air był otwarty i wykupiliśmy lot widokowy na 50 min za 130 od głowy. F. ustalił lot na 17.30, trochę późno, ale najpierw chcieliśmy wygospodarować dość czasu by spokojnie pójść na lodowiec Kennicott. Po drodze podziwialiśmy stare drewniane zabudowania kopalni miedzi w Kennicott. To właśnie odkrycie bogatych złóż, a później ich eksploatacja sprawiła, że zbudowano kolej. W najlepszym okresie pracowało tutaj 2000 ludzi. Dziś w Kennicott mieszka 10 osób a w McCarthy 30. Wraz z utworzeniem Parku Narodowego, National Park Service zainteresowało się tą okolicą, która jest najbardziej atrakcyjną w amerykańskiej części Wrangell – St. Ellias National Park.
Nikt z McCarthy nie sprzedał gruntów obcym z obawy, że wpłynie to na ich sposób życia, a tego sobie ci ludzie nie życzą. Tym nie mniej, NPS jako organizacja pozytku publicznego zakupił ziemię w Kennicott i należy się spodziewać, że powstanie tutaj infrastruktura typowa dla Parków Narodowych i najbliższych latach będzie popularny cel podróży. Okolica jest niesamowita, spacer na lodowiec jedyny w swoim rodzaju. A lot widokowy to wrażenie wręcz nie do opisania. Widziałem Himalaje z lotu ptaka, ale to co zobaczyłem w ciągu 50 min lotu przekroczyło moje dotychczasowe doświadczenia i wyobrażenia. Góry Wrangla i Św. Eliasza to jedyne w swoim rodzaju miejsce na Ziemi. To tutaj właśnie znajduje się najwięcej i lodowców i są one tutaj bez porównania większe niż gdziekolwiek indziej. To jedyne miejsce na Ziemi, które przypomina krajobraz epoki lodowcowej sprzed milionów lat. To był mocne wrażenia i jeden z najbardziej atrakcyjnych punktów naszej podróży. Pełni wrażeń, pijani ze szczęścia dotarliśmy do McCarthy. O 19.30 ruszylismy znów w trasę. Na krótko po 24.00 dotarliśmy do Glenallen. Spotkania z różnymi ludźmi podczas podróży stanowią niezwykłe doświadczenia. Dzielą się oni na dwie grupy. Jedni maja mało czasu i spieszą się, aby w krótkim czasu zobaczyć jak najwięcej. Drudzy delektują się czasem ostentacyjnie nie spiesząc się nigdzie, poszukują nowych przyjaźni, mają czas na zwiedzanie prawie wszystkich interesujących miejsc, nie planują podróży pod względem czasu tylko drogi. W samolocie Wrangell Air, który zabrał 6 pasażerów, spotkaliśmy małżeństwo młodych ludzi, którzy prowadzą hostel w Denali NP oraz ich rodziców. Młodzi ludzie przyjechali z rodzicami do McCarthy specjalnie by im pokazać Góry Wrangella i Św. Eliasza z lotu ptaka. Oni tu byli kilka lat temu i dziś dzielili się swymi doświadczeniami z przeszłości ze swoimi bliskimi.
Wnioski:
- Park Narodowy Św. Eliasza i Wrangla to miejsce szczególne, warte co najmniej kilkudniowej wizyty,
- Można przedsięwziąć wyprawę do wnętrza Parku, najpierw samolotem, który ląduje na jeziorze, później pieszo do punktu skąd samolot odbierze nas z powrotem,
- Mając na uwadze stałą bazę, to najlepiej zamieszkać w Kennicott; Kennicott Lodge kosztuje sporo, ale tutaj zaczynają się szlaki wędrówek pieszych,
- McCarthy godne wizyty ze względu na McCarthy Pub,
- wycieczka na lodowiec i lot widokowy są obowiązkowe dla każdego, kto pojawia się tutaj,
- zamieszkanie na kempingach w okolicach lodowca Kennicott może być niezwykłym przeżyciem.
Glenallen – Tok – Haines Jct – Whitehorse – Watson Lake – 19.09.2004
W czasie zejścia z lodowca Kennicott spotkaliśmy samotnie podróżującego po Alasce Niemca z Monachium, który zachwalał widoki gór Św. Eliasza i Wrangla z trasy Cutoff Tok na odcinku Glenallen – Tok. Niemiecki turysta opowiadał, że trasa z Glenallen do Tok, którą mamy przed sobą, to najlepszy odcinek jego podróży Alaska Highway. Dlatego zatrzymaliśmy się na nocleg w Glenallen szukając kempingu z ciepłą wodą, aby móc się wykąpać. Zatrzymaliśmy się w RV Parku na skrzyżowaniu dróg, naprzeciw stacji benzynowej Chevron, gdzie przed kilkoma dniami tankując paliwo zakupiłem rękawice robocze, które się później bardzo przydały. Wieczorem umyliśmy się w bardzo porządnych łazienkach, ale nazajutrz rano ze względu na silny mróz w nocy brak było ciepłej wody, więc kąpiel przełożyliśmy na Watson Lake.
Nocleg spokojny, po pełnym wspaniałych wrażeń dniu w McCarthy.
Wyruszyliśmy na trasę przed 9-tą. Utrzymywała się słoneczna pogoda i dobra widoczność. Do Tok jechaliśmy względnie szybko, zatrzymując się co jakiś czas by zrobić kilka zdjęć krajobrazowych. F. wykonał szpiegowskie zdjęcie mijanego pick-upa, na którym panoszyło się imponujące poroże upolowanego karibu. Polowania na Alasce wykorzystują najnowsze zdobycze techniki . Podstawą jest napędzany na cztery koła pick-up z przyczepą, na którą ładuje się obowiązkowo quada. Łowcy na Alasce posługując się tymi pojazdami mogą dotrzeć prawie do każdego miejsca. Zwierzęta nie mają szans. Każdy z mieszkańców Alaski ma prawo do odstrzału co najmniej jednego łosia, a ten może ważyć nawet do 750 kg. Spotkany w McCarthy Niemiec pomstował nad obowiązującymi tutaj przepisami i zwyczajami, mówiąc, że mieszkańcy Alaski nie kupują mięsa, ale polują na nie.
Postój w Tok na kawę. Visitor Center zamknięte – off-season.
Trasa z Glenallen do Tok rzeczywiście jest piękna. Podobnie zresztą jak odcinek Tok – Hainess Jct.. W oddali widać góry Św. Eliasza, a po stronie kanadyjskiej pasmo, w którym znajduje się drugi szczyt Ameryki Północnej Mt. Logan, przemianowany w 2000 r na Mt. Pierre Trudeau. W Haines Jct. zdążyliśmy odwiedzić Visitor Center. Warto, bowiem po stronie kanadyjskiej obszar nazywa się Keulane National Park Obejrzeliśmy film, w pospiechu zakupiliśmy mapy i przewodniki, a następnie już w spokoju i samotności zjedliśmy kolację na parkingu przed VC, który jest dostosowany do pikniku. Po 19-tej ruszyliśmy w dalszą drogę. Bardzo szybko przemknęliśmy do Whitehorse, a następnie w dobrej formie dotarliśmy do Watson Lake, gdzie znaleźliśmy spory RV Park. Rano dokonaliśmy gruntownych oblucji, gorąca kąpiel dobrze nam zrobiła. Potem pranie w Laundromacie za 4 CAD wraz z suszeniem. Było to jedyne pranie w czasie podróży, w zasadzie na zakończenie, tak, że wracamy z czystymi rzeczami.
Watson Lake – Dowson Creek – Bear Lake 20.09.2004
Podróż do Dowson Creek będziemy wspominać ze względu na wiele niespodziewanych spotkań ze zwierzętami.
Najpierw, zaraz za Watson Lake pojawił się na poboczu drogi czarny niedźwiedź. Wielki jak koń przemaszerował przed samochodem przez Highway w odległości nie większej niż 100m.
Następnie po obu stronach drogi pojawiły się stada bizonów. Trzeba było uważnie jechać. W pewnym momencie na leśnej polanie, widocznej z samochodu, w oddali zobaczyłem zwaliste zwierzę, które natychmiast zidentyfikowałem jako łosia. Dotychczas nie widzieliśmy łosia! Byliśmy w Denali NP, w Anchorage, gdzie osie podobno chodzą po ulicach i nie spotkaliśmy łosia. Na koniec szczęście uśmiechnęło się do nas. Zawróciłem. Cofnęliśmy się o 100m. Zawinąłem na pobocze po drugiej stronie, skąd wydawało mi się, że widziałem zwierzę podobne do łosia. Rzeczywiście to był łoś! Szybko wyciągnęliśmy aparaty fotograficzne, lunetę i wysiedliśmy z samochodu kierując się pasącego się na polanie łosia. Chcieliśmy podejść jak najbliżej by zrobić dobre zdjęcia. Niestety zwierzę zwietrzyło nas i majestatycznie oddaliło się do pobliskiego lasu. Nie udało się zrobię atrakcyjnych fotografii ale najważniejszego dopięliśmy – widzieliśmy łosia w naturze, po tym jak wczesniej spotkaliśmy oko w oko: niedźwiedzia grizzly, niedźwiedzia czarnego oraz karibu, wszystkie z grona największych, najbardziej charakterystycznych zwierząt Alaski i Północy Kanady.
Do Dowson Creek dotarliśmy przed 21.00. Zachwalana, polecana przez przez Lonely Planet – Alaska Cafe & Pub zamknięta, zbankrutowała. Ostatecznie zjedliśmy w sieci kanadyjskich restauracji Mike’s West Coast Grill. Steki bardzo dobre. Po raz pierwszy od wielu dni mogliśmy porozmawiać dłużej z M, bowiem w Dowson Creek pełnia cywilizacji objawiała się również zasięgiem GSM. Po kolacji ruszyliśmy w dalszą drogę. Tankowaliśmy niedawno w Fort Nelson – kilkadziesiąt kilometrów wcześniej, więc w drogę do Prince Rupert wyjechaliśmy nie tankując, zakładając, że po drodze będzie wiele okazji, aby napełnić bak. Po przejechaniu 100 km dojechaliśmy do małego miasteczka przejeżdżając obok otwartej stacji benzynowej. Zlekceważyłem fakt, że pozostało 1/2 baku z prostej przyczyny, że wydawało mi się, że już dotarliśmy do gęsto zaludnionych terenów. Nic bardziej złudnego. W Kanadzie i na Alasce panuje zasada, tankuj do pełna na każdej napotkanej stacji. Stosowaliśmy ją wcześniej konsekwentnie i nie było kłopotów. W ostatnim dniu naszej podróży popełniliśmy błąd, za który przyszło nam zapłacić koniecznością noclegu w Bear Lake, kilkadziesiąt kilometrów przed Prince Rupert. Stacja, zresztą kolejna z rzędu, była zamknięta, a u nas bak pusty i nie było szans (nie odważyliśmy się ryzykować) dotrzeć do celu. W rezultacie znaleźliśmy w pobliżu wspaniały Campground BearLake, gdzie przenocowaliśmy a rano, zaraz po otwarciu stacji benzynowej ruszyliśmy w dalszą drogę.
Bear Lake – Prince Rupert – Whistler – Vancouver 21.09.2004
Ostatni odcinek podróży do Vancouver minął w zasadzie bez komplikacji i większych wrażeń gdyby nie zmiana trasy w Cache Creek, gdzie skręciliśmy z H97 na drogę wiodącą przez Whistler do Vancouver, by zobaczyc miejsce przyszłej Zimowej Olimpiady. Kilkanaście kilometrów za Cache Creek ok. 14-tej zatrzymaliśmy się na popas na campingu Marble Canion. Przygotowaliśmy obiad z pozostałych w nadmiarze zapasów. Spakowaliśmy wszystkie rzeczy, by w Hotelu Pan Pacific przy Canada Place móc szybko wyładować bagaże i pojechać do Hertza oddać samochód. Na pakowanie zeszło nam ponad 2 godziny. Wydawało mi się, że ostatnie 200 km pokonamy szybko i po drodze jeszcze zatrzymamy się na kawę w Whistler, gdzie w 2010 roku odbędą konkurencje alpejskie Olimpiady Zimowej w Vancouver. Końcowe kilometry za kierownicą siedział F. i okazało się, że to był jeden z najtrudniejszy technicznie odcinek całej wyprawy. Bardzo kręta droga, wąska, ostro w górę, albo w dół. I tak przez cały czas. W głowie nam huczało i F. ręce bolały od kręcenia kierownicą. Przeszedł kolejną mocną próbę wytrzymałości i odwagi. Po raz pierwszy widziałem na drogach „run away” – tj. wjazd na przeciwstok w celu wyhamowania w razie niebezpieczeństwa.
Do celu dotarliśmy późno, bo przed 19.00, ze względu na ogromny tłok na trasie Whistler – Vancouver. Rozpakowaliśmy samochód, oddaliśmy Lincolna Aviator do Hertza w sąsiednim Renaissance Hotel. Biuro było zamknięte więc samochód zostawiłem na parkingu a klucze wrzuciłem do skrzynki. Sprawa uszkodzonej szyby i konsekwencji finansowych tym samym przeniosła się do rozstrzygnięcia pod moją nieobecność. Zobaczymy w jakiej kwocie obciążą mnie za szkodę. Kolację zjedliśmy w świetnym Original Joe’s Restaurant. Tłoczno, drogo, ale jedzenie bardzo dobre i atmosfera prawdziwie kosmopolityczna. Po kolacji nocny spacer po Vancouver. Następnego dnia F. złapał Airport Shuttle o 12.00 by zdążyć na lot Air Canda do Londynu o 15.30. W ten sposób zakończyła się wyprawa, którą planowałem od dawna jako wspólne przedsięwzięcie z F.
