Kategoria: Olimpiady

Antyczne Igrzyska Olimpijskie – Wzór do Naśladowania

Mityczne Korzenie

Antyczne Igrzyska Olimpijskie, których początki sięgają 776 r. p.n.e., były wydarzeniem o głębokim znaczeniu religijnym i kulturowym, osadzonym w starożytnej Grecji. Tradycja głosi, że ich założycielem był Herakles, heros, który dedykował igrzyska Zeusowi. W rzeczywistości igrzyska odbywały się w Olimpii, małej dolinie na Peloponezie, która stała się symbolem rywalizacji i braterstwa. Olimpia była świętym miejscem od setek lat, zanim pierwsze igrzyska zyskały formalny kształt, a każde zmagania miały na celu nie tylko sportowe współzawodnictwo, ale także oddanie czci bogom.

Złoty Wiek Igrzysk Olimpijskich

W okresie klasycznym igrzyska nabrały znacznego rozmachu, stając się jednym z najważniejszych wydarzeń w świecie greckim. Co cztery lata sportowcy z całej Grecji, a nawet z odległych miast-państw przybywali, aby rywalizować w Olimpii. Początkowo igrzyska trwały tylko jeden dzień i obejmowały jedynie bieg na dystansie jednego stadionu (około 192 metrów). Jednak w miarę jak igrzyska rozwijały się, dodawano kolejne dyscypliny, a całe wydarzenie trwało pięć dni.

Wśród dyscyplin były:

• Stadion (bieg krótki),
• Diaulos (bieg na dwa stadiony),
• Dolichos (bieg długodystansowy),
• Pentathlon (pięciobój: rzut dyskiem, rzut oszczepem, skok w dal, bieg i zapasy),
• Pankration (mieszanka boksu i zapasów, brutalna dyscyplina bez niemal żadnych reguł),
• Wyścigi rydwanów, które miały miejsce na specjalnie przygotowanym hipodromie.

Miejsce i Organizacja Igrzysk

Olimpia, jako centrum igrzysk, posiadała rozbudowaną infrastrukturę, która mogła pomieścić zarówno zawodników, jak i widzów. Stadion, hipodrom, gdzie odbywały się wyścigi rydwanów, oraz gimnazjon, w którym sportowcy przygotowywali się do zawodów, stanowiły część kompleksu. Infrastruktura Olimpii obejmowała również łaźnie, pomieszczenia dla zawodników i specjalne miejsca dla honorowych gości.

Olimpia nie była tylko miejscem sportu, lecz także centrum religijnym z monumentalnymi świątyniami, w tym słynną świątynią Zeusa, autorstwa Fidiasza, z ogromnym posągiem boga, wykonanym z chryzelefantyny (złota i kości słoniowej). Rywalizacja sportowa nie była jedynie formą fizycznej aktywności, ale aktem religijnym, w którym ciało zawodnika stawało się narzędziem oddania czci bogom.

Artystyczne wyobrażenie starożytnej Olimpii. WikipediaCommons

Zawody były starannie zorganizowane, a uczestnicy musieli złożyć przysięgę, że będą przestrzegać zasad i nie stosować nieuczciwych praktyk. Sędziowie, zwani hellanodikai, czuwali nad przebiegiem igrzysk, a ich werdykty były nieodwołalne. Igrzyska rozpoczynały się uroczystym pochodem, ofiarami dla Zeusa i innymi rytuałami religijnymi. Podczas igrzysk obowiązywał święty rozejm, znany jako ekecheiria, który zawieszał wszystkie wojny i konflikty między miastami-państwami, aby umożliwić bezpieczną podróż sportowców i widzów do Olimpii.

Uczestnicy i Widzowie

Początkowo udział w igrzyskach był zarezerwowany dla Greków, którzy musieli być wolni, mężczyznami i obywatelami swoich polis. Jednak z czasem uczestnicy zaczęli przyjeżdżać z odległych zakątków świata, nawet z kolonii greckich na terenach dzisiejszej Turcji i Syrii. W najlepszych latach igrzyska przyciągały setki zawodników oraz tysiące widzów. Sportowcy startowali nago, co miało podkreślać piękno ciała i równość między zawodnikami. Uczestnicy zawodów przyłapani na oszustwie musieli ufundować posągi Zeusa z inskrypcją potępiającą ich czyny.

Na trybunach gromadziły się tysiące widzów – od zwykłych obywateli, przez szlachtę, po wybitnych myślicieli, takich jak Pindar czy Sokrates, którzy komentowali wydarzenia z Olimpii, widząc w nich odzwierciedlenie kosmicznej harmonii. Widzowie, którzy zasiadali na trybunach, uczestniczyli w igrzyskach nie tylko jako obserwatorzy, ale także jako cząstka zbiorowej tożsamości. Było to miejsce, gdzie każdy mógł poczuć więź z bogami, z grecką kulturą i dziedzictwem. Kobiety, z wyjątkiem kapłanek, nie mogły oglądać zmagań sportowych, choć dla nich organizowano osobne igrzyska ku czci bogini Hery, zwane Hereje.

Nagrody

Zwycięzcy igrzysk, zwani olimpionikami, nie otrzymywali nagród materialnych. Triumf był symbolem duchowego spełnienia i chwały. Wieniec z oliwnych gałązek, który symbolizował nieśmiertelność i boską łaskę, stanowił największe trofeum. Zwycięstwo było czymś więcej niż osobistym sukcesem – było to osiągnięcie niemal transcendentalne, które umieszczało sportowca na równi z bogami. W mieście, do którego wracał, zwycięzca był traktowany jak bohater, a jego imię stawało się częścią opowieści przekazywanych przez pokolenia. Często zwycięzcy otrzymywali dożywotnie wsparcie finansowe, prestiżowe stanowiska oraz rzeźby na swoją cześć.

Rozkwit Igrzysk: Złoty Wiek

Igrzyska, które początkowo obejmowały jedynie bieg na dystansie jednego stadionu, z czasem przekształciły się w kompleksowe zawody, trwające pięć dni. Przez stulecia ich popularność rosła, a same zawody stały się nie tylko centrum sportowym, ale również społecznym. Zmiana była zauważalna nie tylko w liczbie dyscyplin, ale też w prestiżu igrzysk. Grecja była przecież podzielona na liczne, rywalizujące między sobą polis, z których każde starało się zdobyć przewagę. Igrzyska Olimpijskie były jednak miejscem, gdzie zawierano pokój, a ekecheiria, zawieszająca wszelkie konflikty, pozwalała Grekom zjednoczyć się w duchu wspólnoty.

Znaczenie Społeczne Igrzysk

W świecie starożytnej Grecji, gdzie życie polityczne, religijne i społeczne były nierozerwalnie połączone, Igrzyska Olimpijskie miały niezwykle istotne znaczenie. Były one wydarzeniem, które przyciągało nie tylko sportowców, ale również filozofów, poetów, artystów, a nawet polityków. To właśnie tutaj, w Olimpii, zawiązywano sojusze, nawiązywano kontakty między miastami-państwami, a idea wspólnoty greckiej (zwanej panhelleńską) była na wyciągnięcie ręki. Igrzyska, będąc areną rywalizacji, jednocześnie budowały tożsamość Greków jako wspólnoty, gdzie bez względu na różnice polityczne i lokalne waśnie, można było celebrować wspólne wartości.

Jednocześnie igrzyska były miejscem manifestacji statusu i potęgi miast-państw. Zwycięstwo olimpionika przynosiło chwałę nie tylko jemu samemu, ale przede wszystkim jego polis. Po igrzyskach triumfatorzy wracali do swoich miast niczym herosi – budowano na ich cześć posągi, nadawano im zaszczyty i liczne przywileje. Miasta, które mogły pochwalić się największą liczbą zwycięzców, zyskiwały prestiż i wpływy w świecie greckim, a sam sportowiec stawał się symbolem siły i sprawności całego polis.

Bohaterowie Antycznych Igrzysk Olimpijskich

Antyczne igrzyska wyłoniły wielu sportowych herosów, którzy zdobywali nie tylko sportowe trofea, ale także niemal boską chwałę. Oto kilku z nich:

Milo z Krotonu
Milo był jednym z najwspanialszych zapaśników starożytności, sześciokrotnym zwycięzcą igrzysk olimpijskich. Pochodził z Krotonu, miasta-państwa w południowej Italii, i znany był ze swojej niesamowitej siły. W jednym z mitów mówi się, że nosił cielę na swoich ramionach od dzieciństwa, ćwicząc codziennie, aż zwierzę wyrosło na dorosłego byka, którego Milo był w stanie dźwigać.

Leonidas z Rodos
Leonidas był prawdopodobnie jednym z największych biegaczy starożytności. W czterech igrzyskach olimpijskich (164–152 p.n.e.) zdobył aż 12 wieńców olimpijskich, wygrywając w trzech kategoriach biegów: stadion (krótki dystans), diaulos (średni dystans) i hoplitodromos (bieg w pełnej zbroi). Jego rekord ilości zwycięstw utrzymywał się przez stulecia.

Diagoras z Rodos
Diagoras był wybitnym pięściarzem, który stał się symbolem olimpijskiej chwały i rodzinną legendą. Zdobył olimpijskie złoto, a jego synowie i wnukowie również odnosili sukcesy na igrzyskach. Diagoras stał się ikoną, kiedy podczas jednej z uroczystości, po wygranej jego synów, został uniesiony na ich ramionach jako symbol rodzinnego triumfu. Legendy głoszą, że Diagoras umarł w tym momencie z radości, uznając, że osiągnął wszystko, co mógł w życiu.

Kyniska ze Sparty
Kyniska była pierwszą kobietą, która wygrała igrzyska olimpijskie. Chociaż kobiety nie mogły brać bezpośredniego udziału w zawodach sportowych, Kyniska, będąc królewską córką ze Sparty, wzięła udział w wyścigach rydwanów jako właścicielka koni. Zwyciężyła dwa razy – w 396 i 392 p.n.e. Jej zwycięstwo było znaczącym przełamaniem barier dla kobiet i dowodem na to, że nawet w surowych zasadach igrzysk istniały możliwości obejścia przepisów.

Theagenes z Thasos
Theagenes był wszechstronnym sportowcem, który zwyciężył w wielu zawodach, w tym dwa razy na igrzyskach olimpijskich: w 480 r. p.n.e. w pięściarstwie i w 476 r. p.n.e. w pankrationie. Jego legenda była tak wielka, że po jego śmierci mieszkańcy Thasos czcili go jako półboga, wznosząc na jego cześć posągi.

Igrzyska w mitologii i literaturze greckiej

Igrzyska sportowe były istotnym elementem życia społecznego i religijnego starożytnych Greków, a ich motywy często pojawiały się w mitologii i literaturze greckiej. 

Igrzyska sa obecne w najważniejszych dziełach Homera, Iliadzie i Odysei. W księdze XXIII „Iliady”, po śmierci Patroklosa, najlepszego przyjaciela Achillesa, zorganizowano igrzyska pogrzebowe na jego cześć. W igrzyskach wzięli udział bohaterowie „Iliady”, rywalizując w różnych konkurencjach, takich jak wyścigi rydwanów, boks, zapasy, biegi, rzut oszczepem.  

W księdze VIII, król Feaków, Alkinoos, zorganizował igrzyska na cześć Odyseusza, który po wielu latach tułaczki trafił na wyspę Feaków. Odyseusz, początkowo odmawiający udziału w zawodach, w końcu podjął rzucone wyzwanie i pokonał wszystkich w rzucie dyskiem, co podkreśliło jego siłę i sprawność jako bohatera.

W micie o Edypie i jego tragicznej rodzinie zorganizowano igrzyska, które przyciągnęły najdzielniejszych bohaterów Grecji. W zawodach tych miał wziąć udział sam Edyp, który nieświadomie pokonał swojego biologicznego ojca, Lajosa, podczas wyścigu rydwanów, co zapoczątkowało serię tragicznych wydarzeń.

Według jednej z wersji mitu o Heraklesie, to właśnie on miał ustanowić igrzyska olimpijskie po wykonaniu jednej ze swoich dwunastu prac – oczyszczeniu stajni Augiasza. Herakles uznał, że zwycięstwo nad Augiaszem wymaga uczczenia, dlatego ustanowił igrzyska w Olimpii, które miały odbywać się co cztery lata.

Igrzyska sportowe w mitologii i literaturze greckiej nie były jedynie pokazem fizycznej siły i sprawności, ale miały głębsze znaczenie społeczne, religijne i kulturowe. Były formą oddania czci bogom, a także okazją do uhonorowania zmarłych bohaterów. Igrzyska miały także podkreślać harmonię między ciałem a duchem, co było centralnym elementem greckiego ideału kalokagathia – połączenia piękna fizycznego z moralną doskonałością. W literaturze starożytnej igrzyska symbolizowały rywalizację, odwagę, a także los człowieka walczącego z przeznaczeniem i próbującego zyskać chwałę, zarówno na ziemi, jak i w oczach bogów.

Zmierzch Igrzysk

Pomimo ich wielkiej popularności, igrzyska zaczęły podupadać pod koniec IV wieku n.e. Wraz z nadejściem chrześcijaństwa, które potępiło igrzyska jako pogańskie obrzędy, a także zmianami politycznymi w świecie rzymskim, igrzyska zostały oficjalnie zakazane w 393 roku n.e. przez cesarza Teodozjusza I. Wtedy to zakończyła się ponad tysiącletnia tradycja olimpijskich zmagań, a Olimpia popadła w ruinę.

Odrodzenie idei Igrzysk Olimpijskich jest nierozerwalnie związane z postacią Pierre’a de Coubertina, francuskiego barona, który pod koniec XIX wieku dążył do wskrzeszenia starożytnej tradycji, by promować pokój, współpracę międzynarodową i rozwój fizyczny.

Na Międzynarodowym Kongresie ds. Propagowania Wychowania Fizycznego, który odbył się w Paryżu w dniach 16–23 czerwca 1894 roku, Pierre de Coubertin zaproponował odrodzenie starożytnych igrzysk olimpijskich, co doprowadziło do powołania Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (MKOL) oraz ustalenia, że pierwsze nowożytne igrzyska odbędą się w 1896 roku w Atenach. Kiedy zdecydowano, że Ateny będą gospodarzem igrzysk, Grecja nie posiadała nowoczesnych obiektów sportowych odpowiednich do organizacji międzynarodowej imprezy, a termin imprezy był odległy zaledwie o dwa lata. Kluczowe obiekty, takie jak Stadion Panateński, wymagały pełnej renowacji lub musiały zostać zbudowane od podstaw. W tak krótkim czasie, priorytetem było przywrócenie do użytku historycznego stadionu i stworzenie prowizorycznych obiektów dla mniej popularnych dyscyplin. Grecja w tym czasie zmagała się z trudnościami finansowymi. Początkowo idea igrzysk nie cieszyła się pełnym poparciem rządu greckiego, który obawiał się kosztów organizacyjnych. Ostatecznie, dzięki hojności bogatych sponsorów, takich jak Georgios Averoff, który sfinansował w całości odbudowę Stadionu Panateńskiego, przekazując kwotę 920 000 drachm (ok. 120 000 ówczesnych dolarów). Jego hojność miała kluczowe znaczenie, ponieważ Stadion Panateński był centralnym punktem igrzysk, a jego renowacja była najważniejszym i najbardziej kosztownym projektem infrastrukturalnym. Stadion został odrestaurowany z białego marmuru, co uczyniło go jednym z najpiękniejszych stadionów na świecie. Aby uhonorować jego wkład, na stadionie umieszczono pomnik Averoffa, który stoi tam do dzisiaj.

Georgios Averoff zbudował swoją fortunę głównie dzięki działalności handlowej i inwestycyjnej w Egipcie, a później także w Grecji, gdzie był związany z kilkoma ważnymi instytucjami finansowymi, które odgrywały istotną rolę w rozwoju greckiej gospodarki w XIX wieku, w tym z Narodowym Bankiem Grecji, którego był założycielem i jednym z największych udziałowców.

Ze względu na brak środków i ograniczenia czasowe, wiele obiektów sportowych zostało zorganizowanych w prowizoryczny sposób. Zawody pływackie odbywały się w Zatoce Zea, strzelectwo w parku, a korty tenisowe nie były specjalnie rozbudowane na potrzeby zawodów. W przypadku niektórych dyscyplin, jak gimnastyka, wystarczył dostęp do otwartej przestrzeni i minimalna infrastruktura.

Kluczowe elementy infrastruktury olimpijskiej Igrzysk w 1896 roku

1. Stadion Panateński (Kallimarmaro)

• Stan pierwotny: Stadion Panateński miał długą historię – został pierwotnie zbudowany około 330 roku p.n.e. na potrzeby zawodów Panatenajskich. W czasach rzymskich został rozbudowany przez Heroda Attyka i mógł pomieścić około 50 000 widzów, ale przez wieki popadał w ruinę.

• Renowacja stadionu: Odnowa stadionu była kluczowym projektem organizacyjnym. Odrestaurowano go w całości z marmuru z góry Pentelikon, tego samego, z którego zbudowano Partenon. W prace renowacyjne zaangażowano lokalnych rzemieślników i architektów, którzy dążyli do przywrócenia starożytnej świetności stadionu. Stadion jest w całości zbudowany z białego marmuru, co czyni go unikatowym na skalę światową.
• Czas realizacji: Prace rozpoczęły się wkrótce po przyznaniu Atenom igrzysk w 1894 roku i musiały być ukończone w ciągu dwóch lat, aby stadion mógł gościć ceremonie otwarcia i zamknięcia oraz główne wydarzenia lekkoatletyczne.
• Funkcje i pojemność: Stadion Panateński został odnowiony jako arena dla zawodów lekkoatletycznych, w tym biegów, skoków i rzutów. Bieżnia miała długość 333,33 metra, zgodnie z tradycyjną długością starożytnych stadionów. Stadion mógł pomieścić około 50 000 widzów, co czyniło go jednym z największych obiektów sportowych ówczesnej Europy.

• Znaczenie współczesne: Stadion Panateński (Kallimarmaro) przez kolejne lata, aż do dziś jest wykorzystywany do organizacji różnorodnych imprez sportowych i kulturalnych. Jest metą Athens Classic Marathon, który corocznie odbywa się na tradycyjnej trasie z Maratonu do Aten. Stadion był również metą maratonu podczas Igrzysk w Atenach w 2004 roku. Ze względu na swoją historię i wyjątkową architekturę, ten przepiękny marmurowy stadion stał się miejscem wielu występów światowych gwiazd, takich jak Sting, Elton John, George Michael, Paul McCartney, Lady Gaga, Scorpions, a także Jose Carreras, Andrea Bocelli i Nana Mouskouri. Stadion Panateński bywa także sceną dla wydarzeń operowych oraz teatralnych. Z jego klasycznym designem i dużą przestrzenią doskonale nadaje się do organizacji spektakli o epickim charakterze. Organizatorzy wydarzeń chętnie wykorzystują stadion do przedstawień, które łączą tradycję z nowoczesnością, co tworzy niesamowity kontrast między starożytnym dziedzictwem a współczesną sztuką.

2. Zatoka Zea – Zawody pływackie

Z powodu braku basenów olimpijskich, pływanie odbywało się na otwartych wodach w Zatoce Zea w pobliżu portu w Pireusie. Zawody pływackie były trudnym wyzwaniem dla zawodników, ponieważ warunki były surowe – temperatura wody była niska, a fale sprawiały, że rywalizacja była znacznie trudniejsza niż w basenach.

3. Pedion tou Areos – Zawody w strzelectwie

Zawody strzeleckie odbywały się na poligonie strzeleckim w Pedion tou Areos, jednym z głównych parków Aten. Na ten czas park przekształcono w teren strzelecki, który był odpowiednio przygotowany do obsługi zawodników.

4. Obiekty tymczasowe dla gimnastyki i zapasów

W przypadku zawodów w gimnastyce i zapasach zdecydowano się na budowę tymczasowych aren, zorganizowanych na otwartych przestrzeniach publicznych, takich jak Zappeion i okoliczne place. Te obiekty nie miały zaawansowanej infrastruktury, a organizatorzy skupili się na stworzeniu prostych, ale funkcjonalnych aren.

5. Korty tenisowe w Atenach

Zawody tenisowe odbyły się na istniejących kortach tenisowych w Atenach, które zostały jedynie nieznacznie przystosowane do rywalizacji olimpijskiej. Korty były jednym z nielicznych obiektów, które nie wymagały dużych nakładów inwestycyjnych przed igrzyskami.

Przebieg Igrzysk w Atenach 

Igrzyska Olimpijskie w Atenach w 1896 roku, odbyły się dokładnie 1503 lata po ostatnich igrzyskach starożytnej Grecji, które miały miejsce w 393 roku. Było to wydarzenie, które miało nie tylko wymiar sportowy, ale również symboliczny, odwołujący się do starożytnej tradycji olimpijskiej.

Igrzyska w Atenach odbyły się w 9 dyscyplinach: lekkoatletyka, zapasy, pływanie, gimnastyka, szermierka, podnoszenie ciężarów, kolarstwo, strzelectwo i tenis, a także 43 konkurencjach, w których uczestniczyło 241 sportowców, wszyscy byli mężczyznami, pochodzący z 14 krajów.

Zainteresowanie igrzyskami

Zainteresowanie igrzyskami w Atenach było ogromne, zwłaszcza w Grecji, gdzie impreza stała się wydarzeniem narodowym. Na ceremonii otwarcia na Stadionie Panateńskim zebrało się około 80 000 widzów, a wielka liczba Greków z dumą obserwowała rywalizację sportową, która nawiązywała do ich starożytnej historii. Międzynarodowe zainteresowanie igrzyskami było również znaczące, a udział 14 krajów położył podwaliny pod rozwój międzynarodowego ruchu olimpijskiego.

Wyniki i bohaterowie Igrzysk Olimpijskich 1896

Igrzyska w Atenach zgromadziły około 241 sportowców z 14 krajów. Chociaż większość uczestników pochodziła z Grecji, nie zabrakło rywalizacji międzynarodowej. Oto najważniejsi bohaterowie i ich osiągnięcia:

Bohaterowie Igrzysk

• Spyridon Louis (Grecja) – maraton,
  • Trasa maratonu podczas igrzysk nawiązywała do legendarnego biegu Filippidesa, który miał przebiec z miejscowości Maraton do Aten po zwycięstwie Greków nad Persami w bitwie pod Maratonem w 490 r. p.n.e.
  • Wynik: 2 godziny 58 minut 50 sekund.
  • Spyridon Louis, grecki pasterz i późniejszy dostawca wody, stał się narodowym bohaterem, wygrywając pierwszy w historii nowożytny bieg maratoński. Zwycięstwo Louisa było szczególnie ważne dla Grecji, która widziała w nim symbol odrodzenia olimpijskiego dziedzictwa.
• Carl Schuhmann (Niemcy) – zapasy i gimnastyka:
  • Schuhmann zdobył cztery złote medale, co czyniło go najbardziej utytułowanym sportowcem igrzysk. Wygrał w zapasach klasycznych oraz w trzech konkurencjach gimnastycznych (ćwiczenia na drążku, ćwiczenia na poręczach, drużynowe).
• Alfred Hajos (Węgry) – pływanie:
  • Hajos zdobył dwa złote medale w pływaniu: na 100 m stylem dowolnym i na 1200 m stylem dowolnym. Zawody pływackie odbywały się nie w basenie, ale w zimnych wodach Zatoki Zea.
• James Connolly (USA) – trójskok:
  • Connolly zdobył pierwszy w nowożytnej historii złoty medal olimpijski, zwyciężając w trójskoku z wynikiem 13,71 m. Amerykanin, mimo początkowych problemów finansowych, został jednym z największych bohaterów igrzysk w Atenach.
• Thomas Burke (USA) – biegi sprinterskie:
  • Burke zdobył dwa złote medale w biegach na 100 m i 400 m, stając się pierwszym mistrzem olimpijskim w historii nowożytnych igrzysk w sprincie.

Klasyfikacja medalowa Igrzysk Olimpijskich 1896 roku

Podczas pierwszych nowożytnych Igrzysk Olimpijskich, które odbyły się w Atenach w 1896 roku, klasyfikacja medalowa nie była formalnie prowadzona. Jednak na podstawie liczby zdobytych miejsc na podium można sporządzić współczesną klasyfikację. Warto zauważyć, że w 1896 roku nagradzano tylko dwa miejsca: złoty medal dla zwycięzców i srebrny dla zawodników zajmujących drugie miejsce. Brązowy medal został wprowadzony dopiero w 1904 roku. W wielu źródłach podaje się, że Grecja wygrała najwięcej medali.

Kraj	Złote medale	Srebrne medale	Razem
Stany Zjednoczone	11	7	18
Grecja	10	17	27
Niemcy	6	5	11
Francja	5	4	9
Wielka Brytania	2	3	5
Węgry	2	1	3

Stany Zjednoczone zdobyły najwięcej złotych medali (11), mimo że wysłały jedynie 14 sportowców. Grecja, jako gospodarz, zdobyła najwięcej medali ogółem (27), w tym 10 złotych.

Zainteresowanie i odbiór pierwszych igrzysk – impuls do rozwoju ruchu olimpijskiego i tradycji organizacji kolejnych igrzysk 

Ceremonia otwarcia igrzysk odbyła się 6 kwietnia 1896 roku, a na trybunach Stadionu Panateńskiego zgromadziło się około 80 000 widzów, co było imponującym wynikiem, biorąc pod uwagę czasy i trudności w komunikacji. Grecka publiczność przyjęła igrzyska z ogromnym entuzjazmem, a zwłaszcza zwycięstwo Spyridona Louisa w maratonie było narodową dumą. Igrzyska zostały dobrze odebrane także przez międzynarodową opinię, chociaż miały skromniejszy charakter niż współczesne edycje. Uczestnicy docenili organizację zawodów, a ruch olimpijski zaczął nabierać coraz większego znaczenia na arenie międzynarodowej.

Pierwsze nowożytne Igrzyska Olimpijskie w Atenach w 1896 roku, mimo swojego skromnego charakteru, były wielkim sukcesem na arenie międzynarodowej. Dzięki entuzjastycznemu odbiorowi ze strony sportowców, mediów i widzów, igrzyska te stały się impulsem do rozwoju idei olimpijskiej i organizacji kolejnych edycji, które wkrótce stały się jednym z najważniejszych wydarzeń sportowych na świecie.

Po pozytywnym odbiorze igrzysk w 1896 roku, ustalono, że zawody będą odbywać się regularnie co cztery lata. Postanowiono, że kolejne igrzyska odbędą się w Paryżu w 1900 roku, co zademonstrowało międzynarodowy charakter zawodów i dało im wymiar stałości oraz kontynuacji.

Od pierwszych igrzysk w 1896 roku do 1936 roku liczba uczestników i krajów regularnie rosła. Początkowo istotnym ograniczeniem były względy komunikacyjne i związane tym koszty, stąd liczba uczestników Igrzysk w 1908 roku w St. Louis (667 sportowców z 12 krajów, w tym 6 kobiet) była niższa niż w Paryżu w 1904 roku (997 sportowców z 24 krajów, w tym 22 kobiety), podobnie jak w 1932 w Los Angeles (1332 uczestników, 127 kobiet, 46 krajów) w porównaniu z Igrzyskami zorganizowanymi w Europie w Amsterdamie, które zgromadziły 2 883 sportowców, w tym 277 kobiet, reprezentujących 46 krajów. 

Igrzyska Olimpijskie po II wojnie światowej – Kluczowe Wydarzenia:

Liczba uczestników i krajów biorących udział w Igrzyskach Olimpijskich gwałtownie wzrosła po II wojnie światowej. Kluczowe czynniki, które przyczyniły się do tego wzrostu, to:

• Globalizacja sportu: Sport stał się uniwersalnym językiem zbliżającym narody, a igrzyska olimpijskie zyskały globalną popularność.
• Rozwój technologii i komunikacji: Lepszy transport i szeroka transmisja medialna umożliwiły większy udział sportowców z całego świata.
• Dekolonizacja: Powstanie nowych państw po dekolonizacji zwiększyło liczbę krajów uczestniczących.
• Profesjonalizacja sportu: Wzrost liczby dyscyplin i profesjonalizacja ruchu olimpijskiego przyciągnęły więcej zawodników.
• Równość płci: Coraz większa liczba kobiet zaczęła uczestniczyć w igrzyskach, co znacząco zwiększyło całkowitą liczbę uczestników.

Igrzyska Olimpijskie stały się z biegiem lat największym globalnym wydarzeniem sportowym, przyciągającym tysiące sportowców i miliony widzów na całym świecie.

Kluczowe edycje igrzysk po II wojnie światowej:

• Igrzyska Olimpijskie 1948 – Londyn: 4 104 sportowców (390 kobiet) z 59 krajów.
• Igrzyska Olimpijskie 1952 – Helsinki: 4 955 sportowców (519 kobiet) z 69 krajów.
• Igrzyska Olimpijskie 1960 – Rzym: 5 338 sportowców (611 kobiet) z 83 krajów.
• Igrzyska Olimpijskie 1972 – Monachium: 7 134 sportowców (1 059 kobiet) z 121 krajów.
• Igrzyska Olimpijskie 1984 – Los Angeles: 6 829 sportowców (1 566 kobiet) z 140 krajów.
• Igrzyska Olimpijskie 1992 – Barcelona: 9 356 sportowców (2 704 kobiet) z 169 krajów.
• Igrzyska Olimpijskie 2000 – Sydney: 10 651 sportowców (4 069 kobiet) z 199 krajów.
• Igrzyska Olimpijskie 2004 – Ateny: 10 625 sportowców (4 329 kobiet) z 201 krajów.
• Igrzyska Olimpijskie 2008 – Pekin: 10 942 sportowców (4 637 kobiet) z 204 krajów.
• Igrzyska Olimpijskie 2016 – Rio de Janeiro: 11 238 sportowców (5 176 kobiet) z 207 krajów.
• Igrzyska Olimpijskie 2020 – Tokio: 11 417 sportowców (5 440 kobiet) z 206 krajów.

Podsumowanie

Igrzyska Olimpijskie w 1896 roku były wydarzeniem, które nie tylko ożywiło starożytną tradycję, ale także zapoczątkowało nowoczesny ruch olimpijski, który z biegiem lat przekształcił się w jedno z najważniejszych i najbardziej prestiżowych wydarzeń sportowych na świecie. Igrzyska odgrywają kluczową rolę w promowaniu międzynarodowej współpracy, pokoju i równych szans dla sportowców z różnych krajów, bez względu na ich pochodzenie czy warunki ekonomiczne.

Moje spojrzenie na Igrzyska Olimpijskie jest dwuwymiarowe – z jednej strony to osobiste emocje, sportowe uniesienia i wyjątkowe doświadczenie społeczne, a z drugiej, moje zawodowe zainteresowania prowadzą mnie do analizy organizacyjnej, zarządzania, a także kwestii finansowych. Organizacja igrzysk to przecież ogromne przedsięwzięcie, którego koszty i przychody, a także długoterminowe korzyści, są kluczowymi argumentami dla miast starających się o możliwość goszczenia tej imprezy. Z tego powodu moje relacje z Igrzysk Olimpijskich, które tutaj publikuję, obejmują oba te aspekty. W pierwszej części opowiem o moich osobistych przeżyciach i wrażeniach z pobytu na igrzyskach, a w drugiej przedstawię wybrane kwestie związane z organizacją tego wydarzenia.

Nigdy nie miałem, co jest całkowicie zrozumiałe patrząc na moje możliwości sportowe, ambicji, by uczestniczyć w igrzyskach olimpijskich jako zawodnik. Jednak od zawsze marzyłem o tym, żeby przynajmniej raz zobaczyć na żywo to niesamowite wydarzenie jako widz. Moje pragnienie uczestnictwa nie było związane z jakimś konkretnym sportowcem czy dyscypliną, którą szczególnie chciałbym zobaczyć. Chodziło raczej o chęć poczucia tej unikalnej atmosfery, jaką mają igrzyska olimpijskie – najważniejsza impreza sportowa na świecie, która dla wielu krajów jest kwestią prestiżu, a dla innych szansą, by zaprezentować się międzynarodowej publiczności. W końcu, ponad połowa światowej populacji ogląda igrzyska przed telewizorami, a obecnie także poprzez media społecznościowe. To wyjątkowy czas, kiedy kraje mogą pokazać swoją siłę i potencjał, a zawodnicy prezentują szczyt swoich możliwości.

Oczywiście, oglądanie sportu w telewizji, zwłaszcza teraz, daje fantastyczne możliwości. Mamy dostęp do zbliżeń, powtórek i zwolnionych ujęć, które pozwalają dostrzec każdy detal, czego czasem nie można zauważyć na żywo. Ale jest coś w byciu na stadionie, w tłumie, w samym sercu wydarzeń – to uczucie, które trudno opisać. To energia, która przepływa przez publiczność, ta niepowtarzalna atmosfera, którą można poczuć tylko na miejscu.

Kibicowanie na żywo to więcej niż tylko śledzenie wyników. To wspólne przeżywanie emocji, które zbliża ludzi. Czas spędzony na stadionie buduje więzi między kibicami, daje możliwość spotkania nowych osób, podzielenia się swoimi pasjami. To nie tylko wydarzenie sportowe, ale także społeczne, gdzie można spotkać ludzi z całego świata, wymienić się doświadczeniami, nawiązać znajomości, które mogą trwać latami.

Moja przygoda z igrzyskami olimpijskimi rozpoczęła się zupełnie niespodziewanie w 2000 roku, kiedy jako członek Visa International Board of Business Advisors otrzymałem dwuosobowe zaproszenie na Igrzyska Olimpijskie w Sydney. Rada ta gromadziła kilkunastu przedstawicieli spośród ponad 14 tysięcy banków członkowskich organizacji Visa International. To była wspaniała nagroda za moje doradztwo dla tej największej na świecie organizacji płatniczej. Visa była i jest globalnym sponsorem igrzysk olimpijskich od 1986 roku, uczestnicząc w programie TOP (The Olympic Partner Programme) jako wyłączny sponsor usług płatniczych. W ramach tego programu przez tydzień mogłem oglądać zmagania sportowe, uczestniczyć w spotkaniach z organizatorami i sportowcami jako członek Olympic Family – wyjątkowej grupy osób i firm zaangażowanych w ruch olimpijski. Ta elitarna rodzina obejmuje nie tylko Międzynarodowy Komitet Olimpijski, narodowe komitety olimpijskie i federacje sportowe, ale także globalnych sponsorów, którzy wspierają organizację igrzysk. Dzięki temu miałem dostęp do najlepszych miejsc na stadionach, a także mogłem zajrzeć za kulisy tego wydarzenia.

Podróż do Australii to oczywiście duże wyzwanie logistyczne. Z Polski nie ma bezpośrednich połączeń z Sydney, a podróż zajmuje od 22 do 25 godzin, w zależności od czasu przesiadek, co wiąże się również z niemałymi kosztami. Dlatego postanowiliśmy z żoną wydłużyć nasz pobyt w Australii o dodatkowe dwa tygodnie i po igrzyskach odwiedzić kilka najpiękniejszych miejsc w tym kraju. Nasza trasa obejmowała Szmaragdowe Wybrzeże, Górę Kościuszki, stolicę Australii – Canberrę, a potem winnice Hunter Valley, skąd dotarliśmy do Brisbane. Tam zaplanowaliśmy lot do Cairns, aby statkiem dostać się na Wielką Rafę Koralową i przez pięć dni nurkować. W tym celu przeszliśmy szybkie szkolenie i uzyskaliśmy licencję PADI Open Water Diver, która była wymagana, aby móc nurkować na rafie.

Zaproszenie na igrzyska obejmowało siedem dni, co idealnie pozwoliło mi zaplanować oglądanie najważniejszych dla mnie dyscyplin – lekkoatletyki, siatkówki i kajakarstwa, gdzie Polska miała spore szanse na sukces. Wieczorne sesje lekkoatletyczne na Stadium Australia to jedno z najbardziej niezapomnianych przeżyć. Stadion wypełniony po brzegi, z ponad stutysięczną publicznością, robił niesamowite wrażenie. Miałem wielkie szczęście być tam, kiedy Polacy zdobywali złote medale. Szymon Ziółkowski w rzucie młotem, Robert Korzeniowski w chodzie na 50 km, a wieczorem tego samego dnia również Kamila Skolimowska w rzucie młotem. To były momenty, których nie da się zapomnieć. Emocje były tak ogromne, że tej nocy po prostu nie mogłem zasnąć.

Robert Korzeniowski, którego miałem okazję poznać przed igrzyskami, zrobił na mnie wielkie wrażenie zarówno jako człowiek, jak i sportowiec. Jego wyczyn w Sydney był wyjątkowy – jako pierwszy człowiek w historii zdobył dwa złote medale w chodzie sportowym podczas jednych igrzysk olimpijskich. Kamila Skolimowska natomiast zdobyła swój złoty medal w wieku zaledwie 17 lat, co czyniło ją najmłodszą polską mistrzynią olimpijską. Złoty medal Szymona Ziółkowskiego w rzucie młotem dopełnił sukces polskiej lekkoatletyki na tych igrzyskach.

Nie obyło się jednak bez rozczarowań. Największym było odpadnięcie polskich siatkarzy w ćwierćfinale, gdzie przegrali 3:0 z drużyną Jugosławii, co było sporym zawodem, biorąc pod uwagę nasze nadzieje na ich sukces.

Jestem przekonany, że Australijczycy w pełni zrealizowali ideę zawartą w haśle „Share the Spirit”. Ich podejście, życzliwość i chęć pomocy były widoczne dosłownie wszędzie. Tworzyli atmosferę pełną serdeczności i wsparcia, zarówno na stadionach, jak i w całym mieście. Ta niezwykła atmosfera sprawiała, że każdy dzień na igrzyskach był wyjątkowy. Doskonałym przykładem tego była postać Cathy Freeman, aborygeńskiej lekkoatletki, która zapaliła znicz olimpijski, a potem w oszałamiającym stylu wygrała bieg na 400 metrów, biegnąc w charakterystycznym kostiumie, który stał się symbolem jej triumfu. To było niesamowite doświadczenie – stadion dosłownie eksplodował radością.

Do Olympic Park dojazd środkami transportu publicznego z centrum Sydney zajmował niecałą godzinę. Cały kompleks obejmował 640 hektarów, a wszystkie najważniejsze obiekty sportowe znajdowały się w zasięgu krótkiego spaceru od Stadium Australia, co było ogromną zaletą. Dzięki temu można było łatwo i szybko przemieszczać się między arenami, co miało kluczowe znaczenie przy tak napiętym programie zawodów olimpijskich.

Miałem również szczęście uczestniczyć w ceremonii zamknięcia igrzysk, która odbyła się na stadionie olimpijskim. Na trybunach zasiadło 112 687 osób, a atmosfera była pełna radości i szczęścia. Sportowcy cieszyli się z osiągniętych wyników, widzowie byli zadowoleni z emocji, jakie mogli przeżywać, a organizatorzy cieszyli się z ogromnego sukcesu, jaki odniosły Igrzyska Olimpijskie w Sydney. To było jedno z najbardziej niezwykłych doświadczeń w moim życiu, które na zawsze pozostanie w mojej pamięci.

Igrzyska Olimpijskie Sydney 2000 – wybrane aspekty organizacyjne i sportowe.

Proces wyboru gospodarza, znaczenie igrzysk dla Australii i hasło igrzysk

W 1993 roku, podczas 101. sesji Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (MKOl) w Monako, Sydney zostało wybrane na gospodarza XXVII Letnich Igrzysk Olimpijskich, pokonując m.in. Pekin, Berlin, Manchester i Stambuł. Wybór Sydney miał ogromne znaczenie zarówno dla Australii, jak i dla międzynarodowej społeczności sportowej, jako że igrzyska wracały do tego kraju po raz pierwszy od Igrzysk Olimpijskich w Melbourne w 1956 roku.

Oficjalne hasło igrzysk w Sydney brzmiało „Share the Spirit” („Podziel się Duchem”), podkreślając globalne wartości jedności, równości i wspólnoty, które miały dominować podczas tego wydarzenia. Hasło odnosiło się do ducha olimpijskiego i zachęcało do wspólnego celebrowania wysiłków sportowców i jedności narodów. Igrzyska miały również szczególne znaczenie dla Australii, jako że stanowiły okazję do zaprezentowania światu nowoczesności, otwartości i wielokulturowości tego kraju. Organizacja igrzysk była również szansą na rewitalizację wielu obszarów w Sydney i poprawę infrastruktury miasta.

Architektura i lokalizacja obiektów olimpijskich

Centralnym miejscem igrzysk był Sydney Olympic Park w Homebush Bay, położony na zachód od centrum Sydney. Ten nowoczesny kompleks sportowy stał się symbolem nowej ery zrównoważonego rozwoju i innowacyjnych rozwiązań architektonicznych.

Stadion Olimpijski

Najważniejszym obiektem był Stadion Olimpijski, który mógł pomieścić 110 000 widzów, co czyniło go jednym z największych stadionów w historii igrzysk. Zaprojektowany przez biuro architektoniczne Populous, stadion stał się areną zarówno ceremonii otwarcia, jak i zamknięcia, a także najważniejszych konkurencji lekkoatletycznych. Stadion, który po igrzyskach zmniejszył swoją pojemność do 80 000 miejsc, stał się później gospodarzem licznych wydarzeń sportowych, takich jak finały futbolu australijskiego czy rozgrywki rugby.

Centrum Pływackie

Sydney International Aquatic Centre było jednym z najbardziej imponujących obiektów pływackich igrzysk. Znajdowało się tam 17 000 miejsc dla widzów, a obiekt został zaprojektowany z myślą o ekologicznych rozwiązaniach, co odzwierciedlało dążenie organizatorów do zrównoważonego rozwoju. Po igrzyskach obiekt ten został przekształcony w centrum sportowe dostępne dla lokalnej społeczności.

The Dome i SuperDome

SuperDome (obecnie Qudos Bank Arena) była areną zmagań w gimnastyce oraz koszykówce, a jej pojemność wynosiła 21 000 miejsc. Została zaprojektowana jako wielofunkcyjny obiekt, który po zakończeniu igrzysk wykorzystywany był do organizacji koncertów, zawodów sportowych oraz innych wydarzeń kulturalnych.

Specyficzne rozwiązania infrastruktury oraz lokalizacja konkurencji w historycznych miejscach Sydney

Igrzyska w Sydney były unikalne ze względu na wykorzystanie wielu znanych i malowniczych lokalizacji w mieście do organizacji konkurencji sportowych. Najbardziej spektakularnymi miejscami były:

• Sydney Opera House i Port Jackson: Żeglarstwo miało miejsce na wodach otaczających Operę w Sydney, co zapewniło niezapomniane widoki zarówno sportowcom, jak i widzom.
• Bondi Beach: Ta światowej sławy plaża stała się areną siatkówki plażowej, co przyciągnęło tysiące kibiców.
• Centennial Parklands: To rozległe tereny zielone, które były wykorzystywane do zawodów jeździeckich.
• Sydney Harbour Bridge: Był to nieoficjalny symbol igrzysk, który często pojawiał się w materiałach promocyjnych i transmisjach z igrzysk.

Wykorzystanie istniejących lokalizacji minimalizowało koszty budowy nowych obiektów i zapewniło promocję miasta na arenie międzynarodowej, pokazując jednocześnie piękno naturalnych krajobrazów Sydney.

Ceremonia otwarcia

Ceremonia otwarcia igrzysk, która odbyła się 15 września 2000 roku, była spektakularnym widowiskiem reżyserowanym przez Davida Atkinsa. W ceremonii uczestniczyło 112 687 osób i pojawiły się odniesienia do historii Australii, jej rdzennych mieszkańców oraz kultury.

Najbardziej emocjonującym momentem było zapalenie znicza olimpijskiego przez Cathy Freeman, symbol jedności narodowej i wsparcia dla rdzennych społeczności. Moment ten stał się ikoną igrzysk i symbolem dla przyszłych pokoleń Australijczyków.

Modernizacja Sydney w czasie przygotowań do igrzysk

Przygotowania do igrzysk miały ogromny wpływ na modernizację infrastruktury miasta:

1. Rewitalizacja Homebush Bay: Dzielnica, która wcześniej była przemysłowym przedmieściem, została przekształcona w nowoczesny kompleks sportowy.
2. Transport publiczny: Zmodernizowano sieć transportu publicznego, w tym rozbudowano linie kolejowe i wprowadzono nowoczesne połączenia autobusowe, co znacząco usprawniło komunikację w mieście.
3. Zrównoważony rozwój: Igrzyska w Sydney były pierwszymi, które wprowadziły na szeroką skalę rozwiązania ekologiczne, takie jak oszczędność wody i energii, recykling materiałów oraz tworzenie przestrzeni zielonych wokół obiektów olimpijskich.

Uczestnicy zmagań sportowych, największe gwiazdy igrzysk i klasyfikacja medalowa – Sydney 2000

W igrzyskach wzięło udział 10 651 sportowców z 199 krajów, a największymi gwiazdami igrzysk byli:

1. Cathy Freeman (Australia) – lekkoatletyka:
   • Złoto na 400 m, które stało się symbolem igrzysk.
2. Ian Thorpe (Australia) – pływanie:
   • Zdobył 3 złote medale, stając się legendą pływania.
3. Michael Johnson (USA) – lekkoatletyka:
   • Złoty medal na 400 m, obronił tytuł zdobyty 4 lata wcześniej.
4. Robert Korzeniowski – zdobywca 2 złotych medali w chodzie sportowym, na 20km i 50km. 
5. Skolimowska – wygrała konkurs w rzucie młotem mając zaledwie 17 lat. 

Klasyfikacja medalowa:

1. Stany Zjednoczone: 40 złotych, 24 srebrne, 33 brązowe (łącznie: 97).
2. Rosja: 32 złote, 28 srebrnych, 28 brązowych (łącznie: 88).
3. Chiny: 28 złotych, 16 srebrnych, 15 brązowych (łącznie: 59).

Polska na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney 2000

Polska zdobyła 14 medali: 6 złotych, 5 srebrnych i 3 brązowe. Złote medale zdobyli m.in.:

1. Robert Korzeniowski – lekkoatletyka:
   • Złoto w chodzie na 20 km i 50 km.
2. Kamila Skolimowska – lekkoatletyka:
   • Złoto w rzucie młotem, była najmłodszą polską mistrzynią olimpijską.
3. Renata Mauer-Różańska – strzelectwo:
   • Złoto w konkurencji karabinu pneumatycznego.

Niepowodzenia i rozczarowania

1. Marion Jones (USA) – lekkoatletyka. Początkowo zdobyła 5 medali, ale później została zdyskwalifikowana za doping
2. Reprezentacja USA w koszykówce mężczyzn, popularnie nazywana „Dream Team”, przystępowała do igrzysk w Sydney jako wielki faworyt, w półfinale Amerykanie sensacyjnie przegrali z reprezentacją Litwy i zmuszeni byli walczyć jedynie o brązowy medal.

Niezwykle przyjazna atmosfera na wszystkich arenach

Podobnie jak igrzyska w Londynie w 2012 roku, igrzyska w Sydney w 2000 roku były chwalone za serdeczną atmosferę panującą na arenach. Australijczycy, znani ze swojej gościnności i miłości do sportu, wykazali się entuzjazmem i zaangażowaniem, tworząc wyjątkowy klimat. Wolontariusze, którzy byli nieodłącznym elementem igrzysk, zapewnili sportowcom i widzom wsparcie na każdym kroku, co miało kluczowy wpływ na pozytywny odbiór igrzysk przez międzynarodową społeczność.

Wykorzystanie obiektów olimpijskich po igrzyskach

Po igrzyskach obiekty olimpijskie zostały zintegrowane z miastem, a Sydney Olympic Park stał się jednym z głównych centrów sportu i rekreacji w Australii. Najważniejsze obiekty zostały przekształcone w przestrzenie otwarte dla mieszkańców:

1. Stadion Olimpijski: Przekształcony w Accor Stadium, gdzie odbywają się mecze futbolu australijskiego, rugby i koncerty.
2. Aquatic Centre: Stał się publicznym centrum pływackim.
3. SuperDome: Zmieniono na Qudos Bank Arena, która jest teraz główną halą widowiskowo-sportową Sydney.

Frekwencja i oglądalność Igrzysk Olimpijskich w Sydney 2000

Igrzyska w Sydney cieszyły się dużą popularnością, zarówno na miejscu, jak i w telewizji. Sprzedano 6,7 miliona biletów, a transmisje oglądało na całym świecie około 3,7 miliarda widzów, co czyniło je jednym z najchętniej oglądanych wydarzeń sportowych w historii.

Analiza finansowa Igrzysk Olimpijskich w Sydney 2000

Koszty organizacji Igrzysk

Igrzyska Olimpijskie w Sydney, podobnie jak każde tego typu przedsięwzięcie, wiązały się z ogromnymi kosztami organizacyjnymi. Koszt przygotowań do igrzysk w Sydney szacowany był na około 6,6 miliarda dolarów australijskich (ok. 3,5 miliarda USD). Środki te obejmowały budowę nowych obiektów, modernizację infrastruktury, rozwój transportu oraz organizację samych igrzysk. Przychody wynosiły koło 3 miliardy dolarów australijskich (ok. 1,7 miliarda USD):

• Sprzedaż biletów: 6,7 miliona sprzedanych biletów, przynosząc około 670 milionów dolarów australijskich.
• Prawa telewizyjne: Około 1,3 miliarda dolarów australijskich z praw do transmisji.
• Sponsoring: Około 800 milionów dolarów australijskich od sponsorów, takich jak Coca-Cola, McDonald’s, Samsung, i Visa.
• Sprzedaż pamiątek: Około 100 milionów dolarów australijskich z produktów licencjonowanych.

Chociaż deficyt budżetu organizacji Igrzysk Olimpijskich w Sydney w 2000 roku był wysoki, ocenia się, że długoterminowe korzyści gospodarcze, infrastrukturalne i społeczne przyniosły znaczące zyski dla miasta i całego kraju. Z perspektywy czasu igrzyska w Sydney uznawane są za jeden z najlepiej zorganizowanych i zarządzanych projektów olimpijskich, który przyniósł Australii trwałe korzyści na wiele lat po zakończeniu imprezy. Ciekawe, że koszt organizacji Igrzysk Olimpijskich w Sydney był znacznie mniejszy niż w Atlancie (1996) – 4,4 mld i Barcelonie (1992) – 9,7 mld USD. 

Igrzyska Olimpijskie Londyn 2012

Na Igrzyska Olimpijskie w Londynie wyczekiwałem z napięciem i niecierpliwością. Byłem z tym miastem związany profesjonalnie, emocjonalnie i rodzinnie.

W styczniu 1993 roku podjąłem pracę w PBG SA jako członek zarządu odpowiedzialny za restrukturyzację portfela złych długów, który sięgał wówczas 67% portfela kredytów ogółem. Drugi pod względem wartości aktywów bank komercyjny w Polsce stanął na krawędzi bankructwa. Rekapitalizacja, naprawa korporacyjna i skuteczna restrukturyzacja stały się warunkiem przetrwania banku i perspektyw na dalszy rozwój.

Od podstaw stworzyłem Departament Kredytów Trudnych, który składał się głównie z młodych, bardzo dobrze wykształconych ludzi, bez doświadczenia i umiejętności w zakresie restrukturyzacji finansowej. To był początek okresu transformacji systemowej w Polsce. Uczyliśmy się w trakcie tego procesu – wiedza i doświadczenie z przeszłości były nieprzydatne, a byliśmy dopiero na początku drogi tworzenia gospodarki rynkowej. Aby pozyskać niezbędne know-how, zdecydowałem się na zatrudnienie zagranicznych fachowców, którzy pomogą w realizacji zadania i przekażą swoją wiedzę innym.

Do zespołu dołączyli eksperci ds. restrukturyzacji z Departamentu Sytuacji Specjalnych National Westminster Bank, Nat West Markets i Nomura Bank International, co było możliwe dzięki współpracy z The Know How Fund For Poland, który pośredniczył w rekrutacji i w pełni sfinansował ich pobyt w Polsce. The Know How Fund for Poland był jednym z kluczowych programów pomocowych Wielkiej Brytanii, ustanowionym w 1989 roku w odpowiedzi na zmiany polityczno-gospodarcze w Europie Środkowo-Wschodniej, a zwłaszcza w Polsce, po upadku komunizmu.

Obcokrajowcy z Londynu, na okres ponad dwóch lat, stali się etatowymi pracownikami Departamentu Kredytów Trudnych Powszechnego Banku Gospodarczego w Łodzi. Część z nich została w Polsce na dłużej, a ze wszystkimi utrzymywałem intensywne i przyjazne kontakty po ich powrocie do Wielkiej Brytanii. To był mój pierwszy, ale nie ostatni kontakt instytucjonalny i profesjonalny z londyńskim City.

10 grudnia 2007 roku mBank otworzył swoje Centrum Finansowe w Sherborne House, 119 Cannon Street w Londynie i stał się pierwszym polskim bankiem obecnym w londyńskim City. Moim celem było uruchomienie oddziału funkcjonującego w Wielkiej Brytanii na zasadach jednolitego paszportu Unii Europejskiej, tak aby mBank został pełnoprawnym członkiem brytyjskiego systemu bankowego, w tym w szczególności systemu rozliczeń i płatności, i mógł oferować wszystkie swoje produkty przede wszystkim Polakom przebywającym tutaj czasowo.

Co prawda, jakiś czas po moim odejściu w 2008 roku, mBank zaprzestał ekspansji zagranicznej pod wpływem Commerzbank, swojego strategicznego inwestora, ale ja wiązałem z rynkiem brytyjskim duże oczekiwania, bowiem mieszkało tutaj ponad 800 tysięcy Polaków, a byłem jednocześnie przekonany, że mBank pod wieloma względami przewyższa banki lokalne. Od początku powstania mBanku w roku 2000, najpierw jako lider projektu i wiceprezes zarządu, później już jako prezes zarządu, przyjeżdżałem często do Londynu na spotkania z zagranicznymi inwestorami instytucjonalnymi, którzy posiadali akcje banku o wartości przekraczającej 1 mld USD.

Z Londynem jesteśmy z żoną związani emocjonalnie i rodzinnie, bo nasz syn, Filip, dużą część spośród 21 lat spędzonych w Wielkiej Brytanii, mieszkał w Londynie. Najpierw studiował tutaj na Wydziale Ekonomii University College London (UCL), gdzie uzyskał licencjat, a następnie, po siedmiu latach spędzonych na Uniwersytecie Oksfordzkim, wrócił do Londynu i rozpoczął pracę w wiodącej firmie konsultingowej Oliver Wyman.

Mając na uwadze powyższe, najpierw z ogromną radością przyjęliśmy wiadomość, że Igrzyska Olimpijskie w 2012 roku będą organizowane w Londynie, a później z nadzieją na wspaniałe przeżycia czekaliśmy na ich rozpoczęcie. Po raz pierwszy mieliśmy szansę przeżywać igrzyska, oglądać zawody i cieszyć się atmosferą wielkiego sportowego święta w gronie całej rodziny. Tym razem logistyka była prosta. Przelot do Londynu nie stanowi obecnie żadnego problemu, bo jest kilka połączeń dziennie na różne lotniska w samym Londynie i w pobliżu.

Lokum mieliśmy zapewnione w mieszkaniu Filipa, które znajdowało się w ikonicznej części Londynu, przy ulicy Bermondsey, w pobliżu London Bridge. Okolicę znałem doskonale, bo wielokrotnie, będąc z wizytą u Filipa, wychodziłem na trening biegowy ulicami miasta i nabrzeżem Tamizy. Kiedy chciałem zrobić spokojny trening, kierowałem się na zachód Queens Walk, następnie Thames Walk, aż do Pepys Park i wracałem tą samą drogą, a gdy chciałem napawać się historią, wybierałem drogę przez London Tower Bridge, później północnym nabrzeżem obok City, Blackfriars, koło Big Bena skręcałem na Westminster Bridge i wracałem południowym nabrzeżem Tamizy, mijając Tate Gallery, HMS Belfast i Ratusz Miejski. Krótsza wersja tej drugiej trasy wiodła przez Millenium Bridge, most dla pieszych, którym łatwo można dojść do St. Paul’s Cathedral. Nasza lokalizacja zapewniała piechotą i środkami transportu publicznego bardzo łatwy dostęp do najważniejszych zabytków, instytucji kultury i atrakcji kulinarnych.

Przyjechaliśmy do Londynu na ostatnie 10 dni trwania Igrzysk Olimpijskich, w czasie, kiedy trwały konkurencje lekkoatletyczne, a turniej siatkówki mężczyzn wchodził w fazę pucharową. Dojazd do Kompleksu Olimpijskiego w Stratford był prosty i bardzo szybki – wystarczyło wsiąść na stacji Bermondsey do pociągu Jubilee Line i po dwudziestu minutach wysiąść na stacji Stratford, która znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie Kompleksu Olimpijskiego.

Atmosfera w Londynie i na obiektach olimpijskich była podobna do tej w Sydney w roku 2000, która zapadła mi głęboko w pamięć. Życzliwość w każdym miejscu, radosny uśmiech, gotowość pomocy w każdej, nawet najmniejszej sprawie. Brytyjczycy szanują sport i sportowców, doskonale znają się na sporcie, potrafią docenić zarówno zwycięzców, jak i pokonanych. Mieli na tych igrzyskach wiele powodów do radości, bo największymi gwiazdami, obok Usaina Bolta, byli Brytyjczycy. Somalijski imigrant Mo Farah we wspaniałym stylu zdobył złote medale na 5 000 m i 10 000 m, stając się narodowym bohaterem. Jessica Ennis-Hill wygrała siedmiobój z przewagą 306 punktów nad drugą zawodniczką, prezentując znakomitą formę i pewność siebie przez oba dni zawodów.

Cieszyliśmy się bardzo z doskonałych wyników reprezentantów Wielkiej Brytanii, którym kibicowaliśmy niemal tak samo gorąco jak Polakom, bo Filip był na wpół Brytyjczykiem po 20 latach pobytu w tym kraju.

My także mieliśmy powody do radości na Stadionie Olimpijskim. Tomasz Majewski obronił tytuł mistrza olimpijskiego z Pekinu 2008, zdobywając złoty medal w pchnięciu kulą. Majewski stał się pierwszym Polakiem, który zdobył dwa złote medale olimpijskie w tej konkurencji, co czyni go jednym z najwybitniejszych lekkoatletów w historii Polski. Anita Włodarczyk zdobyła srebrny medal w rzucie młotem, przegrywając z Tatianą Łysenko z Rosji. W 2016 roku ponowne badanie próbek z Igrzysk Olimpijskich w Londynie 2012 przyniosło pozytywny wynik u Łysenko, która została zdyskwalifikowana i w rezultacie Anita Włodarczyk awansowała na pierwsze miejsce i została uznana za mistrzynię olimpijską w rzucie młotem.

W Londynie dobrze zaprezentował się Marcin Lewandowski, zajmując 6. miejsce w biegu na 800 metrów, w którym zwycięzcą został David Rudisha z Kenii w czasie 1:40.91, co do dziś pozostaje rekordem świata w tej konkurencji. Sylwester Bednarek awansował do finału skoku wzwyż, gdzie zajął 8. miejsce. Niestety, zanotowaliśmy także przykrą niespodziankę, gdy Paweł Fajdek, jeden z faworytów rzutu młotem, nie zdołał awansować do finału.

Często przyjeżdzliśmy do Parku Olimpijskiego im. Królowej Elżbiety, gdzie znajdowała się większość obiektów sportowych na długo przed rozpoczęciem zawodów, aby pospacerować po rozległym terenie, spotkać się i porozmawiać z przyjaciółmi, którzy również przyjechali na Igrzyska do Londynu, a także z nieznajomymi, którzy bardzo chętnie wchodzili w interakcje rozpoznając naszą narodowość po ubiorze i innych biało-czerwonych gadżetach. Park był pełen ludzi o każdej porze….

Kibice polskich siatkarzy mieli wysokie oczekiwania przed Igrzyskami Olimpijskimi w Londynie 2012, szczególnie po zdobyciu Ligi Światowej na krótko przed igrzyskami. Niestety, kolejny raz, Polska drużyna odpadła w ćwierćfinale, przegrywając 3:0 z Rosjanami, którzy później zdobyli złoty medal. Pomyślałem sobie wtedy, że na kolejnych Igrzyskach w Rio de Janeiro przyjdzie czas zdjąć tę klątwę.

Podczas Igrzysk Olimpijskich w Londynie w 2012 roku wiele konkurencji sportowych odbywało się poza głównym Kompleks Olimpijskim w Stratford, w historycznych i ikonicznych miejscach Londynu. Była to wyjątkowa cecha tych igrzysk, która pozwoliła połączyć sport z bogatym dziedzictwem kulturowym i historycznym miasta.

Nie mogliśmy tego przeoczyć i pojechaliśmy do Hyde Park, gdzie odbywał się triathlon i pływanie na otwartym akwenie. Zawodnicy startowali w centralnej części parku, a część pływacka odbywała się w jeziorze Serpentine. Hyde Park dostarczył pięknego i zielonego tła dla konkurencji olimpijskich. Nie mogłem sobie odmówić, żeby pojechać na metę maratonu, która znajdowała się na The Mall, reprezentacyjnej alei prowadzącej do Pałacu Buckingham. Zwycięzcą maratonu został Stephen Kiprotich z Ugandy, który zdobył złoty medal z czasem 2:08:01, Polak Henryk Szost, zajął 9. miejsce i był to jeden z najlepszych wyników polskiego maratończyka na igrzyskach olimpijskich.

Przed zamknięciem igrzysk poszliśmy do restauracji Gaucho Tower Bridge na uroczysty obiad w towarzystwie przyjaciół. Argentyńskie steki były doskonałe, zwłaszcza że towarzyszyło im moje ulubione wino, Malbec Bramare z Vina Cobos, ale prawdziwą ucztą duchową była wieczorna ceremonia zamknięcia igrzysk.

Oprawa ceremonii zamknięcia była monumentalnym widowiskiem, pełnym brytyjskiego ducha, niezwykłych efektów wizualnych, performance tańca i baletu, a przede wszystkim różnorodnej muzyki, od klasycznego rocka i popu, przez muzykę elektroniczną, po współczesne przeboje. W zamierzeniu organizatorów miała być celebracją wpływu brytyjskiej muzyki na kulturę światową pod hasłem „Symfonia brytyjskiej muzyki”.

Utrzymywana w tajemnicy do ostatniego dnia lista artystów, którzy wystąpili na płycie Stadionu Olimpijskiego zapierała dech w piersiach. Zadziwiające, że można było ich zebrać na jedno wydarzenie, ale to pokazuje najlepiej siłę idei Igrzysk Olimpijskich. W koncercie wystąpiły największe gwiazdy starszego i młodego pokolenia:

• The Spice Girls – w pierwszym występie po wielu latach, na dachach londyńskich taksówek, wykonały ich największy przebój „Spice Up Your Life”
• George Michael – zaśpiewał „Freedom” i „White Light”
• Queen – rozpoczęli od wyświetlonego na ekranach występu Freddiego Mercury’ego ze stadionu Wembley w 1986 r., podczas którego publiczność wspaniale wchodziła w interakcję z jego głosem. Następnie pojawił się gitarzysta Queen, Brian May, który wykonał solówkę gitarową, a potem zespół wspólnie z Jessie J wykonał „We Will Rock You”
• Annie Lennox – ikona brytyjskiej muzyki pop i rock z lat 80. i 90., przybyła na wielkim statku, ubrana w gotycki kostium, wykonała w teatralnym stylu utwór „Little Bird”
• Pet Shop Boys – wykonali swój klasyczny hit „West End Girls” z futurystycznymi kostiumami i choreografią
• Eric Idle – członek legendarnej grupy Monty Python wystąpił solo, śpiewając jeden z najsłynniejszych i najbardziej humorystycznych utworów grupy, czyli „Always Look on the Bright Side of Life”
• Muse – wykonali utwór „Survival”, który został oficjalnym hymnem igrzysk
• Fatboy Slim – jeden z pionierów brytyjskiej sceny muzyki elektronicznej i big beatu, zagrał swój przebój „Right Here, Right Now” oraz „The Rockafeller Skank”
• Elbow – ich wykonanie utworu „One Day Like This” stało się jednym z bardziej podniosłych momentów ceremonii
• Przedstawiciele nowego pokolenia: Jessie J, Ed Sheeran, One Direction, Tinie Tempah i Taio Cruz, byli kontrastem dla legend brytyjskiej muzyki, a jednocześnie stanowiło dowód, że współczesna brytyjska scena muzyczna jest pełna młodych, utalentowanych artystów, którzy odnoszą sukcesy na arenie międzynarodowej
• Royal Ballet, na czele z Darcey Bussell, która na scenę „spadła z nieba”, wykonał brawurowo inscenizację „Phoenix of the Flame”, która została przygotowana specjalnie na tę okazję i stworzyła refleksyjny, podniosły nastrój przed symbolicznym wygaszeniem znicza olimpijskiego
• The Who – wystąpili na koniec, wykonując swoje klasyczne przeboje, między innymi „My Generation”, a emblematyczna piosenka „Rule the World” emocjonalnie zamknęła uroczystość.

Koncert był pełen różnego rodzaju artefaktów. W czasie występu Spice Girls na scenie pojawiły się londyńskie taksówki (Black Cabs), luksusowe Rolls-Royce Phantom były używane przez Jessie J, Tinie Tempah i Taio Cruz, a podczas segmentu, w którym świętowano brytyjską popkulturę, pojawiły się także Mini Coopery i oczywiście nie zabrakło ikonicznego londyńskiego czerwonego double-deckera.

Ceremonia zamknięcia Igrzysk Olimpijskich w Londynie 2012 była barwnym i pełnym energii świętem brytyjskiej muzyki, kultury i historii, które symbolicznie zakończyło igrzyska poprzez spektakularne występy muzyczne, artystyczne i emocjonalne wygaszenie znicza olimpijskiego.

Igrzyska Olimpijskie Londyn 2012 – wybrane aspekty organizacyjne i sportowe

Igrzyska Olimpijskie w Londynie w 2012 roku były trzecimi, które odbyły się w tym mieście, po edycjach w 1908 i 1948 roku. Pierwsze igrzyska w Londynie odbyły się w związku z rezygnacją Rzymu z organizacji wydarzenia z powodu wybuchu wulkanu Wezuwiusz. Były to pierwsze nowoczesne igrzyska z wieloma innowacjami, takimi jak ceremonia otwarcia z przemarszem narodów. Wtedy, w związku z prośbą brytyjskiej rodziny królewskiej, start biegu maratońskiego przeniesiono na teren zamku Windsor, przez co długość trasy maratonu została zmieniona z 40 km na 42,195 km, który odtąd stał się obowiązującym standardem dla maratonów na całym świecie. Maraton na Igrzyskach Olimpijskich w Londynie w 1908 roku był jednym z najbardziej dramatycznych momentów tych igrzysk, który przeszedł do historii. Włoch Dorando Pietri, po wyczerpującym biegu w upale, wbiegł na stadion jako pierwszy, ale w wyniku skrajnego zmęczenia wielokrotnie upadał. Sędziowie, próbując pomóc mu ukończyć bieg, pomogli mu przekroczyć metę i ostatecznie wpłynęli na jego dyskwalifikację. Złoty medal przyznano Johnowi Hayesowi ze Stanów Zjednoczonych, który zajął drugie miejsce i ukończył bieg 32 sekundy po Pietrim. Czas zwycięzcy wyniósł 2 godziny, 55 minut i 18,4 sekundy.

Igrzyska w 1948 roku były pierwszymi letnimi igrzyskami po 12-letniej przerwie spowodowanej II wojną światową. Londyn był wyjątkowym wyborem na gospodarza, gdyż przyjął organizację igrzysk mimo poważnych zniszczeń wojennych. Miasto nadal odbudowywało się po bombardowaniach, a wiele obiektów i terenów było wciąż zniszczonych. Mimo trudnych warunków igrzyska symbolizowały odrodzenie i nadzieję w powojennych czasach. Na Igrzyskach Olimpijskich w Londynie w 1948 roku wzięło udział 4 104 zawodników (w tym 390 kobiet) z 59 krajów.

Organizacja Igrzysk Olimpijskich w Londynie w 2012 roku była strategiczną decyzją polityczną Wielkiej Brytanii. Organizacja igrzysk była postrzegana jako doskonała okazja do wzmocnienia wizerunku Wielkiej Brytanii na arenie międzynarodowej. Po zakończeniu ery kolonialnej i stopniowym zmniejszaniu globalnej roli Imperium Brytyjskiego, rząd Wielkiej Brytanii dążył do tego, aby igrzyska w 2012 roku były wydarzeniem, które pokaże, że kraj nadal jest ważnym graczem w globalnej polityce, kulturze i sporcie, a Londyn jest światowym centrum finansów, innowacji, technologii i nowoczesnej infrastruktury.

---

Proces wyboru gospodarza, znaczenie igrzysk dla Wielkiej Brytanii i hasło igrzysk

W 2005 roku, podczas 117. sesji Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (MKOl) w Singapurze, ogłoszono, że Londyn zostanie gospodarzem XXX Letnich Igrzysk Olimpijskich w 2012 roku. Była to trzecia kandydatura Londynu, po nieudanych próbach w 1992 i 2000 roku. Wybór Londynu był wynikiem zaciętej rywalizacji z miastami takimi jak Paryż, Madryt, Nowy Jork i Moskwa. W finałowej rundzie głosowania Londyn zdobył 54 głosy, pokonując Paryż, który otrzymał 50 głosów.

Oficjalne hasło igrzysk brzmiało „Inspire a Generation” („Zainspiruj Pokolenie”), podkreślając dążenie do zaangażowania młodych ludzi w sport i promowania wartości olimpijskich. Igrzyska w Londynie miały nie tylko celebrować sport, ale także przynieść długotrwałe korzyści społecznościom poprzez inwestycje w infrastrukturę i rewitalizację zaniedbanych obszarów miasta.

---

Architektura i lokalizacja obiektów olimpijskich

Centralnym punktem igrzysk był nowo wybudowany Park Olimpijski im. Królowej Elżbiety w dzielnicy Stratford, we wschodnim Londynie. Park ten stał się symbolem transformacji miejskiej i zrównoważonego rozwoju.

• Stadion Olimpijski – o pojemności 80 000 miejsc, został zaprojektowany przez biuro architektoniczne Populous, które ma na swoim koncie inne prestiżowe obiekty sportowe, jak Stadion Olimpijski w Sydney i Pływalnię w Pekinie (Water Cube). Konstrukcja stadionu była nowatorska pod względem ekologii i funkcjonalności. Wykorzystano lekkie materiały i modułową budowę, co pozwoliło na zmniejszenie stadionu po igrzyskach. Stadion był areną ceremonii otwarcia i zamknięcia oraz głównych konkurencji lekkoatletycznych.

• Centrum Pływackie – zaprojektowane przez Zahę Hadid, charakteryzowało się falistym dachem inspirowanym ruchem wody. Obiekt mieścił 17 500 widzów podczas igrzysk, a po ich zakończeniu został przekształcony w centrum sportowe dla lokalnej społeczności, z pojemnością 2 500 miejsc.

• ArcelorMittal Orbit – w sercu Parku Olimpijskiego wznosi się wieża widokowa i rzeźba zaprojektowana przez Anisha Kapoora i Cecila Balmonda, o wysokości 114,5 metra. Wieża oferuje panoramiczne widoki na Londyn i stała się jednym z symboli igrzysk. Po igrzyskach dodano do niej najdłuższą na świecie zjeżdżalnię tunelową, co uczyniło ją atrakcją turystyczną.

---

Inne obiekty Parku Olimpijskiego

• Velodrom – Znany jako „Pringle” ze względu na falisty dach, mieścił 6 000 widzów i był areną zmagań kolarzy torowych.
• Copper Box Arena – Hala o pojemności 7 000 miejsc, wykorzystywana do rozgrywek w piłce ręcznej, koszykówce i pięcioboju nowoczesnym.
• Arena Riverbank – Tymczasowy stadion hokejowy o pojemności 15 000 miejsc.
• Park BMX – Tor dla zawodów BMX, mieszczący 6 000 widzów.
• Eton Manor – Kompleks sportowy z boiskami tenisowymi i basenami treningowymi.

---

Specyficzne rozwiązania infrastruktury oraz lokalizacja konkurencji w historycznych, ikonicznych miejscach Londynu

Jednym z unikalnych aspektów igrzysk w Londynie było wykorzystanie istniejących, historycznych miejsc jako aren sportowych:

• Horse Guards Parade – Z widokiem na Pałac Buckingham i Big Ben, odbywały się tu zawody w siatkówce plażowej. Tymczasowy stadion mieścił 15 000 widzów, tworząc niesamowitą atmosferę.
• The Mall – Główna aleja prowadząca do Pałacu Buckingham była miejscem startu i mety maratonu oraz chodu sportowego.
• Greenwich Park – Najstarszy królewski park w Londynie, wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, gościł zawody jeździeckie.
• Lord’s Cricket Ground – Słynny stadion krykietowy został przekształcony na potrzeby zawodów łuczniczych.

Te rozwiązania nie tylko minimalizowały koszty budowy nowych obiektów, ale także umożliwiły pokazanie piękna i historii Londynu milionom widzów na całym świecie.

---

Ceremonia otwarcia

Ceremonia otwarcia, reżyserowana przez Danny’ego Boyle’a, była spektakularnym widowiskiem. Niezapomnianym momentem był udział Królowej Elżbiety II i Daniela Craiga jako Jamesa Bonda. W humorystycznej sekwencji filmowej Bond eskortuje Królową z Pałacu Buckingham na stadion olimpijski, gdzie oboje „wyskakują” z helikoptera na spadochronach. Ta kreatywna scena podkreśliła poczucie humoru Królowej i zdolność Wielkiej Brytanii do łączenia tradycji z nowoczesnością.

---

Modernizacja Londynu w czasie przygotowań do igrzysk

Przygotowania do igrzysk stały się katalizatorem ogromnych zmian:

1. Rewitalizacja wschodniego Londynu – Transformacja dzielnicy Stratford w nowoczesne centrum sportu i rekreacji.
2. Transport publiczny – Inwestycje w ulepszenie sieci transportu, w tym rozbudowa metra i kolei.
3. Zrównoważony rozwój – Wprowadzenie ekologicznych rozwiązań w budowie obiektów i infrastrukturze.
4. Infrastruktura mieszkaniowa – Przekształcenie Wioski Olimpijskiej w osiedle mieszkaniowe East Village z ponad 2 800 nowymi mieszkaniami.

---

Wioska Olimpijska

Położona obok Parku Olimpijskiego, była domem dla ponad 17 000 sportowców i oficjeli. Zaprojektowana z myślą o komforcie i zrównoważonym rozwoju, po igrzyskach stała się nowoczesnym osiedlem mieszkaniowym.

---

Aspekty logistyki i transportu w czasie igrzysk

1. Olimpijskie trasy drogowe – Specjalne pasy ruchu dla pojazdów związanych z igrzyskami.
2. Rozbudowa transportu publicznego – Modernizacja metra, wprowadzenie dodatkowych pociągów.
3. High-Speed Javelin Service – Szybkie połączenie kolejowe między St Pancras International a Stratford International.
4. Promocja transportu rowerowego i pieszego – Zachęcanie do ekologicznych form przemieszczania się.

---

Uczestnicy zmagań sportowych, największe gwiazdy igrzysk i klasyfikacja medalowa – Londyn 2012

Igrzyska zgromadziły 10 768 sportowców z 204 krajów.

Największe gwiazdy:

1. Usain Bolt (Jamajka) – lekkoatletyka.
   • 100 m: Zwycięstwo z czasem 9,63 s (rekord olimpijski).
   • 200 m: Złoty medal z czasem 19,32 s.
   • Sztafeta 4×100 m: Rekord świata z czasem 36,84 s.

Bolt stał się pierwszym lekkoatletą w historii, który obronił tytuły w tych trzech konkurencjach na dwóch kolejnych igrzyskach. Jego charyzma i niesamowita prędkość uczyniły go ikoną sportu.

2. Michael Phelps (USA) – pływanie.
   • Złote medale:
     • 100 m stylem motylkowym.
     • 200 m stylem zmiennym.
     • Sztafeta 4×200 m stylem dowolnym.
     • Sztafeta 4×100 m stylem zmiennym.
   • Srebrne medale:
     • 200 m stylem motylkowym.
     • Sztafeta 4×100 m stylem dowolnym.

Po igrzyskach w Londynie jego łączny dorobek to 22 medale (18 złotych), czyniąc go najbardziej utytułowanym olimpijczykiem w historii.

3. Mo Farah (Wielka Brytania) – lekkoatletyka.
   • Zdobył złote medale na 5 000 m i 10 000 m, stając się narodowym bohaterem.
4. Jessica Ennis-Hill (Wielka Brytania) – lekkoatletyka.
   • Zdobyła złoto w siedmioboju, będąc jedną z twarzy igrzysk.
5. David Rudisha (Kenia) – lekkoatletyka.
   • Ustanowił rekord świata na 800 m z czasem 1:40,91.

---

Klasyfikacja medalowa:

1. Stany Zjednoczone
   • Złote medale: 46
   • Srebrne medale: 28
   • Brązowe medale: 29
   • Łącznie: 103
2. Chiny
   • Złote medale: 38
   • Srebrne medale: 27
   • Brązowe medale: 23
   • Łącznie: 88
3. Wielka Brytania
   • Złote medale: 29
   • Srebrne medale: 17
   • Brązowe medale: 19
   • Łącznie: 65

---

Polska na Igrzyskach Olimpijskich w Londynie 2012

Polska zdobyła 11 medali: 3 złote, 2 srebrne i 6 brązowych.

Polscy medaliści:

• Złote medale:
  1. Tomasz Majewski – lekkoatletyka (pchnięcie kulą). Obronił tytuł z Pekinu, osiągając wynik 21,89 m.
  2. Adrian Zieliński – podnoszenie ciężarów (kategoria 85 kg). Zdobył złoto z wynikiem 385 kg w dwuboju.
  3. Anita Włodarczyk – lekkoatletyka (rzut młotem). Początkowo zdobyła srebro, ale po dyskwalifikacji rywalki za doping przyznano jej złoty medal.
• Srebrne medale:
  1. Sylwia Bogacka – strzelectwo (karabin pneumatyczny 10 m). Pierwszy medal dla Polski na tych igrzyskach.
  2. Zofia Noceti-Klepacka – żeglarstwo (RSX).
• Brązowe medale:
  1. Bartłomiej Bonk – podnoszenie ciężarów (kategoria 105 kg).
  2. Damian Janikowski – zapasy (styl klasyczny, 84 kg).
  3. Magdalena Fularczyk i Julia Michalska – wioślarstwo (dwójka podwójna wagi lekkiej).
  4. Przemysław Miarczyński – żeglarstwo (RSX).

---

Niezwykle przyjazna atmosfera na wszystkich arenach

Jednym z najbardziej pamiętnych aspektów Igrzysk Olimpijskich w Londynie w 2012 roku była niezwykle przyjazna i serdeczna atmosfera panująca na wszystkich arenach sportowych. Kibice z Wielkiej Brytanii, znani z wysokiej kultury osobistej i głębokiej znajomości sportu, przyczynili się do stworzenia wyjątkowego klimatu, który podkreślał duch olimpijski i jedność między narodami.

---

Wykorzystanie obiektów olimpijskich po Igrzyskach i program restrukturyzacji Parku Olimpijskiego

Po zakończeniu igrzysk rozpoczęto program restrukturyzacji Parku Olimpijskiego, mający na celu maksymalne wykorzystanie obiektów sportowych i infrastruktury.

Przekształcenie obiektów:

1. Stadion Olimpijski – Przekształcony w London Stadium, dom dla klubu West Ham United oraz miejsce wydarzeń sportowych i kulturalnych.
2. Centrum Pływackie – Otwarty dla publiczności kompleks rekreacyjny.
3. Velodrom – Stał się częścią Lee Valley VeloPark z trasami kolarskimi.
4. Copper Box Arena – Funkcjonuje jako wielofunkcyjna hala sportowa.
5. ArcelorMittal Orbit – Kontynuuje działalność jako atrakcja turystyczna z zjeżdżalnią.

Rozwój infrastruktury i społeczności:

• East Village – Wioska Olimpijska przekształcona w osiedle mieszkaniowe z ponad 2 800 mieszkaniami.
• Przestrzenie zielone – Park Olimpijski otwarty jako Queen Elizabeth Olympic Park z terenami rekreacyjnymi.

---

Frekwencja i oglądalność Igrzysk Olimpijskich w Londynie w 2012 roku

Igrzyska Olimpijskie w Londynie cieszyły się ogromnym zainteresowaniem zarówno ze strony kibiców obecnych na miejscu, jak i widzów na całym świecie.

• Sprzedaż biletów – Sprzedano ponad 8,2 miliona biletów, co stanowiło około 97% wszystkich dostępnych wejściówek.
• Oglądalność – Szacuje się, że igrzyska oglądało na całym świecie ponad 3,6 miliarda widzów, co stanowiło prawie połowę populacji globu.

Sprzedaż biletów

Sprzedano ponad 8,2 miliona biletów, co stanowiło około 97% wszystkich dostępnych wejściówek. Był to jeden z najwyższych wskaźników frekwencji w historii igrzysk olimpijskich. Wysoka sprzedaż biletów świadczyła o dużym zainteresowaniu społeczeństwa oraz skutecznej kampanii promocyjnej prowadzonej przez organizatorów.

Porównanie z poprzednimi igrzyskami:

• Pekin 2008: Sprzedano około 6,8 miliona biletów, co stanowiło około 95% dostępnych miejsc.
• Ateny 2004: Sprzedaż biletów wyniosła około 3,5 miliona, co było niższym wynikiem w porównaniu z Londynem i Pekinem, z powodu mniejszej pojemności obiektów i niższego zainteresowania niektórymi dyscyplinami.
• Sydney 2000: Sprzedano około 6,7 miliona biletów, osiągając również wysoki wskaźnik frekwencji.

Londyn 2012 osiągnął rekordową sprzedaż biletów, przewyższając zarówno Pekin, jak i Sydney, co podkreślało sukces organizacyjny oraz zainteresowanie społeczne igrzyskami.

Oglądalność telewizyjna i medialna

Szacuje się, że igrzyska w Londynie oglądało na całym świecie ponad 3,6 miliarda widzów, co stanowiło prawie połowę populacji globu. Transmisje były dostępne w ponad 220 krajach i terytoriach, a relacje były prowadzone w wysokiej jakości HD, z wykorzystaniem nowoczesnych technologii i platform cyfrowych.

Porównanie z poprzednimi igrzyskami:

• Pekin 2008: Oglądalność wyniosła około 4,7 miliarda widzów, co było rekordem w historii igrzysk olimpijskich. Wysoka oglądalność wynikała m.in. z dużej populacji Chin oraz stref czasowych sprzyjających transmisjom.
• Ateny 2004: Igrzyska oglądało około 3,9 miliarda widzów.
• Sydney 2000: Oglądalność wyniosła około 3,7 miliarda widzów.

Choć Londyn 2012 miał nieco niższą oglądalność niż Pekin 2008, nadal utrzymał się na bardzo wysokim poziomie. Różnica mogła wynikać z mniejszej populacji gospodarza oraz różnic stref czasowych wpływających na dostępność transmisji dla widzów w różnych częściach świata.

Koszty i wynik finansowy Igrzysk w Londynie

• Całkowity koszt: Około 9 miliardów funtów.
• Przychody: Około 2,4 miliarda funtów z biletów, sponsorów i praw do transmisji.
• Efekt: Igrzyska uznano za sukces społeczny i gospodarczy, z długotrwałymi korzyściami dla miasta i regionu, w tym rewitalizacją wschodniego Londynu oraz poprawą infrastruktury transportowej i sportowej.

Rio de Janeiro Igrzyska Olimpijskie 2016

Igrzyska Olimpijskie w Rio de Janeiro: Historyczny wymiar pierwszych Igrzysk w Ameryce Południowej

Igrzyska Olimpijskie w Rio de Janeiro w 2016 roku miały wyjątkowy, historyczny wymiar, gdyż po raz pierwszy odbyły się na kontynencie Ameryki Południowej. Dla Brazylii, Rio de Janeiro i całego regionu, to wydarzenie miało ogromne znaczenie polityczne, społeczne, gospodarcze i kulturowe, stając się symbolem zarówno aspiracji Brazylii, jak i całego kontynentu. Przez wiele dekad Ameryka Łacińska była postrzegana głównie przez pryzmat problemów gospodarczych, społecznych i politycznych. Brazylia, jako największa gospodarka regionu, miała szansę zaprezentować inną stronę Ameryki Łacińskiej – pełną potencjału, kreatywności i dynamizmu. Organizacja igrzysk miała na celu nie tylko promocję Brazylii, ale całego kontynentu, który od lat walczył o większe uznanie na arenie międzynarodowej.

Igrzyska w Londynie w 2012 roku były doskonale zorganizowane, eleganckie i efektywne, co odzwierciedlało brytyjską kulturę. Ceremonie były formalne, z precyzyjnie zaplanowanymi występami artystycznymi, a sam duch igrzysk skupiał się na tradycji, historii i klasycznym pojęciu sportowej rywalizacji. W Londynie wszystko było dokładnie przemyślane i zaplanowane, co odzwierciedlało zachodnie podejście do organizacji i zarządzania. Przekazanie flagi olimpijskiej w Londynie w 2012 roku i prezentacja Rio de Janeiro jako gospodarza Igrzysk Olimpijskich w 2016 roku były momentami, które symbolizowały przejście od zorganizowanej, formalnej atmosfery igrzysk w Londynie do bardziej spontanicznych, kreatywnych i pełnych życia igrzysk w Brazylii. Brazylijczycy są znani z tego, że celebrują życie w sposób naturalny i otwarty, a ich igrzyska miały być odzwierciedleniem tego podejścia.

Brazylijska prezentacja była urozmaicona występami artystów, którzy w symboliczny sposób przedstawili kulturę i ducha Brazylii. Wykorzystano utwory, które były kwintesencją samby, bossa novy oraz kultury brazylijskiej w ogóle. 

Marisa Monte, jedna z najbardziej znanych brazylijskich wokalistek i kompozytorek, zaśpiewała klasyczną sambę, utwór „Aquele Abraço”, który jest swoistym hymnem Rio de Janeiro wyrażającym miłość do miasta i jego mieszkańców, symbolem radości i nadziei.  Współczesną odsłonę samby i brazylijskiej muzyki zaprezentował Seu Jorge, który wykonał m.in. „Nem Vem Que Não Tem” – utwór pełen energii i swobodnego, żywiołowego ducha, doskonale oddający esencję samby ulicznej. Oczywistym dopełnieniem był występ wiodących szkół samby z Rio de Janeiro, które pokazały żywiołową stronę brazylijskiej kultury karnawałowej. Pelé, pojawił się na scenie jako symbol brazylijskiego sportu i zapowiedzi nadchodzących igrzysk, które miały być wielkim wydarzeniem sportowym.

Brazylia zaprezentowała wizję igrzysk, które miały być żywiołowe, nieco chaotyczne, ale przede wszystkim radosne. Ta różnica miała ogromne znaczenie w oczekiwaniach wobec nadchodzących igrzysk – Rio miało być miejscem, gdzie spontaniczność i kreatywność spotykają się z olimpijskim duchem rywalizacji. Ta wizja wzbudzała zachwyt u jednych i obawy u innych, bo współcześnie organizacja igrzysk niesie ze sobą ogromne wyzwania na wielu płaszczyznach – ogromnych inwestycji w modernizację i budowę obiektów sportowych, infrastrukturę bezpieczeństwa, transportową, społeczną i ekologiczną, po zapewnienie odpowiedniego finansowania i realizację projektów na czas. Brazylijczycy znani są z tego, że podchodzą do życia z lekkim dystansem, a ich filozofia życia obejmuje „jeitinho brasileiro” – radzenie sobie z trudnościami za pomocą nieszablonowego myślenia, kreatywności i odrobiny improwizacji. To podejście odzwierciedliło się później w procesie przygotowań i w czasie trwania Igrzysk. 

Moja fascynacja Ameryką Południową sięga czasów młodości, kiedy w ekspresowym tempie pożerałem wszystkie ukazujące się w języku polskim książki autorów z Ameryki Łacińskiej. Grę w klasy”, Julio Cortazara, czytałem wielokrotnie, zawsze słuchając jazzu w tle. „Rozmowa w katedrze” pozwoliła mi wcześnie odkryć Mario Vargasa Llosę, a tematy ze Stu lat samotności, Gabriela Garcii Marqueza, powtarzają się nieustannie od kilkudziesięciu lat w rozmowach z przyjaciółmi. Ernesto Sabato zajmuje szczególne miejsce wśród moich ulubionych pisarzy iberoamerykańskich.  Fizyk z wykształcenia, którego pierwsza powieść Tunel zachwyciła mnie od razu, napisał później jeszcze tylko dwie książki, każda lepsza od poprzedniej, O bohaterach i grobach oraz Abaddon -Anioł Zagłady. Jestem wdzięczny J.L Borgesowi za „Bibliotekę Babel”, bo jest nieustanną inspiracją do lektury i kompletowania książek mojej własnej, bogatej, biblioteki. Fascynacja literaturą iberoamerykańską była impulsem do nauki języka hiszpańskiego i wielu podróży do krajów Ameryki Łacińskiej. Zaraz po powrocie z Igrzysk z Londynu w 2012 roku, wyjąłem z biblioteki i odkurzyłem do ponownego czytania tom „Opowiadań brazylijskich” wydanych w Polsce w 1977 r., „Nowych opowiadań brazylijskich” z 1982 roku oraz dzieła najwybitniejszego brazylijskiego pisarza – Machado de Assis, „Wspomnienia pośmiertne Brasa Cubas oraz „Lustro i inne opowiadania,” które były wydane w Polsce jeszcze wcześniej, bo w 1974 i 1975 roku. Z perspektywy czasu wydaje mi się, że łatwy dostęp do literatury Ameryki Południowej w czasach komunizmu w Polsce, mógł być podyktowany politycznie, bo reżim postrzegał te kraje jako uciskane przez zachodni imperializm. Dodatkowo zakupiłem kilka książek współczesnych pisarzy brazylijskich, między innymi, dopiero co wydane w Polsce dzieło Daniela Galery „Broda we krwi”, którą przeczytałem w natychmiast. 

W 2000/2009 zrealizowałem moje marzenie i wspólnie z żoną odbyłem wielomiesięczną podróż drogą Carratera Panamericana odwiedzając większość krajów tego kontynentu, poza Brazylią. Podróż była fascynująca, jak, że trwała dość długo, mieliśmy czas by gruntownie zapoznać się z niezwykle ciekawą historią tego kontynentu, odwiedzić większość najważniejszych zabytków i zetknąć się bezpośrednio z problemami współczesności. Nietrudno zatem sobie wyobrazić, że wyjazd na Igrzyska Olimpijskie do Rio de Janeiro budził naszą ciekawość i nadzieję na niezwykłe przeżycia. Bilety na wszystkie interesujące nas imprezy sportowe udało się zakupić z dużym wyprzedzeniem, podobnie z rezerwacją hotelu, którego lokalizację nieco przewrotnie wybraliśmy w Niteroi, po drugiej Zatoki Guanabara, skąd rozciąga się spektakularny widok na panoramę Rio de Janeiro, w tym na plażę Copacabana, Głowę Cukru i wzgórze Corcovado. Hotel BEST WESTERN Plus Icaraí Design Hotel, położony po spokojniejszej stronie zatoki, oferuje bardziej spokojne otoczenie niż Copacabana, jednocześnie zapewniając łatwy dostęp do wszystkich głównych atrakcji Rio de Janeiro. 

Hotel położony jest w pobliżu szlaku Caminho Niemeyer, który obejmuje szereg imponujących budynków zaprojektowanych przez słynnego brazylijskiego architekta Oscara Niemeyera, w tym: 

• Museu de Arte Contemporânea (MAC) – futurystyczne muzeum sztuki współczesnej w Niterói, które przypomina latający spodek i jest jednym z symboli miasta. Jedno z najważniejszych i  najbardziej charakterystycznych dzieł Niemeyera,
• Teatro Popular Oscar Niemeyer – jego charakterystyczna forma, z falującym dachem i żywymi kolorami, jest typowa dla twórczości Niemeyera. Teatr mieści sale widowiskowe i stanowi centrum kulturalne dla lokalnej społeczności.
• Fundação Oscar Niemeyer: To instytucja mająca na celu promowanie architektury i dziedzictwa Oscara Niemeyera oraz szerzenie wiedzy na temat jego twórczości poprzez wystawy, wydarzenia kulturalne i edukacyjne.
• Centro Petrobras de Cinema – centrum poświęcone kinematografii.

Oscar Niemeyer to jeden z najważniejszych i najbardziej wpływowych architektów XX wieku, znany i ceniony nie tylko w Brazylii, ale na całym świecie. Jest uznawany za mistrza modernizmu, którego unikalny styl, pełen płynnych linii i organicznych form, zrewolucjonizował podejście do architektury. Najbardziej znanym i znaczącym dziełem Niemeyera jest jego wkład w budowę Brasílii, nowej stolicy Brazylii, którą zaprojektował we współpracy z Lúcio Costą. Brasília została zaplanowana i zbudowana w latach 50. XX wieku jako symbol nowoczesności i przyszłości Brazylii. Brasília jest uważana za jedno z najważniejszych osiągnięć w dziedzinie architektury i urbanistyki XX wieku, a w 1987 roku została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

W czasie pobytu w Niteroi, Caminho Niemeyer było częścią mojego szlaku, który zwykle prowadził piaskiem twardej plaży odkrytej przez odpływ, a następnie asfaltowym chodnikiem łączącym obiekty „ścieżki Niemeyera”.

Głównym punktem mojego zainteresowania podczas Igrzysk Olimpijskich w Rio de Janeiro w 2016 roku, podobnie jak w przeszłości, były zawody lekkoatletyczne, które odbywały się na Stadionie Olimpijskim Engenhão, znanym również jako Estádio Olímpico Nilton Santos, Stadion został otwarty w 2007 roku na Igrzyska Panamerykańskie i następnie użytkowany przez Botafogo FR do rozgrywek piłkarskich. Na czas Igrzysk Olimpijskich w Rio de Janeiro w 2016 roku, stadion przeszedł znaczną przebudowę i adaptację, aby móc gościć zawody lekkoatletyczne. Zainstalowano nowoczesną bieżnię i inne potrzebne udogodnienia, co sprawiło, że stadion stał się głównym miejscem zawodów lekkoatletycznych na igrzyskach. 

 Przejazd z hotelu na Estádio Engenhão, zajmował około 1,5 godziny, autobusem przez spektakularny most 13 kilometrowy most przez Zatokę Guanabara do Rio de Janeiro, gdzie na stacji Central do Brasil można było przesiąść się na pociągi szybkiej kolei SuperVia, które kursowały regularnie na trasie do Stadionu Olimpijskiego. Alternatywna opcja to podróż promem przez Zatokę Guanabara, który w ciągu zaledwie 20-30 minut docierał do Plataforma Praça XV w centrum Rio, skąd dalej można było metrem lub szybką koleją SuperVia dotrzeć bezpośrednio do Stadionu.  

W porównaniu ze stadionami na poprzednich Igrzyskach Olimpijskich (Londyn, Pekin, Ateny, Sydney) Estádio Engenhão miał kameralny charakter, mieścił 46 931 widzów, dwa razy mniej niż stadiony, gdzie odbywały się zawody lekkoatletyczne na poprzednich olimpiadach, które na sesjach wieczornych były wypełnione. 

Spośród wszystkich olimpijskich zawodów lekkoatletycznych (Sydney, Ateny, Pekin, Lodnyn) wydarzenia z Estádio Engenhão pamiętam szczególnie dobrze i wspominam je najmilej, bo stadion był kameralny, widownia nastawiona emocjonalnie, entuzjastycznie reagowała na przebieg zawodów, szczególnie na występy Brazylijskich sportowców. 

Anita Włodarczyk zdobyła złoty medal w rzucie młotem wygrywając w imponującym stylu z nowym rekordem świata – 82,29 metra. Jej przewaga nad rywalkami była miażdżąca, druga zawodniczka, Zhang Wenxiu z Chin, uzyskała wynik 76,75 metra, wynik gorszy od Włodarczyk o ponad 5,5 metra! 

Piotr Małachowski zdobył srebrny medal w rzucie dyskiem, przegrywając złoty medal z Niemcem Christophem Hartingiem, który w ostatniej kolejce oddał rzut na 68,37 m, wyprzedzając Małachowskiego (67,55 m).

Joanna Jóźwik była jedną z bohaterek polskiej reprezentacji w biegu na 800 metrów, niespodziewanie zajęła 5. miejsce w finale z wynikiem 1:57,37, co było jej najlepszym wynikiem sezonu. Wygrała Caster Semenya z RPA, a wokół tego biegu pojawiły się kontrowersje związane z poziomami testosteronu u niektórych zawodniczek. Jóźwik otwarcie mówiła o tym, że czuje się “najlepszą z kobiet”, ponieważ trzy zawodniczki, które wyprzedziły ją na podium, miały naturalnie podwyższony poziom testosteronu. W wyniku narastających kontrowersji, Międzynarodowe Stowarzyszenie Federacji Lekkoatletycznych (IAAF) wprowadziło w 2018 roku regulacje, które wymagały od zawodniczek z naturalnie podwyższonym poziomem testosteronu (zdiagnozowanych z DSD) obniżenia tego poziomu do określonego limitu, aby móc startować w biegach na średnich od 400 metrów do 1 mili. Semenya odwołała się do Sądu Arbitrażowego ds. Sportu (CAS), a wobec niesatysfakcjonującego rozstrzygnięcia, następnie złożyła apelację do Federalnego Trybunału Szwajcarii, który w 2020 roku odrzucił jej apelację, czym potwierdził, że przepisy IAAF dotyczące poziomu testosteronu są zgodne z międzynarodowym prawem sportowym.

Po tych decyzjach, Caster Semenya zdecydowała się nie stosować terapii hormonalnej w celu obniżenia poziomu testosteronu, co oznaczało, że nie mogła startować w swoich ulubionych konkurencjach (800 m i 1500 m) na międzynarodowych zawodach zgodnie z nowymi przepisami. W 2021 roku Semenya próbowała rywalizować na dłuższych dystansach, które nie były objęte przepisami dotyczącymi poziomu testosteronu, m.in. na 5000 metrów, jednak nie zdołała zakwalifikować się do Igrzysk Olimpijskich w Tokio w 2021 roku.

Kamila Lićwinko w skoku wzwyż zajęła 6. miejsce, co było dobrym wynikiem, choć polscy kibice po cichu liczyli na medal.

Oprócz radości mieliśmy także chwile zawodu, Paweł Fajdek, dwukrotny mistrz świata w rzucie młotem, wielki faworyt w tej konkurencji na Igrzyskach, spalił wszystkie swoje rzuty w eliminacjach i nie zakwalifikował się do finału. Na szczęście godnie go zastąpił Wojciech Nowicki, który zdobył brązowy medal w tej konkurencji.

Adam Kszczot był uważany za jednego z faworytów do medalu na 800 m, po tym jak rok wcześniej w Pekinie zdobył srebrny medal na mistrzostwach świata w Pekinie, a tuż przed Igrzyskami złoty medal na mistrzostwach Europy w Amsterdamie. Miał dziewiąty czas półfinałów, a do awansu do finału zabrakło mu zaledwie 0,05s. 

Marcin Lewandowski również nie awansował do finału biegu na 1500 metrów mężczyzn, chociaż na krótko przed Igrzyskami podczas Mistrzostw Europy w Amsterdamie zdobył na tym dystansie srebrny medal.

W sumie polscy kibice przeżyli wiele pięknych chwil na Estádio Engenhão dopingując polskich reprezentantów, a ja cieszyłem się jak dziecko z triumfu Anny Włodarczyk, która wykonała taniec radość z kibicami.

Miałem okazję spędzić jeden dzień w wiosce olimpijskiej na zaproszenie Wojciecha Theinera, który obok Sylwestra Bednarka, reprezentował Polskę w skoku wzwyż. Osiedle robiło wówczas pozytywne wrażenie i na tle zabudowań Rio de Janeiro można było je uznać za luksusowe. Zjadłem obiad na stołówce wioski olimpijskiej, który naprawdę smakował, a wybór dań mógł zaspokoić potrzeby sportowców z różnych zakątków świata. Atmosfera i wystrój w czasie Olimpiady dodawał kompleksowi specyficznego kolorytu. Jak się okazało założenia, że mieszkania znajdą później swoich nabywców okazały się nietrafione. 

Igrzyska Olimpijskie w Rio de Janeiro 2016 były pełne emocjonujących i historycznych wydarzeń w lekkoatletyce, która raz na cztery lata staje się „królową sportu” przyciąga największą uwagę kibiców. 

Usain Bolt zdobył w Rio kolejny raz trzy złote medale olimpijskie i zakończył swoją karierę olimpijską jako potrójny mistrz olimpijski z trzech igrzysk z rzędu (2008, 2012, 2016) na dystansach 100 m, 200 m i w sztafecie 4 × 100 m.

Wayde van Niekerk z Republiki Południowej Afryki wygrał finał biegu na 400 metrów w niesamowitym czasie 43,03 sekundy, bijąc rekord świata należący do Michaela Johnsona (43,18 s), który utrzymywał się od 1999 roku. Van Niekerk dokonał tego, startując z trudnego, zewnętrznego 8. toru, co czyni jego osiągnięcie jeszcze bardziej imponującym. Jego rekord świata w 400 m był jednym z najbardziej zaskakujących i ekscytujących momentów igrzysk, podobnie jak sensacyjne zwycięstwo Thiago Braz’a w skoku o tyczce, który pokonał faworyzowanego Francuza Renaud Lavillenie i ustanowił rekord olimpijski, skacząc na wysokość 6,03 metra, co wywołało eksplozję radości wśród brazylijskiej publiczności na stadionie. 

Podobną niespodziankę sprawiła Shaunae Miller z Bahamów, która zdobyła złoty medal na 400 metrów kobiet w dramatyczny sposób, rzucając się na linię mety, aby wyprzedzić faworytkę, Amerykankę Allyson Felix, zaledwie o 0,07 sekundy. Jej “nurkowanie” na metę stało się jednym z najbardziej pamiętnych momentów igrzysk. 

Polscy siatkarze kolejny raz nie przebrnęli fazy ćwierćfinałów na igrzyskach olimpijskich. Po udanych występach w Lidze Światowej i Mistrzostwach Świata w 2014, gdzie polscy siatkarze zdobyli złoto roku, drużyna była zmotywowana, a kibice oczekiwali medalu. Zacząłem mieć wrażenie, że kiedykolwiek pojawiam się na zawodach, oni zawodzą, nie spełniają swoich ambicji i oczekiwań kibiców. Polska trafiła do trudnej grupy, rozgrywała bardzo turniej w fazie grupowej, gdzie uległa tylko Rosjanom. Niestety przegraliśmy w stylu pozostawiający wiele do życzenia z Amerykanami 0:3. Polscy kibice byli rozżaleni, a siatkarze przybici. Nie pozostało nam nic innego jak czekać na następne igrzyska w Tokio, by spełnić marzenia i nawiązać do wielkiego sukcesu z Montrealu w 1968 roku, kiedy Polacy zdobyli złoty medal prowadzeni przez legendarnego Huberta Wagnera. 

Olimpijski turniej siatkówki odbywał się w kompleksie Ginásio do Maracanãzinho w bezpośrednim sąsiedztwie słynnego stadionu Maracanã. Maracanãzinho, zdrobnienie od Estadio  Maracanã, to jeden z najbardziej znanych obiektów sportowych w Brazylii, który wcześniej gościł wiele międzynarodowych wydarzeń siatkarskich, w tym mistrzostwa świata.

Głównym Stadionem Igrzysk Olimpijskich w Rio de Janeiro był legendarny Stadion Maracanã (pełna nazwa: Estádio Jornalista Mário Filho), jeden z najbardziej ikonicznych stadionów na świecie. Stadion Maracanã, zaprojektowany w stylu modernistycznym, jest przykładem monumentalnej architektury sportowej. Maracanã miała pierwotnie niezwykle dużą pojemność, która wynosiła około 200 000 miejsc, co uczyniło go jednym z największych stadionów na świecie, Maracanã była miejscem słynnego finału Mistrzostw Świata 1950, w którym Brazylia przegrała z Urugwajem 1:2, z frekwencją szacowaną na około 199 854 widzów, co pozostaje rekordem wszech czasów na stadionie piłkarskim. Po serii renowacji, w tym tych przeprowadzonych przed Mistrzostwami Świata 2014 i Igrzyskami Olimpijskimi 2016, pojemność została zmniejszona do obecnych 78 838 miejsc. Pojemność jest obecnie ograniczona ze względu na przepisy bezpieczeństwa i wygody, z miejscami wyłącznie siedzącymi.

W czasie Igrzysk Olimpijskich w 2016 roku odbyła się tutaj ceremonia otwarcia i zamknięcia oraz mecz finałowy piłki nożnej. Miałem okazję uczestniczyć w ceremonii zamknięcia, która odbyła się 21 sierpnia 2016 roku i była podsumowaniem 17 dni emocjonujących zmagań sportowych. Było to widowisko pełne barw, muzyki i celebracji brazylijskiej kultury, które w kreatywny sposób pożegnało Igrzyska i przekazało pałeczkę następnemu gospodarzowi – Tokio 2020.

W przeciwieństwie do bardziej formalnej ceremonii otwarcia, miała luźnyi radosny charakter. Pokazy artystyczne były inspirowane brazylijskim karnawałem, muzyką oraz sztuką uliczną. Rio, znane z radosnego ducha, tętniącej życiem muzyki i karnawału, stworzyło widowisko odzwierciedlające tę atmosferę. Na scenie pojawiły się tradycyjne brazylijskie zespoły perkusyjne, tancerze samby i artyści związani z karnawałem, a Martinho da Vila, jeden z najbardziej znanych artystów samby, dał niezapomniany występ. Ceremonia zakończyła się wielką karnawałową paradą z tancerzami i zespołami, a Maracanã stała się na chwilę wielką areną karnawałową i nawet burza, która się rozpętała nad stadionem, nie przeszkodziła zabawie. 

Igrzyska Olimpijskie Rio de Janeiro 2016 – wybrane aspekty organizacyjne i sportowe.

Proces wyboru gospodarza, znaczenie igrzysk dla Brazylii i hasło igrzysk

W 2009 roku, podczas 121. sesji Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (MKOl) w Kopenhadze, ogłoszono, że Rio de Janeiro zostanie gospodarzem XXXI Letnich Igrzysk Olimpijskich w 2016 roku. Był to historyczny moment, gdyż po raz pierwszy igrzyska olimpijskie miały odbyć się w Ameryce Południowej. Rio de Janeiro pokonało w rywalizacji takie miasta jak Madryt, Tokio i Chicago. W finałowej rundzie głosowania Rio zdobyło 66 głosów, podczas gdy Madryt otrzymał 32 głosy.

Oficjalne hasło igrzysk brzmiało „Um mundo novo” („Nowy świat”), podkreślając dążenie do zjednoczenia narodów, promowania pokoju i otwarcia nowych możliwości dla Brazylii i całego kontynentu. Dla Brazylii igrzyska były szansą na pokazanie swojej kultury, różnorodności i dynamicznego rozwoju na arenie międzynarodowej.

Architektura i lokalizacja obiektów olimpijskich

Igrzyska w Rio były rozproszone po czterech głównych strefach miasta: Barra da Tijuca, Copacabana, Maracanã i Deodoro. To pozwoliło na wykorzystanie istniejących obiektów oraz budowę nowych, które po igrzyskach miały służyć społeczności lokalnej.

Stadion Maracanã
Legendarny Estádio do Maracanã był sercem igrzysk. Zmodernizowany na potrzeby Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w 2014 roku, stadion o pojemności 78 000 miejsc gościł ceremonie otwarcia i zamknięcia oraz finały turniejów piłkarskich. Maracanã jest symbolem brazylijskiej pasji do piłki nożnej i miejscem wielu historycznych wydarzeń sportowych.

Park Olimpijski w Barra da Tijuca
Barra da Tijuca była głównym centrum igrzysk, gdzie powstał nowoczesny Park Olimpijski z licznymi obiektami sportowymi:

• Arena Carioca 1, 2 i 3: Trzy hale sportowe goszczące dyscypliny takie jak koszykówka, judo, zapasy i taekwondo.
• Centrum Tenisowe Olimpijskie: Kompleks z 16 kortami, w tym centralnym stadionem o pojemności 10 000 miejsc.
• Velódromo Olímpico: Nowoczesny welodrom dla zawodów kolarskich.
• Centrum Pływackie Maria Lenk: Istniejący obiekt zmodernizowany na potrzeby igrzysk, miejsce zawodów w pływaniu synchronicznym i skokach do wody.

Arena do Futuro
Ta innowacyjna hala sportowa została zaprojektowana jako obiekt tymczasowy, który po igrzyskach został rozebrany, a materiały wykorzystane do budowy szkół w różnych częściach Brazylii. Była areną zmagań piłki ręcznej, a jej konstrukcja wpisywała się w ideę zrównoważonego rozwoju.

Copacabana i Deodoro

• Fort Copacabana: Malowniczo położony na wybrzeżu, był miejscem startu i mety maratonu pływackiego oraz triathlonu.
• Plaża Copacabana: Słynna na całym świecie plaża gościła zawody w siatkówce plażowej, tworząc niezapomnianą scenerię z widokiem na ocean.
• Kompleks Deodoro: Drugi co do wielkości klaster obiektów, gdzie odbywały się zawody w jeździectwie, pięcioboju nowoczesnym, strzelectwie i rugby siedmioosobowym.

Specyficzne rozwiązania infrastruktury oraz lokalizacja konkurencji w historycznych, ikonicznych miejscach Rio de Janeiro

Jednym z wyjątkowych aspektów igrzysk w Rio było wykorzystanie naturalnego piękna miasta i jego historycznych miejsc:

• Góra Sugarloaf i posąg Chrystusa Odkupiciela: Stały się tłem dla wielu transmisji, podkreślając unikalny krajobraz Rio.
• Lagoa Rodrigo de Freitas: Malownicza laguna otoczona górami, była miejscem zawodów wioślarskich i kajakarskich.
• Sambodrom: Znany z karnawałowych parad, został przekształcony w arenę dla zawodów łuczniczych i mety maratonu.

Ceremonia otwarcia

Ceremonia otwarcia na stadionie Maracanã była świętem brazylijskiej kultury, historii i różnorodności. Reżyserowana przez Fernando Meirellesa, Andruchę Waddingtona i Danielę Thomas, skupiła się na tematach ekologii, pokoju i jedności. Niezapomnianym momentem było zapalenie znicza olimpijskiego przez Vanderleia de Limę, maratończyka i brązowego medalistę z Aten 2004, który zdobył serca publiczności swoją postawą po incydencie z intruzem na trasie biegu.

Modernizacja Rio de Janeiro w czasie przygotowań do igrzysk

Przygotowania do igrzysk stały się impulsem do licznych inwestycji:

1. Rozbudowa transportu publicznego: Budowa linii metra Line 4, łączącej centrum miasta z Barra da Tijuca, oraz wprowadzenie systemu szybkiego transportu autobusowego (BRT).
2. Rewitalizacja portu: Projekt „Porto Maravilha” przekształcił zaniedbane obszary portowe w nowoczesne dzielnice z muzeami, parkami i przestrzeniami publicznymi.
3. Infrastruktura sportowa: Powstanie nowych obiektów z myślą o przyszłym wykorzystaniu przez społeczność lokalną.

Obawy związane z epidemią wirusa Zika i ich wpływ na turystykę

Przed rozpoczęciem igrzysk świat zwrócił uwagę na rozprzestrzeniającą się w Brazylii epidemię wirusa Zika. Wirus ten, przenoszony głównie przez komary Aedes aegypti, wywoływał niepokój ze względu na powiązania z poważnymi wadami wrodzonymi, takimi jak mikrocefalia u noworodków, oraz zespołem Guillaina-Barrégo u dorosłych.

Obawy międzynarodowe:

• Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosiła stan zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym w lutym 2016 roku.
• W mediach i środowiskach medycznych pojawiały się dyskusje na temat potencjalnego ryzyka dla sportowców, turystów i mieszkańców.
• Kilku znanych sportowców, w tym golfiści Rory McIlroy i Jason Day oraz koszykarz Pau Gasol, publicznie wyrażało swoje obawy. Niektórzy zdecydowali się zrezygnować z udziału w igrzyskach.

Wpływ na turystykę:

• Spadek liczby turystów: Obawy związane z wirusem Zika przyczyniły się do niższej niż oczekiwano liczby przyjazdów turystów zagranicznych. Szacowano, że liczba odwiedzających była o około 30% niższa niż prognozowano.
• Odwołane rezerwacje: Branża hotelarska odnotowała wzrost liczby odwołanych rezerwacji, szczególnie wśród kobiet w ciąży i osób planujących założenie rodziny.
• Wpływ ekonomiczny: Mniejsza liczba turystów wpłynęła na przychody sektora turystycznego, co było szczególnie dotkliwe w kontekście trudnej sytuacji gospodarczej Brazylii.

Działania podjęte przez organizatorów i władze:

• Programy kontroli komarów: Intensywne działania w zakresie eliminacji siedlisk komarów, opryskiwanie terenów miejskich i stadionów.
• Kampanie informacyjne: Edukacja mieszkańców i turystów na temat środków zapobiegawczych, takich jak używanie repelentów i noszenie odpowiedniej odzieży.
• Współpraca z WHO: Organizatorzy ściśle współpracowali z międzynarodowymi agencjami zdrowia w celu monitorowania sytuacji i wdrażania zaleceń.
• Zapewnienie opieki medycznej: W wiosce olimpijskiej i na arenach sportowych dostępne były specjalistyczne punkty medyczne z informacjami na temat wirusa Zika.

Rezultat:

• Brak znaczących incydentów: Podczas igrzysk nie odnotowano poważnych przypadków zakażeń wirusem Zika wśród sportowców ani turystów.
• Pozytywne opinie WHO: Po igrzyskach WHO stwierdziła, że ryzyko zakażenia było niskie, a działania prewencyjne były skuteczne.
• Wpływ na postrzeganie Brazylii: Pomimo początkowych obaw, skuteczne zarządzanie kryzysem zdrowotnym poprawiło wizerunek kraju jako zdolnego do radzenia sobie z takimi wyzwaniami.

Afera dopingowa Rosji i jej skutki

Jednym z najbardziej kontrowersyjnych wydarzeń związanych z igrzyskami w Rio była afera dopingowa dotycząca Rosji. Skandal ten miał dalekosiężne konsekwencje dla sportu międzynarodowego, uczestnictwa rosyjskich sportowców w igrzyskach oraz postrzegania walki z dopingiem.

Tło i początek skandalu:

• Listopad 2015: Światowa Agencja Antydopingowa (WADA) opublikowała raport Komisji Niezależnej, kierowanej przez Richarda Pounda, który ujawnił systematyczny, państwowo sponsorowany doping w rosyjskiej lekkoatletyce.
• Zawieszenie Rosji: W odpowiedzi na ustalenia, Międzynarodowe Stowarzyszenie Federacji Lekkoatletycznych (IAAF) zawiesiło rosyjską federację lekkoatletyczną, uniemożliwiając jej sportowcom udział w międzynarodowych zawodach.
• Lipiec 2016: Raport Richarda McLarena ujawnił istnienie szeroko zakrojonego, państwowego programu dopingowego w Rosji, obejmującego wiele dyscyplin sportowych.
• Decyzja MKOl: Zamiast całkowitego wykluczenia Rosji, MKOl przekazał międzynarodowym federacjom sportowym decyzje o dopuszczeniu poszczególnych sportowców.

Skutki dla rosyjskich sportowców:

• Wykluczenie lekkoatletów: Większość rosyjskich lekkoatletów nie została dopuszczona do udziału w igrzyskach.
• Wykluczenie innych dyscyplin: Cała reprezentacja w podnoszeniu ciężarów została wykluczona.

---

Najważniejsze wydarzenia i niezapomniane postacie

Igrzyska Olimpijskie w Rio de Janeiro w 2016 roku były pełne niezapomnianych chwil, heroicznych występów i dramatycznych zwrotów akcji. Sportowcy z całego świata pokazali ducha rywalizacji, determinację i pasję, dostarczając kibicom wyjątkowych emocji. Bohaterowie igrzysk, tacy jak Usain Bolt, Michael Phelps, Simone Biles czy Neymar Jr., zapisali się na stałe w historii sportu. Mimo wyzwań organizacyjnych i kontrowersji, igrzyska w Rio pozostaną w pamięci jako święto sportu okraszone kolorytem i niezapomnianą atmosferą Brazylii.

Lekkoatletyka

Usain Bolt – Król sprintu
Usain Bolt z Jamajki potwierdził swoją dominację w sprincie, zdobywając trzy złote medale:

• 100 m: 9,81 s
• 200 m: 19,78 s
• Sztafeta 4×100 m: Wraz z kolegami z reprezentacji Jamajki zdobył złoty medal.

Bolt osiągnął tzw. „triple-triple”, zdobywając złote medale w tych trzech konkurencjach na trzech kolejnych igrzyskach (Pekin 2008, Londyn 2012, Rio 2016). Jego charyzma, pewność siebie i niesamowite osiągnięcia uczyniły go jedną z największych gwiazd igrzysk.

Wayde van Niekerk – Rekord świata na 400 m
Reprezentant Republiki Południowej Afryki, Wayde van Niekerk, dokonał historycznego wyczynu w biegu na 400 m:

• Złoty medal: Z czasem 43,03 s ustanowił nowy rekord świata, bijąc poprzedni rekord Michaela Johnsona z 1999 roku.
• Start z ósmego toru: Van Niekerk biegł z najtrudniejszego, zewnętrznego toru, co czyni jego osiągnięcie jeszcze bardziej imponującym.

Mo Farah – Podwójny mistrz długich dystansów
Brytyjczyk Mo Farah obronił swoje tytuły z Londynu 2012, zdobywając złote medale w biegach na:

• 10 000 m: Pomimo upadku w trakcie biegu, Farah zdołał dogonić czołówkę i zwyciężyć.
• 5 000 m: Wykazał się taktycznym biegiem i fenomenalnym finiszem.

Farah stał się drugim w historii biegaczem, który zdobył podwójne złoto na dwóch kolejnych igrzyskach w tych konkurencjach.

Almaz Ayana – Rekord świata na 10 000 m kobiet
Etiopska biegaczka Almaz Ayana zdominowała bieg na 10 000 m kobiet:

• Złoty medal: Z czasem 29:17,45, poprawiając o ponad 14 sekund poprzedni rekord świata ustanowiony przez Wang Junxia w 1993 roku.

Anita Włodarczyk – Rekord świata w rzucie młotem

• Złoty medal: Ustanowiła nowy rekord świata wynikiem 82,29 m.
• Jej najdalszy rzut był o ponad 5 metrów lepszy od drugiej zawodniczki, potwierdzając jej absolutną dominację w tej dyscyplinie.

Shaunae Miller-Uibo – Spektakularny finisz na 400 m kobiet i złoty medal

• Dramatyczny finisz: Rzuciła się na linię mety, wyprzedzając faworytkę Allyson Felix (USA) o zaledwie 0,07 sekundy.
• Zgodnie z przepisami World Athletics: Zwycięzcę biegu określa się na podstawie tego, czy tułów zawodnika jako pierwszy przekroczy linię mety. Ręce, nogi czy głowa nie są brane pod uwagę. Rzucenie się do przodu jest dozwolone, więc zwycięstwo Miller-Uibo było zgodne z regulaminem.

Pływanie

Michael Phelps – Legenda pływania
Amerykanin Michael Phelps zakończył swoją karierę olimpijską w wielkim stylu:

• 5 złotych medali:
  • 200 m stylem motylkowym
  • 200 m stylem zmiennym
  • Sztafeta 4×100 m stylem dowolnym
  • Sztafeta 4×200 m stylem dowolnym
  • Sztafeta 4×100 m stylem zmiennym
• 1 srebrny medal:
  • 100 m stylem motylkowym

Phelps umocnił swoją pozycję jako najbardziej utytułowanego olimpijczyka w historii, zdobywając łącznie 28 medali, w tym 23 złote.

Katie Ledecky – Dominacja na długich dystansach
Amerykańska pływaczka Katie Ledecky zdominowała konkurencje na długich dystansach:

• 4 złote medale:
  • 200 m stylem dowolnym
  • 400 m stylem dowolnym (rekord świata)
  • 800 m stylem dowolnym (rekord świata)
  • Sztafeta 4×200 m stylem dowolnym
• 1 srebrny medal:
  • Sztafeta 4×100 m stylem dowolnym

Jej przewaga nad rywalkami była imponująca, szczególnie w finale na 800 m, gdzie wygrała z przewagą ponad 11 sekund.

Gimnastyka

Simone Biles – Nowa królowa gimnastyki
Amerykanka Simone Biles zdominowała rywalizację gimnastyczną:

• 4 złote medale:
  • Wielobój indywidualny
  • Ćwiczenia wolne
  • Skok
  • Wielobój drużynowy
• 1 brązowy medal:
  • Równoważnia

Biles zachwyciła świat swoją siłą, precyzją i trudnością wykonywanych elementów, stając się jedną z największych gwiazd igrzysk.

Kohei Uchimura – Cesarz gimnastyki
Japończyk Kohei Uchimura potwierdził swoją dominację:

• Złoty medal w wieloboju indywidualnym.
• Złoty medal w wieloboju drużynowym.

Uchimura stał się pierwszym gimnastykiem od 44 lat, który obronił tytuł w wieloboju indywidualnym.

Piłka nożna

Reprezentacja Brazylii – Złoto na własnej ziemi

• Historyczny triumf: pierwszy w historii złoty medal olimpijski dla Brazylii w tej dyscyplinie. 

Kolarstwo torowe

Bradley Wiggins i drużyna brytyjska – Złoto w drużynowym wyścigu na dochodzenie

• Nowy rekord świata: 3:50,265.
• Dziewiąty medal olimpijski dla Wigginsa, czyniąc go jednym z najbardziej utytułowanych brytyjskich sportowców.

Największe rozczarowania sportowe i niespodziewane porażki faworytów

1. Novak Djokovic (Serbia) – tenis

• Porażka w pierwszej rundzie. Opuszczał kort ze łzami w oczach.

2. Serena Williams (USA) – tenis

• Odpadła w trzeciej rundzie singla kobiet. W deblu, wraz z siostrą Venus Williams, przegrały już w pierwszej rundzie.

3. Paweł Fajdek (Polska) – lekkoatletyka (rzut młotem)

• Dwukrotny mistrz świata i główny faworyt do złotego medalu niespodziewanie nie zakwalifikował się do finału.

4. Chiny w klasyfikacji medalowej

• Spadek pozycji: Chiny, które w Pekinie 2008 były liderem klasyfikacji medalowej, a w Londynie 2012 zajęły drugie miejsce, w Rio spadły na trzecie miejsce z mniejszą liczbą złotych medali (26) niż oczekiwano.

Klasyfikacja medalowa Igrzysk Olimpijskich w Rio de Janeiro 2016

1. Stany Zjednoczone

• Złote medale: 46
• Srebrne medale: 37
• Brązowe medale: 38
• Łącznie: 121 medali

2. Wielka Brytania

• Złote medale: 27
• Srebrne medale: 23
• Brązowe medale: 17
• Łącznie: 67 medali

3. Chiny

• Złote medale: 26
• Srebrne medale: 18
• Brązowe medale: 26
• Łącznie: 70 medali

Polska na Igrzyskach Olimpijskich w Rio de Janeiro 2016

Polska reprezentacja liczyła 240 sportowców, którzy rywalizowali w 23 dyscyplinach. Polska zdobyła 11 medali: 2 złote, 3 srebrne i 6 brązowych.

Polscy medaliści:

Złote medale:

1. Anita Włodarczyk – lekkoatletyka (rzut młotem)
2. Magdalena Fularczyk-Kozłowska i Natalia Madaj – wioślarstwo (dwójka podwójna kobiet)

Srebrne medale:

1. Piotr Małachowski – lekkoatletyka (rzut dyskiem)

• Zdobył srebro z wynikiem 67,55 m, przegrywając złoto w ostatniej kolejce na rzecz Niemca Christopha Hartinga.

2. Marta Walczykiewicz – kajakarstwo (K-1 200 m)
3. Maja Włoszczowska – kolarstwo górskie (cross-country)

• Zdobyła swój drugi srebrny medal olimpijski, powtarzając sukces z Pekinu 2008.

Brązowe medale:

1. Rafał Majka – kolarstwo szosowe (wyścig ze startu wspólnego)

• Zdobył brąz po heroicznej walce na trudnej trasie, będąc blisko złota po ataku na ostatnich kilometrach.

2. Wojciech Nowicki – lekkoatletyka (rzut młotem)
3. Monika Michalik – zapasy (styl wolny, 63 kg)
4. Beata Mikołajczyk i Karolina Naja – kajakarstwo (K-2 500 m)
5. Oktawia Nowacka – pięciobój nowoczesny
6. Maria Springwald, Joanna Leszczyńska, Monika Ciaciuch i Agnieszka Kobus – wioślarstwo (czwórka podwójna kobiet)

Niezwykle przyjazna atmosfera na wszystkich arenach

Atmosfera podczas igrzysk w Rio była pełna energii i entuzjazmu. Brazylijczycy, znani z gościnności i miłości do sportu, stworzyli niezapomniane doświadczenie dla sportowców i kibiców. Mimo obaw związanych z bezpieczeństwem i organizacją, igrzyska przebiegły pomyślnie, a publiczność dopingowała z pasją zarówno swoich rodaków, jak i sportowców z innych krajów.

Frekwencja i oglądalność Igrzysk Olimpijskich w Rio de Janeiro w 2016 roku

Sprzedaż biletów

• Sprzedano około 6,1 miliona biletów z dostępnych 7,5 miliona, co stanowiło około 81% frekwencji.
• Niższa sprzedaż w porównaniu z Londynem mogła wynikać z problemów ekonomicznych Brazylii, obaw związanych z wirusem Zika, bezpieczeństwem oraz wysokimi cenami biletów dla lokalnej społeczności.

Oglądalność telewizyjna i medialna

• Igrzyska oglądało na świecie około 3,5 miliarda widzów.
• Transmisje były dostępne w ponad 220 krajach, z wykorzystaniem nowych technologii, takich jak transmisje 4K i VR.
• Media społecznościowe odegrały znaczącą rolę, z rekordową liczbą interakcji na platformach takich jak Facebook, Twitter i Instagram.

Koszty i wynik finansowy Igrzysk w Rio

• Całkowity koszt: Szacowany na około 13,1 miliarda dolarów.
• Przychody: Około 9 miliardów dolarów z biletów, sponsorów i praw do transmisji.
• Efekt: Igrzyska przyniosły mieszane rezultaty finansowe. Inwestycje w infrastrukturę miały długoterminowe korzyści, ale niestety większość nowych obiektów sportowych, specjalnie zbudowanych na Olimpiadę, stało się tzw. „białymi słoniami”.

Obiekty sportowe jako „białe słonie”

Organizatorzy igrzysk obiecywali, że inwestycje w infrastrukturę przyniosą długoterminowe korzyści dla mieszkańców Rio de Janeiro. Planowano przekształcenie obiektów sportowych w szkoły, centra treningowe i obiekty rekreacyjne, a wioska olimpijska miała się stać ekskluzywnym osiedlem mieszkaniowym. Prawie nic z tych zapowiedzi i oczekiwań się nie spełniło.

1. Park Olimpijski w Barra da Tijuca

• Areny Carioca 1, 2 i 3: Te nowoczesne hale sportowe miały być przekształcone w centra szkoleniowe i rekreacyjne dla społeczności lokalnej. W praktyce jednak wiele z nich zostało zamkniętych, a brak funduszy na ich utrzymanie doprowadził do degradacji obiektów. W 2017 roku areny zostały tymczasowo zamknięte z powodu problemów z bezpieczeństwem i konserwacją.
• Velódromo Olímpico: Welodrom, zbudowany kosztem około 43 milionów dolarów, został poważnie uszkodzony przez pożar w 2017 roku. Naprawy były kosztowne, a obiekt był rzadko wykorzystywany, co podważało sens jego budowy.

2. Stadion Maracanã

• Pomimo swojego ikonicznego statusu, stadion Maracanã po igrzyskach zmagał się z problemami finansowymi i prawnymi. Kradzieże wyposażenia, brak konserwacji i zaległe rachunki za energię elektryczną przyczyniły się do jego degradacji.

3. Centrum Pływackie Maria Lenk i Olimpijski Stadion Wodny

• Baseny olimpijskie, które miały służyć społeczności i być miejscem treningów dla przyszłych sportowców, zostały opuszczone.

4. Pole Golfowe Olimpijskie

• Nowo wybudowane pole golfowe miało promować ten sport w Brazylii. Jednak niski poziom zainteresowania i wysokie koszty utrzymania sprawiły, że obiekt ten stał się praktycznie nieużywany.

5. Arena do Futuro

• Ta hala sportowa miała zostać rozebrana po igrzyskach, a jej materiały wykorzystane do budowy szkół. Jednak proces ten napotkał na opóźnienia i problemy logistyczne, co spowodowało, że obiekt stał opuszczony przez dłuższy czas.

6. Wioska Olimpijska

• Po zakończeniu Igrzysk Olimpijskich w Rio de Janeiro w 2016 roku, wioska olimpijska miała zostać przekształcona w luksusowe osiedle mieszkaniowe o nazwie „Ilha Pura”. Plany zakładały sprzedaż ponad 3 600 nowoczesnych apartamentów zamożnym nabywcom, co miało przyczynić się do rozwoju gospodarczego miasta i zapewnić długotrwałe korzyści społeczności lokalnej. Do 2020 roku sprzedano zaledwie 600 apartamentów. Jeszcze mniejsza liczba apartamentów została faktycznie zamieszkana. Wielu nabywców traktowało te nieruchomości jako inwestycję, która nie przyniosła oczekiwanych zysków.